Zdecydowanie i jednym głosem sędziowie Sądu Okręgowego w Świdnicy krytykują obecne postępowanie władz państwa wobec środowiska sędziowskiego, sprzeciwiają się sposobowi przeprowadzania zmian kadrowych, ignorowaniu prawa przez najwyższe osoby w państwie z prezydentem RP na czele, „desantowi” sędziów z sądów rejonowych oraz zastraszaniu sędziów. Pod specjalną uchwałą podpisało się 29 sędziów.
Atmosfera w świdnickim Sądzie Okręgowym gęstnieje od początku 2018 roku. W lutym minister sprawiedliwości bez podania jakiejkolwiek przyczyny w środku kadencji odwołał powołanego zresztą przez siebie prezesa SO Anatola Gula. Jego następcę wyznaczył dopiero w lipcu, również nie uzasadniając wyboru. Prezesem został Arkadiusz Rodziewicz, sędzia sądu Rejonowego w Świdnicy. Wkrótce powołany został również wiceprezes i znów wybór padł na sędziego z sądu rejonowego (w Wałbrzychu) – Paweł Banach. To zresztą nie jedyne funkcje, powierzane w Sądzie Okręgowym sędziom rejonowym. Sędziom z rejonu powierzono stanowiska rzecznika prasowego SO oraz wizytatora ds. rodziny i nieletnich.
Prezes zwołuje zebranie, ale udziału brać nie może
Na wniosek sędziów Sądu Okręgowego prezes Arkadiusz Rodziewicz zwołał zebranie. Choć termin został wyznaczony na 14.30 w piątek 9 listopada, tuż przed długim, świątecznym weekendem, pojawiło się 29 z 40 sędziów SO. Rola prezesa ograniczyła się do otwarcia zebrania i realizacji wniosków, sam nie miał prawa głosu, bo nie jest sędzią Sądu Okręgowego. Został zobowiązany do opublikowania uchwały z zebrania oraz przekazania jej Prezydentowi RP, ministrowi sprawiedliwości, przewodniczącemu Krajowej Rady Sądownictwa, I Prezes Sądu Najwyższego, prezesom Sądów Apelacyjnych i Okręgowych.
Sędziowie jednogłośni
Uchwała, pod którą podpisali się wszyscy uczestniczący w zebraniu sędziowie, jest protestem wobec praktyk stosowanych w polskich sądach, lekceważeniu prawa i znieważaniu i zastraszaniu sędziów. Jeden z punktów dotyczy bezpośrednio Sądu Okręgowego w Świdnicy: „Zebrani sędziowie wyrażają stałą dezaprobatę dla przyjęcia przez niektórych sędziów sądów rejonowych nominacji na stanowiska prezesa i wiceprezesa Sądu Okręgowego w Świdnicy oraz Prezesa Sądu Rejonowego w Wałbrzychu w miejsce odwołanych w powyższy sposób sędziów, którzy dotychczas funkcje te pełnili oraz mimo apelu zawartego w uchwale Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 26.02.2018r., której treść m.in. dotyczyła nieprzyjmowania propozycji objęcia zwolnionych w ten sposób stanowisk.”
Sędziowie w uchwale zaznaczają, że widzą konieczność reformy wymiaru sprawiedliwości, ale takie, które usprawnią postępowanie i umocnią przekonanie o obowiązującej w polskim sadownictwie praworządności.
Prezes Sądu Okręgowego nie zgodził się na skomentowanie uchwały.
Głos w sprawie Krajowej Rady Sądowniczej
Sędziowie wzięli udział w ankiecie, przygotowanej przez Forum Współpracy Sędziów. Na pytanie, czy obecnie funkcjonująca KRS właściwie wykonuje swoje zadania określone w art. 186 ust. 1 Konstytucji RP zgodnie stwierdzili, że nie. Wszyscy uznali także, że członkowie Rady powinni podać się do dymisji.
Agnieszka Szymkiewicz
[email protected]
Treść uchwały z 9.11.2018 roku.
