Kalisz uznawany jest za najstarsze miasto w Polsce. Nazwa miejscowości (Kalisia) występuje już w zarysie geografii, napisanym w II w. Kalisia według dokumentu położona jest na szlaku bursztynowym prowadzącym z Rzymu nad Bałtyk. Badania archeologiczne polskich naukowców potwierdziły, że w okolicy Kalisza istniały osady już w I w. p.n.e.
Obecnie w Kaliszu można obejrzeć rekonstrukcję drewniano-ziemnego grodu, a w nim drewniane chaty, bramę wjazdową z falochronem, wieże obronne czy też fragmenty umocnień z epoki pierwszych Piastów. Na uwagę zasługują też łodzie dłubanki, wzorowane na tych, wykorzystywanych przez flotę Mieszka III.
Historia i legendy
Przybliżymy Wam jedną z najbardziej znanych kaliskich legend, czyli legendę o powstaniu Kalisza.
Było to ze dwa tysiące lat temu, a może i więcej, gdy w miejscu dzisiejszego Kalisza szumiał bór odwieczny – puszcza dzika i ogromna. Przedzielony rzeką ciemny las ukazywał tu i ówdzie płaskie, zdradliwe polany ogromnych bagien. Pewnego dnia, gdy słońce miało się ku zachodowi, niezwykły trzask i dudnienie przerwały przedwieczorną ciszę. Na wzgórze wbiegł potężny król tej krainy – ogromny, płowy tur. Stanąwszy na szczycie, zgoniony i utrudzony, dyszał ciężko i chylił ku ziemi rogaty łeb. W zgiętym, skrwawionym karku tkwiły dwie strzałki i złamane drzewce oszczepu.
Władca puszczy, raniony śmiertelnie, lecz jeszcze gotowy do walki, stał chwile w ostatnich blaskach słońca, nim wreszcie runął olbrzymim cielskiem na garb piaszczystej wydmy. Wtedy to puszczą targnęła ogromna wrzawa – zwycięski, pierwszy tu krzyk ludzkich głosów. Z trzech stron ciemnego boru, wśród wściekłego ujadania psów, wbiegły na polanę trzy różne gromady wojów. Na czele stanęli mocno wsparci w strzemionach trzej wodzowie, zdziwieni podobnie jak ich ludzie tym niespodziewanym spotkaniem. Ręce ich, wsparte na toporzyskach i na głowniach brązowych mieczów, gotowe były do ciosu. I nagle stało się to, co się wśród ludzi, gdy zawiść omroczy głowy.
W walce o prawo do ubitego zwierza zwarły się trzy zbrojne hufce i rozległ się srogi krzyk: „Kali! Kali!” To potomkowie Lecha, Czecha i Rusa, wędrujący w poszukiwaniu ziemi do osiedlenia, nie poznawszy się, staczali zacięty bój o tura. Nim wieczór wyszedł z borów, zwycięscy Lechici zawładnęli łupem i wydmą na polanie, a w dali milkły głosy pokonanych. Na wzgórze wszedł pachoł zbrojny z krzemieniem nabijaną palicę i na ogromnym rogu zagrał zwycięski hejnał. Wódz Lechitów upodobał sobie wielce to obronne miejsce wśród błot. Utrudzony, rozbił na wzgórzu obóz, a nim ruszył dalej, posadził dąb święty i zbudował dworzyszcze. Tak powstało miasto, które od bojowych okrzyków w czasie bitwy, a może od okolicznych mokradeł i bagnisk kaliskiem zwanych od słowa „kał”, które „błoto” oznaczało – nazwano Kaliszem. Jego herbem stał się wizerunek pachoła dmącego w róg, zaś herbem całej Kaliskiej Ziemi – głowa tura.
Co można tam robić?
- Zobaczyć Dawny klasztor Kanoników Laterańskich, zbudowany w 1448 r.
- Zwiedzić Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej, w którym gromadzone są pamiątki związane z życiem miasta i najbliższej okolicy.
- Zwiedzić Katedrę Św. Mikołaja, zbudowaną w 1253 r.
- Zobaczyć Cmentarz Żydowski, który w trakcie II wojny światowej był miejscem masowego pochówku.
- Odpocząć w Parku Miejskim, który jest drugim najstarszym parkiem w kraju.
- Spróbować słynnych, lekko słodkich Andrutów Kaliskich.
- Popływać po Prośnie Łodzią św. Wojciecha.
Czego nie wolno pominąć?
- Muru pamięci, na którym znajduje się kilkanaście tablic upamiętniających różne osoby i wydarzenia z historii Polski.
- Pomnika książki, który został zbudowany na pamiątkę po tysiącach książek z kaliskich bibliotek, które podczas okupacji, Niemcy wrzucili do rzeki.
- Jedynej zachowanej do dziś baszty kaliskiej z fragmentami murów miejskich.
- Fragmentów fundamentów zamku kaliskiego, który należał niegdyś do największych zamków w Wielkopolsce.
- Dawnego Pałacu Puchalskich – domu rodzinnego Marii Konopnickiej.
- Grodu z czasów Mieszka III Starego.
Imprezy i wydarzenia
- Kaliskie Spotkania Teatralne – najstarszy polski festiwal teatralny.
- Międzynarodowy Festiwal Pianistów Jazzowych w Kaliszu.
- Ogólnopolski Festiwal Zespołów Muzyki Dawnej „Schola Cantorum” odbywający się od 1979 r.
- Festiwal Muzyczny im. Pawła Bergera orgaznizowany dla upamiętnienia klawiszowca zespołu Dżem Pawła Bergera.
Atrakcje i ciekawe miejsca w pobliżu
- Zamek w Gołuchowie.
- Zbiornik Zaporowy Szałe.
