Przy okazji prowadzonej przebudowy al. Niepodległości dokonywane są kolejne odkrycia. Natrafiono tam już na ludzkie kości, ceramikę, a także zasklepiony potok, który dawniej zasilał miejskie młyny. Pod koniec ubiegłego roku podczas robót odkopano fundamenty dawnej twierdzy fryderycjańskiej. Z tego powodu konieczne było wstrzymanie prowadzonych prac i skonsultowanie dalszych działań z konserwatorem zabytków.
Pierwszy etap przebudowy al. Niepodległości, obejmujący odcinek od placu Wolności do skrzyżowania z ulicą 8 Maja, rozpoczął się w czerwcu 2021 roku. Już na początku prac remontowych natrafiono na pierwszą z niespodzianek historycznych. Pod warstwą granitowej nawierzchni ukazała się kolejna, ułożona w zupełnie inny sposób. – Na pewno odkryta warstwa jest starsza i najprawdopodobniej pochodzi z XIX wieku. Widać różnicę w jakości i sposobie ułożenia kostki – mówił wówczas Mirosław Pacek, właściciel wrocławskiej Pracowni Archeologiczno-Konserwatorskiej, prowadzący tzw. badania ratunkowe w przebiegu drogowej inwestycji.
Podczas dalszych prac odkryto między innymi ceramikę i ludzkie kości. – Teren al. Niepodległości to miejsce, w którym stał wcześniej lazaret forteczny. Z tego powodu znajdujemy tam pojedyncze kości. Wydobywana przez nas ceramika jest myta i konserwowana, aby można było ją później przekazać do Muzeum Dawnego Kupiectwa. To wszystko jest przez nas zabezpieczane. Pracujemy nad tym, aby wszystko udokumentować – wyjaśniał Pacek. Pod koniec czerwca ubiegłego roku w rejonie placu Wolności i kościoła św. Krzyża odkryto z kolei pozostałość po jednej z młynówek zasilających świdnickie młyny. Potok brał początek w obecnym Parku Centralnym, dalej płynął koło dawnej łaźni, pod placem Ludowym i ulicą Garbarską do młyna przy placu Wolności, a następnie pod ulicą Westerplatte, dalej rozwidlając się w rejonie ulicy Równej. – Z takimi odkryciami jeszcze nie raz będziemy mieć do czynienia. W tym miejscu będzie ich na pęczki – wskazywał archeolog. Słowa te szybko znalazły swoje potwierdzenie, a aleja raz jeszcze uchyliła rąbka swoich tajemnic.
Pod koniec listopada ubiegłego roku na remontowanym odcinku al. Niepodległości, w rejonie skrzyżowania z ulicą 8 Maja spod ziemi wyłoniły się fundamenty dawnej twierdzy fryderycjańskiej. – Mury, które pojawiły się pod warstwami bruku i ziemi wiążemy z XVIII-wieczną twierdzą świdnicką. Kontynuacja prac ziemnych w tym miejscu pozwoli być może na dokładniejsze określenie czego odkryte mury i fundamenty są pozostałością – komentował w grudniu Mirosław Pacek, w wypowiedzi udzielonej Świdnickiemu Portalowi Historycznemu.
Jak się okazało, najnowsze odkrycie doprowadziło do wstrzymania realizacji drogowej inwestycji, bowiem odkopane fundamenty mają kolidować z planowaną kanalizacją deszczową. – Po konsultacji z konserwatorem zabytków i analizie różnych wariantów ominięcia historycznych pozostałości, ostatecznie podjęto decyzję o rozebraniu fragmentów twierdzy. Ze względu na pozostałości bastionu i budynku wojskowego, które są wpisane na listę zabytków, konieczne jest wydanie decyzji na rozbiórkę przez konserwatora zabytków, a następnie otrzymanie pozwolenia na rozbiórkę przez wojewodę dolnośląskiego. W związku z tym pod koniec grudnia zawarto umowę z firmą Art – Bud na przygotowanie materiałów dla konserwatora zabytków oraz sporządzenie projektu rozbiórki fundamentów dla wojewody. Przewiduje się, że cała procedura może potrwać kilka tygodni – informuje Magdalena Dzwonkowska, rzecznik Urzędu Miejskiego w Świdnicy.
Przebudowa al. Niepodległości realizowana w ramach I etapu pochłonie blisko 5 mln 874 tys. złotych. Zgodnie z umową zawartą z wykonawcą drogowej inwestycji, prace mają zostać zakończone do 31 maja 2022 roku. – Ulica wyposażona zostanie w nowe oświetlenie drogowe, kanalizację deszczową, chodniki, ciąg pieszo-rowerowy oraz zatokę postojową, a istniejąca konstrukcja jezdni zostanie wzmocniona i zamieniona na asfaltobetonową. Równocześnie wykonywane będą prace renowacyjne przy murze obronnym, podczas których wymienione zostaną uszkodzone elementy balustrady i odnowione spoinowanie powierzchni muru – wylicza Dzwonkowska.
Michał Nadolski
[email protected]
fot. Dariusz Nowaczyński