Sędziowie Sądu Okręgowego w Świdnicy, odnosząc się do aktualnej sytuacji w Polsce co do stanu praworządności i jego przestrzegania przez organy władzy ustawodawczej i wykonawczej, mając na uwadze jedną z podstawowych zasad funkcjonowania państwa demokratycznego tj. zasady trójpodziału władz stanowiącej, że wszystkie władze w państwie w ramach wykonywania swych funkcji są od siebie niezależne, dostrzegając liczne przejawy jej nieprzestrzegania i łamania, stwierdzając co następuje: 1. Stanowczo protestujemy przeciwko wykorzystywaniu sędziowskich postępowań dyscyplinarnych nie do ścigania rzeczywistych przewinień sędziowskich ale faktycznie do eliminowania w ten sposób wszelkich krytycznych wypowiedzi środowisk sędziowskich odnoszących się do decyzji podejmowanych w szczególności przez Ministra Sprawiedliwości i Prezydenta Państwa. Działania takie zmierzają w pierwszej kolejności do wywołania tzw. „efektu mrożącego” co ma na celu zastraszenie sędziów przed kwestionowaniem legalności działań podejmowanych przez te organy, w istocie wymierzonych w ograniczanie niezależności sądów i niezawisłości sędziowskiej.
Przy tej okazji zgromadzeni sędziowie wyrażają pełną solidarność z sędziami, których takie działania obecnie dotyczą tj. Waldemarem Żurkiem, Igorem Tuleją, Bartłomiejem Przymusińskim, Ewą Maciejewską, Dominikiem Czeszkiewiczem, Olimpią Barańską — Małuszek, Sławomirem Jęksą oraz innymi, którzy też wzywani są do takich postępowań w charakterze świadków. Powodem tych postępowań są m.in. procesowe działania sędziów podejmowane w ramach prowadzonych przez nich postępowań polegające na kierowaniu do TSUE pytań prejudycjalnych, co niechybnie skłaniać może do wysuwania analogii odnośnie różnego rodzaju działań podejmowanych wobec sędziów w czasach PRL. Działania natury represyjnej dotyczą także sędziów w związku z wydawanymi przez nich orzeczeniami jak to miało miejsce w wypadku wymienionego wyżej Dominika Czeszkiewicza z Sadu Rejonowego w Suwałkach, a ostatnio sędziego Sławomira Jęksy z Sądu Okręgowego w Poznaniu.
2. Sędziowie wyrażają zdecydowany sprzeciw wobec działań KRS, która wbrew ustawowemu obowiązkowi m.in. stania na straży przestrzegania przez inne organy państwa zasady niezawisłości sędziowskiej, podejmuje niejednokrotnie działania wprost w nią godzące. Wybór kandydatów na sędziów SN opiera się na nieokreślonych kryteriach, które nie uwzględniają przesłanek merytorycznych danego kandydata. W wyniku tego pojawiają się bardzo poważne zastrzeżenia co do konstytucyjności i legalności wyboru. Szczególny sprzeciw budzi sposób wyboru kandydatów na nowych sędziów SN, a sprowadza się do kilkunastominutowej rozmowy z kandydatem i wypełnienia przez niego kwestionariusza. Z przyczyn oczywistych wyklucza to możliwość oceny kwalifikacji merytorycznych i nieskazitelności charakteru kandydata do zajmowania tego stanowiska. Tryb prac KRS nad ocena kandydata w tym kompromitujące wręcz niektórych członków KRS zachowania i wypowiedzi, które można było oglądać w mediach, wyklucza możliwość wykonywania przez KRS w sposób odpowiedzialny i przede wszystkim konstytucyjny nałożonych na ten organ zadań, w tym opiniowanie kandydatów na wolne stanowiska w SN i NSA, a także w sądach powszechnych i administracyjnych.
3. Zebranie sędziów wyraża dezaprobatę wobec uchwał KRS podjętych w dniu 7.11.2018r. opiniujących kandydatów do Sądu Okręgowego w Świdnicy (ogłoszenie Monitor Polski z 2018r., poz. 292) wbrew opinii Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji Wrocławskiej wyrażonej w uchwale z dnia 20.06.2018r.
4. Zebrani sędziowie protestują przeciwko, niestosownym, a częstokroć znieważającym sędziów wypowiedziom przedstawicieli władzy ustawodawczej i wykonawczej w tym Prezydenta RP przez określanie środowiska sędziowskiego jako „nadzwyczajna kasta”, czy też „sekta”, a ich samych jako aroganckich, bezczelnych, kolesi, złodziei itp.
