70 lat temu, w październiku, rozpoczęła się historia biblioteki, która wspiera w zdobywaniu wiedzy dzieci, młodzież, studentów i nauczycieli. Zaczęło się od 400 książek, które zajmowały jedną szafę. Historię tej cennej dla Świdnicy placówki opisała Maria Szymańska.
Na zdjęciu od lewej: Katarzyna Nawrocka-Węgłowska, Agnieszka Nawrocka (kierownik biblioteki), Katarzyna Giedrys-Woźny
Filia Dolnośląskiej Biblioteki Pedagogicznej w Świdnicy jest tylko 4 lata młodsza od Miejskiej Biblioteki Publicznej w Świdnicy. Jej historia rozpoczęła się 1 października 1951 r., kiedy to księgozbiór biblioteki byłego Inspektoratu Szkolnego w Świdnicy przejęła Powiatowa Biblioteka Pedagogiczna (pierwotnie Biblioteka Związkowa). Nowo otwarta placówka zaczęła działać w strukturach Powiatowego Ośrodka Doskonalenia Kadr Oświatowych i Powiatowego Oddziału ZNP w Świdnicy, a jej bibliotekarzem został Jan Mirowski, z zawodu nauczyciel, który najpierw (od 4 maja 1947 r.) zajął się organizacją MBP w Świdnicy.
Od 1.11.1952 r. funkcję bibliotekarza pełniła Janina Kocemba. Księgozbiór biblioteki składał się z trzech kompletów: zbiorów Biblioteki Pedagogicznej, depozytu z byłej Biblioteki Powiatowej Oddziału ZNP, wypożyczeń z Publicznej Biblioteki Powiatowej. W inwentarzu zapisanych było 495 woluminów i 37 ubytków. Księgozbiór był opracowany, posiadał karty katalogowe i istniał katalog alfabetyczny. Przejęto jedną księgę inwentarzową. Nie odnotowano w niej zapisów za rok 1952. Liczba czytelników na dzień 31.12.1952 r. wynosiła 73 osoby. Biblioteka mieściła się w przeznaczonej na ten cel sali P.O.D.K.O. (Powiatowego Ośrodka Doskonalenia Kadr Oświatowych). Z jej księgozbioru korzystali nauczyciele miasta i powiatu oraz pracownicy P.O.D.K.O. W styczniu 1953 r. bibliotekę przeniesiono do gabinetu pedagogicznego w Liceum Pedagogicznym. Księgozbiór mieścił się w jednej szafie.
Zdjęcia archiwalne z zasobów biblioteki
Przez następne dziesiątki lat księgozbiór biblioteki systematycznie powiększał się, przenoszono go też (o zgrozo!) w różne miejsca kilkanaście razy, jednakże kolejni opiekunowie biblioteki borykając się niejednokrotnie z częstymi zmianami organizacyjnymi, redukcjami etatów, skrajnym brakiem funduszy, z niezwykłą determinacją organizowali prawdziwą „bibliotekę naukową”, z bogatym warsztatem informacyjnym i różnorodnymi formami pracy pedagogicznej, prześcigali się w propagowaniu nowatorstwa pedagogicznego i upowszechnianiu nowoczesnych metod i form pracy nauczycieli i szkół.
Uwidaczniało się to poprzez systematyczne organizowanie zebrań i warsztatów samokształceniowych dla bibliotekarzy wszystkich typów szkół miasta i powiatu świdnickiego, konferencji poświęconych metodyce nauczania, zajęć edukacyjnych o różnym charakterze, spotkań poświęconych problemom pracy z czytelnikiem, poprzez rozbudzanie motywacji czytelniczych dzieci i młodzieży, wykorzystywanie alternatywnych i wspomagających metod porozumiewania się w edukacji dzieci i młodzieży z deficytami rozwojowymi, doradztwo zawodowe, organizowanie warsztatów zawodoznawczych, lekcji dotyczących planowania kariery zawodowej, warsztatów rozwijających kompetencje cyfrowe uczniów i nauczycieli, poprzez przygotowywanie sesji naukowych, konkursów międzyszkolnych, wyjazdów szkoleniowych oraz naukowych, włączanie się w różne kampanie promujące czytelnictwo i biblioterapię, pracę z aktywem czytelniczym, Kołem Przyjaciół Biblioteki, organizowanie wystaw literacko-plastycznych, tworzenie opracowań naukowych, promowanie twórczości plastycznej i literackiej nauczycieli i uczniów, spotkania autorskie… a przede wszystkim zakup i opracowanie najbardziej poszukiwanych przez użytkowników publikacji z różnych dziedzin wiedzy.
Przez kolejne lata biblioteka systematycznie poszerzała też grono placówek oświatowych, z którymi współpracowała, a także kompleksowo i skutecznie wspomagała je w realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Jakże wielu uczniów, studentów, nauczycieli, a także rodziców skorzystało z tej – w pełni profesjonalnej – pomocy!
