– Cieszymy się, że możemy Państwu zaprezentować tak ważną dla nas publikację. W rok po śmierci dr Ewy Unger – współzałożycielki Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego i wieloletniej przewodniczącej Zarządu Fundacji, oddajemy w Państwa ręce album, który pokazuje życie osoby niezwykle zasłużonej dla polsko-niemieckiego pojednania – podkreśla dr Robert Żurek, członek Zarządu Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego.
Dr Ewa Unger jako aktywna członkini Wrocławskiego Klubu Inteligencji Katolickiej od lat 70. XX wieku utrzymywała kontakty z katolickimi grupami świeckimi w Republice Federalnej Niemiec oraz z członkami Akcji Znaków Pokuty (Aktion Sühnezeichen) w NRD. Stała się filarem partnerstwa parafii Wrocławia z parafiami w Dortmundzie, które w latach osiemdziesiątych XX wieku charakteryzowała wyjątkowa wola pomocy i solidarności z ludnością polską, cierpiącą na brak żywności i leków.
Dr Ewa Unger za swoje zasługi została uhonorowana przez państwo polskie (Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski) i niemieckie (pierwsza wrocławianka odznaczona przez Prezydenta RFN Federalnym Krzyżem Zasługi), a także przez miasto Wrocław (laureatka nagrody prezydenta Wrocławia), gminę Świdnica (Honorowe Obywatelstwo Gminy Świdnica) i Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego (Złota Odznaka Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego).
Tytuł albumu to cytat z wypowiedzi dr Ewy Unger: „To nie wrogowie, to ludzie. Das sind keine Feinde, sondern Menschen. Ewa Unger (1926-2020)”. Autorką publikacji jest dr Annemarie Franke – historyczka, od wielu lat związana z Fundacją „Krzyżowa”, obecnie członkini Rady Nadzorczej Fundacji.
Ze wstępu:
Niniejsza książka jest owocem mojego wywiadu rzeki z panią dr Ewą Unger, przeprowadzonego w roku 2018. Pani Ewa miała wówczas 92 lata. Żałuję, że do naszej rozmowy nie doszło wcześniej, kiedy jej wspomnienia były świeższe. Znałyśmy się już od dawna, właściwie od 2001 r., kiedy przyjechałam z Berlina do Krzyżowej, aby podjąć współpracę z Fundacją „Krzyżowa“ dla Porozumienia Europejskiego. Ewa Unger pełniła wówczas funkcję przewodniczącej zarządu – międzynarodowego gremium, które społecznie kierowało projektem „Krzyżowa“.
Pani Ewa długo nie chciała rozmawiać o sobie. Zawsze była osobą od roboty, od tłumaczenia mnóstwa rozmów, później dokumentów, protokołów posiedzeń i narad. Wiedziałam, że ma za sobą traumatyczne doświadczenia z lat wojny: zsyłkę w głąb Związku Radzieckiego, pracę fizyczną ponad siły młodej dziewczyny.
(…) Pomyślałam, że nie mogę dopuścić, aby osoba tak wyjątkowa, w dodatku zasłużona dla Krzyżowej, dla Wrocławia i dla pojednania polsko-niemieckiego, odeszła z tego świata zapomniana. Zaproponowałam, abyśmy spisały jej wspomnienia i stworzyły książkę o jej życiu.
Ewa Unger zmarła 15 marca 2020 roku – zanim książka powstała. W pierwszą rocznicę jej śmierci pragniemy oddać tę publikację do rąk Czytelników. Nie jest to typowa biografia, ale raczej zapis naszej rozmowy, wzbogacony o dokumenty i zdjęcia. Wszystkie reprodukcji i fotografie, jeśli nie zostały podpisane inaczej, pochodzą z prywatnego archiwum Ewy Unger. Wiele wątków i aspektów jej biografii wymaga jeszcze pogłębienia. To materiał na kolejną książkę.
Annemarie Franke
Publikacja ukazała się dzięki współpracy Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego i Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” oraz wsparciu gminy Świdnica. Jest dostępna do kupienia w księgarni Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego oraz w internetowej księgarni Centrum Historii Zajezdnia.
/Fundacja Krzyżowa/