5. Zdecydowanie protestujemy przeciwko ignorowaniu przez Prezydenta decyzji sądowych podejmowanych przez SN i NSA w przedmiocie zawieszenia funkcjonowania niektórych przepisów aktów prawnych w ramach zabezpieczenia przewidzianego procedurą k.p.c. i podejmowaniu wbrew temu decyzji o nominacjach sędziowskich bez oczekiwania również na rozstrzygnięcia TSUE. Ostatnie wyjaśnienia Prezydenta tej kwestii jakoby decyzje Trybunału jego nie dotyczyły, bo nie jest stroną tych postępowań są żenujące i wręcz kompromitujące organ, który reprezentuje. W ten sposób Prezydent stawia się ponad prawem godząc w podstawowe zasady praworządności w życiu publicznym, a nawet prawo to w sposób oczywisty łamie czego rażącym przykładem jest ułaskawienie osób w sprawie nie zakończonej prawomocnym wyrokiem. Demoluje to też poczucie praworządności wśród obywateli, ich szacunek wobec orzeczeń sądowych, a w efekcie ich przestrzeganie i wykonywanie.
6. Przepisy Konstytucji wykluczają możliwość skracania kadencji Prezesa SN jak i poszczególnych sędziów tego sądu w drodze zwykłych ustaw. Działania prezydenta nie są reformowaniem wymiaru sprawiedliwości, a jedynie wymianą kadrową sędziów na takich, którzy mają być przychylni obecnej władzy.
7. Budzi zdecydowany sprzeciw sposób, w jaki byli odwoływani do 12 lutego 2018r. przez Ministra Sprawiedliwości prezesi i wiceprezesi sądów i powoływanie w ich miejsce sędziów częstokroć sądów niższych, tak jak miało to miejsce w Sądzie Okręgowym w Świdnicy. Decyzje te miały charakter arbitralny, autorytarny, podejmowane były bez jakiejkolwiek próby konsultacji ze środowiskiem sędziowskim danego sądu. Miało to miejsce również w Sądzie Rejonowym w Wałbrzychu. Wykorzystywano w ten sposób ustawę o epizodycznym charakterze, której konstytucyjność budziła poważne obawy i zastrzeżenia. Dotychczasowego Prezesa Sądu Okręgowego w Świdnicy Anatola Gula odwołano w ten sposób bez żadnego merytorycznego uzasadnienia w sytuacji gdy powszechnie wiadome były prawdziwe powody tej decyzji, a mianowicie sprzeciw prezesa wobec szkalujących i zniesławiających tutejszy sąd okręgowy działań Polskiej Fundacji Narodowej, która na bilbordzie przekazała opinii publicznej nieprawdziwe wiadomości o rzekomych działaniach tego sądu wobec jednej z osób skazanych, które faktycznie nigdy nie miały miejsca. W tym kontekście konotacje polityczne przy podejmowaniu przez Ministra Sprawiedliwości takiej decyzji są w ocenie zgromadzonych sędziów oczywiste.
8. Zebrani sędziowie wyrażają stała dezaprobatę dla przyjęcia przez niektórych sędziów sądów rejonowych nominacji na stanowiska prezesa i wiceprezesa Sądu Okręgowego w Świdnicy oraz Prezesa Sądu Rejonowego w Wałbrzychu w miejsce odwołanych w powyższy sposób sędziów, którzy dotychczas funkcje te pełnili oraz mimo apelu zawartego w uchwale Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 26.02.2018r., której treść m.in. dotyczyła nieprzyjmowania propozycji objęcia zwolnionych w ten sposób stanowisk.
9. Zebrani sędziowie widzą konieczność reformy wymiaru sprawiedliwości, zmian w procedurach karnych i cywilnych, które w efekcie przyczynią się do usprawnienia postępowań i umacniać będą w społeczeństwie przekonanie o funkcjonowaniu w Polsce zasady praworządności i konieczności szanowania i wykonywania orzeczeń sądowych.
10. Mając na uwadze zaprezentowane wyżej stanowisko Zebranie Sędziów Sądu Okręgowego w Świdnicy w pełni przychyla się do podjętych uchwał przez zgromadzenia ogólne poszczególnych sądów okręgowych oraz zgromadzenia przedstawicieli sędziów apelacji, w tym Apelacji Krakowskiej z dnia 12 października 2018r. oraz Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji Szczecińskiej z dnia 5 października i w całości z nimi się utożsamia.
I I. Zobowiązujemy Prezesa Sądu Okręgowego w Świdnicy do opublikowania niniejszej uchwały na stronie internetowej Sądu oraz przekazania ich: Prezydentowi RP, Ministrowi Sprawiedliwości, Przewodniczącemu Krajowej Rady Sądownictwa, I Prezes Sądu Najwyższego, Prezesom Sądów Apelacyjnych i Okręgowych.
