13 października w Warszawie samorządowcy, korporacje i stowarzyszenia samorządowe z całej Polski, jak również organizacje pozarządowe wspierające samorząd, zaprotestowały przeciwko polityce rządu, która ich zdaniem jest destrukcyjna dla samorządów i mieszkańców. – Przeciwstawiamy się zmianom, które osłabią polski samorząd terytorialny. Wspieramy samorządowców w apelu o zaniechanie zmian mających w istocie ustrojowy, centralizacyjny charakter. Dziś mocno wybrzmiewa hasło: jest tylko jedna Polska – Polska samorządna! – podkreślają uczestnicy.
– Trwa dyskusja na temat Polskiego Ładu. Ten gigantyczny dokument, którego nie było w stanie merytorycznie ocenić nawet biuro legislacyjne sejmu zawiera ogromną liczbę regulacji, które będą miały wpływ na życie każdego z nas. A mimo to nikt po stronie rządowej nie jest w stanie odpowiedzieć na proste pytanie – czym jest Polski Ład? – mówią polscy samorządowcy. – Dzięki gigantycznej pracy ekonomistów i prawników strony samorządowej, po przeanalizowaniu tych blisko 700 stron chaosu, udało się nam skonstruować prostą i merytoryczną odpowiedź na to pytanie: Polski Ład to w rzeczywistości mega podatek! – wskazują.
– Sposób działania mega podatku w ramach Polskiego Ładu żywo przypomina konia trojańskiego – pod przykrywką różnego rodzaju „darów” ukryty jest mechanizm wyciągania pieniędzy przeznaczonych na nasze miasta, miasteczka i wsie i pokrywania w ten sposób dziur, które powstały w budżecie centralnym. Nie ma na to naszej zgody! – kategorycznie twierdzą przedstawiciele środowisk samorządowych.
W środę samorządowcy spotkali się w Warszawie, gdzie podczas spotkania plenarnego w warszawskim Teatrze Muzycznym Roma nastąpiło przyjęcie „Apelu środowiska samorządowego w obronie społeczności lokalnych i regionalnych” (jego treść poniżej), który został następnie przekazany przez uczestników zgromadzenia marszałkowi i wicemarszałkom Sejmu RP. W gronie samorządowców, którzy wzięli udział w spotkaniu znaleźli się m.in. prezydent Świdnicy Beata Moskal-Słaniewska, starosta świdnicki Piotr Fedorowicz, wójt gminy Dobromierz Jerzy Ulbin, a także radni ze Świdnicy oraz powiatu świdnickiego.
– Razem jesteśmy silni i pokazaliśmy to już kilkukrotnie, np. w wyborach do Senatu. Gdyby nas nie było razem to Andrzej Duda zostałby wybrany jak Łukaszenko. Jednak wybory kopertowe nie odbyły się. Dziś walczymy o to jaka będzie Polska, Polska dla naszych dzieci, Polska w Unii Europejskiej. Na naszych barkach spoczywa wielka obrona tego czego będą uczyły się nasze dzieci w szkołach. Musimy obronić demokrację, obronić Polskę przed złą władzą – mówił Jacek Karnowski, prezydent Sopotu. – Jestem prezydentem ponad 21 lat i z tej perspektywy mogę powiedzieć, że nigdy żadna władza nas nie kochała i nie rozpieszczała, ale zawsze mogliśmy dojść do kompromisu. Tak, aby samorządy się rozwijały. Dziś rząd chce nas obciążyć mega podatkiem, miliardami złotych, które będą stratą dla naszych mieszkańców. Dziś mówimy nie o Polskim Ładzie a o Polskim ROZKŁadzie – wskazywał z kolei Andrzej Dziuba, prezydent Tychów.
Apel środowiska samorządowego w obronie społeczności lokalnych i regionalnych:
Od 1990 roku samodzielność, wolność i swoboda dysponowania przyznanymi środkami, jest jednym z fundamentów funkcjonowania samorządów w naszym kraju. Od kilku lat z niepokojem obserwujemy działania zmierzające do przywrócenia w Polsce modelu autorytarnego państwa scentralizowanego, który – po zmianach politycznych z roku 1989 – udało się nam stopniowo przekształcić w państwo demokratyczne, oparte na zasadzie pomocniczości. Istotna część władzy publicznej została w nim przekazana obywatelom oraz ich przedstawicielstwom lokalnym i regionalnym. Coraz bardziej jaskrawe są jednak działania odbierające naszym społecznościom lokalnym uprawnienia do decydowania o swoich sprawach, swobodnego dysponowania środkami, zgodnie z lokalnymi potrzebami i demokratycznie ustalanymi priorytetami.
Lista odebranych uprawnień stale się wydłuża. Obserwujemy wyraźne zmniejszanie kompetencji samorządów – między innymi w obszarze zdrowia, edukacji i finansów. Prawo oświatowe, które wzmacnia rolę niepoddanego społecznej kontroli urzędnika – kuratora oświaty, niszczy niezależność, samodzielność i twórcze myślenie samorządów, dyrektorów szkół, nauczycieli, rodziców i uczniów.
Coraz bardziej dotkliwe są także zmiany prawne, powodujące znaczne uszczuplenia dochodów własnych gmin, powiatów i województw, w skali, która pozbawia je możliwości prowadzenia polityki rozwoju, a dla wielu oznacza zagrożenie utraty płynności finansowej. Ubytki w udziałach w PIT, będące efektem zmian prawnych z lat 2019-2020 oraz propozycje projektowane obecnie w ramach tzw. Polskiego Ładu nie rekompensują strat finansowych, jakie poniosą gminy, powiaty i województwa, a dochody własne samorządów będą zastępowane transferami z budżetu państwa. Prowadzi to do uzależnienia finansowego jednostek samorządu terytorialnego od administracji rządowej.
Na skutek wprowadzanych zmian społeczności lokalne utracą możliwość realizacji zadań w oczekiwanej przez Polaków skali, zwłaszcza, że nikt nie zmniejszył zakresu spraw, jakie zostały ustawami przekazane gminom, powiatom i województwom. Będzie mniej nowych dróg i obiektów służących mieszkańcom, a utrzymanie jakości usług komunalnych będzie wymagało wzrostu cen.
Dlatego w imieniu mieszkańców naszych gmin postulujemy i domagamy się zwiększenia udziału samorządów w podatku PIT, adekwatnego do utraconych wpływów wynikających z ustaw wprowadzonych w tzw. „Polskim Ładzie” oraz stworzenia Funduszu Rozwoju Polskiej Wsi jako mechanizmu wyrównującego rozwój obszarów wiejskich i miejsko-wiejskich.
Upominamy się o szacunek dla samorządności i fundamentalnej dla niej zasady pomocniczości.
Jesteśmy po stronie społeczności lokalnych i regionalnych.
O tym, że samorządy lokalne i regionalne w ciągu 10 lat mogą stracić ogromne pieniądze, samorządowcy ostrzegali ostatnio podczas wrześniowego Forum Ekonomicznego w Karpaczu. Prezydenci, wójtowie, burmistrzowie, także jako reprezentanci lokalnych stowarzyszeń samorządowych, na wspólnej konferencji podnosili wówczas, że założenia Polskiego Ładu są ciosem w niezależność jednostek terytorialnych i doprowadzą je do ruiny finansowej, a to niestety odbije się na mieszkańcach mieszkańcy metropolii, miast i miasteczek.
/Dolny Śląsk – Wspólna Sprawa, opr. mn/
fot. Związek Miast Polskich, Dolny Śląsk – Wspólna Sprawa, Samorządy dla Polski
