W czerwcu mieszkańcy Bolesławic w gminie Jaworzyna Śląskiej postanowili napełnić ogrodowy basen, a to, co zobaczyli, wprawiło ich w osłupienie. Woda była brunatna i miała osad. Identycznie wyglądała ciecz, lecąca z kranu w kuchni. Okazało się po badaniach, że są nieprawidłowości, a jednak sanepid nie zakazał spożycia.
– Woda była brunatna, zostawiała osad i była bardzo nieprzyjemna w smaku i dotyku. Zawiadomiliśmy świdnicki sanepid i poprosiliśmy o zbadanie tej wody. Już na wstępie panie nas uprzedziły, że jak badania nie wykażą przekroczeń, to sami będziemy musieli za nie zapłacić. No trudno, ale nie mogliśmy ryzykować. Zresztą od razu przeszliśmy na butelkowaną wodę do picia – opisuje mieszkanka Bolesławic.
Próby wody zostały pobrane 19 czerwca. 10 lipca świdnicka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna poinformowała zgłaszającego problem, że woda dostarczana z wodociągu publicznego do posesji w Bolesławicach nie przekracza dopuszczalnych parametrów mikrobiologicznych, ale stwierdzono przekroczenie zawartości manganu – o ponad 100%. To właśnie ten pierwiastek odpowiada za brunatny osad, żelazisty posmak i oleiste plamy.
Mieszkaniec złożył w Zakładzie Usług Komunalnych, który zarządza gminnym wodociągiem, reklamację i dopytywał się o wynik badań oraz o to, czy nie ma już przekroczeń i czy woda jest zdatna do picia. Nie otrzymał konkretnej odpowiedzi na swoje pytania. 24 lipca przedstawiciel ZUK odpisał: Chciałem poinformować że Decyzją nr 476/23 z dnia 14 lipca 2023 Państwowy Inspektor Sanitarny w Świdnicy, stwierdza warunkową przydatność wody do spożycia w wodociągu publicznym Jaworzyna Śląska, dostarczanej przez Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o., ul Świdnicka 9, 58-140 Jaworzyna Śląska.
Co na to Sanepid?
O wyjaśnienia, co oznacza warunkowe dopuszczenie do spożycia, jakie podjęto działania i czy woda nie zagraża mieszkańcom, zwróciliśmy się do świdnickiego sanepidu.
– Warunkowa przydatność wody do spożycia oznacza, że woda nadaje się clio spożycia przez ludzi mimo stwierdzonych niezgodności (przekroczeń parametrów). Te stwierdzone niezgodności, w tym przypadku przekroczenie dopuszczalnej zawartości w wodzie manganu i żelaza nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia. Wartość przekroczeń pozwala na zachowanie bezpieczeństwa zdrowotnego konsumentów. Co ważne poziom dopuszczalności przekroczeń został potwierdzony w aktualnych opracowaniach naukowych i opiniach. Zgodnie z przepisem § 21 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2017 r., poz. 2294) [zwane dalej „Rozporządzeniem”] właściwy państwowy inspektor sanitarny na podstawie sprawozdań z własnych badań jakości wody, sprawozdań przekazanych przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne z wykonania badań realizowanych według ustalonego dla tych podmiotów harmonogramu oraz sprawozdań przekazywanych przez podmioty wykonujące badania jakości wody w laboratoriach, stwierdza warunkową przydatność wody do spożycia w przypadku przekroczenia w badanej próbce wody wartości parametrycznej dla parametrów określonych w części C w tabeli 2 załącznika nr 1 do Rozporządzenia i uznania, że stwierdzona niezgodność nie stwarza zagrożenia dla zdrowia. Ponadto, wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego z 2018 roku stanowią również, że „warunkową przydatność wody do spożycia należy stwierdzać w przypadku, gdy przyjęte działania naprawcze – w celu przywrócenia należytej jakości dostarczanej wody — nie są wystarczające do osiągnięcia wartości parametrycznych, określonych dla tych parametrów w Rozporządzeniu, w terminie 30 dni liczonych od dnia otrzymania sprawozdania z badań. Należy jednocześnie nadmienić, iż w uzasadnionych przypadkach, po uzyskaniu zgody właściwego państwowego inspektora sanitarnego, termin ten może zostać wydłużony do 60 dni. Jest to termin pozwalający na prowadzenie działań naprawczych, wykonanie kolejnych badań jakości wody. Dopiero w przypadku braku w w/w terminie doprowadzenia wody do należytej jakości w takim terminie, właściwy państwowy inspektor sanitarny stwierdza warunkową przydatność wody do spożycia, określając termin trwania przekroczenia oraz dopuszczalną wartość parametryczną, jaką w tym czasie może osiągać dany parametr – odpowiada dr.n.med. Ireneusz Skawina, szef świdnickiego sanepidu.
– Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdnicy wydał decyzję nr 476/23 z dnia 14 lipca 2023 r. o stwierdzeniu warunkowej przydatności wody do spożycia przez ludzi w wodociągu publicznym Jaworzyna Śląska, dostarczanej przez Zakład Usług Komunalnych w Jaworzynie Śląskiej Sp. z o.o., ul. Świdnicka 9, 58-140 Jaworzyna Śląska, w której określił zarówno termin trwania przekroczenia (tj. do dnia 31 października 2023 r.), jak i dopuszczalną wartość parametryczną przekroczenia (tj. dla manganu do 150 sig/l oraz dla żelaza do 400 1.1g/1) – § 21 pkt 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 07 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi – czytamy w odpowiedzi.
– Nakazał Zakładowi Usług Komunalnych w Jaworzynie Śląskiej Sp. z o.o., ul. Świdnicka 9, 58-140 Jaworzyna Śląska, w terminie do dnia 31 października 2023 r.: doprowadzić wodę do właściwych norm sanitarnych pod względem fizykochemicznym poprzez przeprowadzenie działań naprawczych, które wyeliminują przekroczenie dopuszczalnej wartości stężenia dla manganu w celu przywrócenia należytej jakości wody, oraz doprowadzić wodę do właściwych norm sanitarnych pod względem fizykochemicznym poprzez przeprowadzenie działań naprawczych, które wyeliminują przekroczenie dopuszczalnej wartości stężenia dla żelaza w celu przywrócenia należytej jakości wody, a także udokumentować wykonanie obowiązków z pkt. 1 i 2 poprzez dostarczenie Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Świdnicy wyników badań wody wykonywanych w kierunku oznaczenia manganu i żelaza – wyjaśnia dyrektor stacji w Świdnicy.
– Badania wody zostaną wykonane po zakończeniu działań naprawczych i doprowadzeniu wody do właściwych norm sanitarnych wymaganych Rozporządzeniem. Jednocześnie Zakład Usług Komunalnych w Jaworzynie Śląskiej Sp. z o.o. systematycznie wykonuje badania wody w kierunku oznaczenia manganu i żelaza. Niezależnie od tego przedsiębiorstwo wodociągowe w Jaworzynie Śląskiej realizuje również badania wody według harmonogramu ustalonego z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Świdnicy – dodaje powiatowy inspektor.
– Przekroczenia dopuszczalnego zakresu wartości dla manganu, żelaza, mętności oraz barwy nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia konsumentów. Wysoka zawartość w wodzie manganu i/lub żelaza może jedynie niekorzystnie wpłynąć na jakość organoleptyczną wody obejmując: wzrost barwy, przebarwienia pranej odzieży, ceramiki sanitarnej i innych powierzchni, mających wielokrotny lub stały kontakt z wodą, wzrost mętności, przykry smak wody, wytrącanie się nierozpuszczalnych osadów czarnej barwy w systemie dystrybucji wody (w przypadku przekroczenia zawartości manganu) oraz wzrost barwy i mętności, metaliczny smak (w przypadku przekroczenia zawartości żelaza). Woda może być wykorzystywana bez ograniczeń do celów spożywczych i gospodarczych – zapewnia Ireneusz Skawina.
Co na to mieszkańcy?
Jak informują mieszkańcy, barwa wody poprawiła się, ale nadal nie są przekonani, że można ją bezpiecznie pić. Chcieliby zobaczyć wyniki badań. – Dopóki nie nabierzemy pewności, nie będziemy używać kranówki do picia i gotowania – dodają.
Agnieszka Szymkiewicz
[email protected]
Zdjęcia mieszkańców.