Status placówki zmienił się znacząco wraz z nowym podziałem administracyjnym kraju. Od 1 stycznia 1999 r. podległość biblioteki wobec Kuratorium Oświaty zastąpił Marszałek Sejmiku Dolnośląskiego we Wrocławiu. Bibliotece nadano także nową nazwę Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu, Oddział w Wałbrzychu, Filia w Świdnicy. W październiku 2001 r. uroczyste obchody 50-lecia biblioteki połączono z otwarciem pracowni komputerowej.
Od 1 marca 2002 r. Biblioteka Pedagogiczna w Świdnicy łącznie z 26 bibliotekami pedagogicznymi Dolnego Śląska została włączona w tworzenie regionalnego systemu informacji pedagogicznej, opierającego się na zintegrowanym systemie komputerowym Aleph. W czerwcu 2006 r. rozpoczęto retrokonwersję zbiorów oklejając dokumenty kodami kreskowymi i wprowadzając je do bazy, a w kwietniu 2010 r. uruchomiona została nowoczesna strona www biblioteki, zawierająca m.in. informacje na temat jej działalności, historii, zbiorów, warsztatu informacyjnego.
W okresie zamknięcia bibliotek, spowodowanego pandemią wywołaną przez wirus SARS-CoV-2, w trosce o umożliwienie czytelnikom korzystania z najbardziej wartościowych, wyselekcjonowanych i merytorycznie opracowanych zasobów informacji dostępnych w sieci ułatwiających zarówno nauczanie online, jak i uczenie się, opracowano ponad trzydzieści tematycznych wykazów literatury pedagogicznej, metodycznej, psychologicznej i socjologicznej dostępnej w internetowej czytelni Wydawnictwa PWN IBUK Libra. Kolekcje rozpowszechniano zarówno w serwisie biblioteki, na profilu na Facebooku, jak i przesyłano do bibliotek pedagogicznych Dolnego Śląska.
Od 1951 r. przez kolejne lata funkcję opiekuna/kierownika biblioteki pełnili: Jan Mirowski (01.10.1951-01.11.1952), Janina Kocemba (01.11.1952-31.08.1953), Marian Hirszfeld (01.09.1953-07.1965), Stanisława Masternak (01.02.1966-30.09.1966), Walentyna Michalak (05.10.1966-30.04.1967), Jadwiga Borsukiewicz (20.07.1967-30.06.2000) – bardzo zasłużona, dotychczas najdłużej tam pracująca, kierownik biblioteki.
Od 1 lipca 2000 r. kierownikiem Biblioteki jest Agnieszka Nawrocka. Ogółem w tejże Bibliotece pani Agnieszka pracuje już 29 lat (od 1.09.1992). To świdniczanka, absolwentka II LO w Świdnicy, Studium Nauczycielskiego w Świdnicy, Studium Bibliotekarskiego w Wałbrzychu, Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Wrocławskiego. Osoba wszechstronnie wykształcona, niezwykle kulturalna, wrażliwa, oddana ze wszech miar swojej pracy. Prowadzi dynamiczną i kreatywną bibliotekę na miarę XXI wieku, z bogatym księgozbiorem, nowoczesnym i stale rozbudowywanym warsztatem informacyjnym, wypracowanymi formami pracy, systematycznymi działaniami na rzecz podnoszenia jakości kształcenia, bezpieczeństwa i zdrowia uczniów, cieszącą się uznaniem wśród licznych czytelników, a zwłaszcza w gronie bibliotekarzy i nauczycieli. Biblioteka Pedagogiczna w Świdnicy to placówka o specjalnym profilu naukowym, to centrum informacji edukacyjnej służące rozwijaniu i zaspokajaniu potrzeb czytelniczych osób zainteresowanych sprawami kształcenia, dokształcania i doskonalenia, to placówka posiadająca bogate zbiory ze wszystkich dziedzin wiedzy, przede wszystkim z pedagogiki, psychologii i socjologii, posiadająca komputerowy system biblioteczny Aleph, zapewniający użytkownikom dostęp online do wszystkich katalogów i baz tworzonych przez 25 bibliotek pedagogicznych Dolnego Śląska. Można tu również zamawiać i wypożyczać dokumenty elektronicznie.
Biblioteka Pedagogiczna mieści się obecnie w gmachu I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kasprowicza przy ul. Pionierów Ziemi Świdnickiej 30, a kontakt z biblioteką można uzyskać poprzez stronę internetową, Facebook lub tel. 74 8520 520, e-mail: [email protected]
Pracownikom Biblioteki Pedagogicznej w Świdnicy z okazji Jubileuszu życzę kolejnych, tak owocnych działań twórczych… i oby doceniono ich jakże potrzebną, a jakże niewymierną pracę!
Maria Szymańska
/opr. red./
Zdjęcia Dariusz Nowaczyński