Najpierw pożar, później rozbiórka większości przyszpitalnych zabudowań, a w końcu walka o ocalenie zabytkowego gmachu szpitala. Ostatnie lata przyniosły sporo zawirowań w sprawie terenu przy ulicy Westerplatte. Jaki będzie dalszy los głównego budynku szpitala i jego otoczenia, pozostającego w rękach zgromadzenia sióstr św. Elżbiety?
Niegdyś efektowny i tętniący życiem, a od kilku lat popadający w ruinę szpitalny budynek, został wybudowany w latach 1927-29 przez zakon św. Elżbiety. Po wojnie został elżbietankom odebrany i aż do 2010 roku funkcjonował tu szpital powiatowy. W roku 2011 zgromadzenie sióstr św. Elżbiety odzyskało swoją własność. W dawnym szpitalu miał powstać Dom Seniora. Później plany te uległy zmianie, a elżbietanki zdecydowały się obiekt sprzedać. Choć pojawił się inwestor, z którym nawet podpisano przedwstępną umowę, do transakcji nie doszło. Kolejnych chętnych na obiekt nie ma, a barierą są przede wszystkim pieniądze. Kilka lat temu ostrożnie szacowano koszt remontu na 25 milinów złotych. Ile faktycznie potrzeba, dzisiaj nie wiadomo.
Nieczynny od wielu lat i coraz bardziej zdewastowany budynek stał się miejscem spotkań bezdomnych. O jego istnieniu przypomniał pożar, który 6 października 2017 roku wybuchł na poddaszu okazałego gmachu. Ogień objął 3/4 dachu i wywołał całkowite spustoszenie. Jeszcze przed wybuchem pożaru swoje działania prowadził nadzór budowlany, który wydał nakaz rozbiórki dla wszystkich budynków znajdujących się na szpitalnym terenie, za wyjątkiem zabytkowej altany z czerwonej cegły oraz głównego gmachu szpitala. Chociaż drugi z tych obiektów nie jest wpisany do rejestru zabytków, znajduje się on w gminnym wykazie obiektów zabytkowych. Tym samym decyzja o jego rozbiórce mogła zostać wydana dopiero po uzgodnieniu z konserwatorem zabytków.
Odpowiedź była jednak odmowna, w związku z czym Prowincja Wrocławska Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety wniosła do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zażalenie na decyzję konserwatora. Na stanowisko ministra zakonnice czekały wiele miesięcy. W sierpniu 2018 roku okazało się, że ono także jest negatywne. Szef resortu kultury podtrzymał opinię konserwatora zabytków, że obiekt jest cenny dla substancji architektonicznej miasta i można go zrekonstruować. Dodał przy tym, że zgodnie z planem zagospodarowania miasta dla tego obszaru obowiązuje nakaz utrzymania obiektu w dobrym stanie, zaś zapisy uchwały Rady Miejskiej jednocześnie zakazują się przebudowy całego obiektu, ingerującej w jego pierwotny kształt i charakter, docieplania zewnętrznego, wymiany stolarki na niezgodną z historyczną.
W grudniu 2018 roku prezydent Beata Moskal-Słaniewska poinformowała o dotychczasowych działaniach podjętych przez miasto w sprawie szpitalnego terenu, a także przedstawiła posiadane informacje dotyczące możliwych dalszych losów zabytkowego gmachu. – Przedmiotowy teren wraz z budynkiem dawnego szpitala nadal jest własnością Prowincji Wrocławskiej Zgromadzenia Sióstr Św. Elżbiety, z siedzibą we Wrocławiu. Obowiązek zagospodarowania i utrzymania nieruchomości w należytym stanie spoczywa na właścicielu. Władze Miasta mają wpływ na sposób zagospodarowania jedynie poprzez ustalenie, określonych przepisami prawa warunków, w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego – wyjaśnia prezydent Świdnicy w odpowiedzi na interpelację złożoną przez radnego Wiesława Żurka.
Jak dodaje, w listopadzie 2017 roku Siostry zostały poinformowane o przystąpieniu do opracowania planu dla obszaru obejmującego teren szpitala. Wtedy też urzędnicy zwrócili się o udzielenie informacji na temat oczekiwań i zamierzeń inwestycyjnych dotyczących nieruchomości będących ich własnością. – Siostry wniosły o ustalenie w planie funkcji mieszkaniowo-usługowej na działce zabudowanej budynkiem szpitala. Na pozostałych działkach o ustalenie funkcji mieszkaniowej wielorodzinnej lub usługowej – tłumaczy Moskal-Słaniewska. Wniosek Sióstr został uwzględniony w planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Stawki – Lipowa – Westerplatte, przyjętym przez Radę Miejską 28 września 2018 roku. W planie podtrzymano nakaz zachowania szpitalnego budynku, wpisanego do ewidencji zabytków.
– Fakt wpisania do gminnej ewidencji zabytków i warunek ochrony ustalony w w/w planie uniemożliwiają rozbiórkę budynku szpitala. Dopuszczalne są: remont, modernizacja albo adaptacja na cele mieszkaniowo-usługowe. Nie znamy obecnych planów Sióstr. Docierają do nas nieformalne informacje o podtrzymaniu zamiaru sprzedaży przedmiotowych nieruchomości – podsumowuje prezydent.
Redakcji nie udało się skontaktować z przedstawicielami Zgromadzenia w celu potwierdzenia lub zaprzeczenia tym doniesieniom.
Michał Nadolski
[email protected]
