Według ustaleń specjalistów z Pracowni Badań Historycznych i Archeologicznych POMOST, w zbiorowej mogile na terenie świdnickich Morw pochowane zostały ofiary katastrofy lotniczej, do której doszło w 1945 roku pod Świdnicą.
Od poniedziałku na świdnickich Morwach, na terenie położonym przy ulicy gen. Józefa Longina Sowińskiego i obok dawnego cmentarza ewangelickiego, trwają prace ekshumacyjne prowadzone przez specjalistów z Pracowni Badań Historycznych i Archeologicznych POMOST. Podczas pierwszego dnia badań, które prowadzone są w oparciu o szkic pochodzący z archiwum Niemieckiego Ludowego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge), odkryto pierwszy z grobów masowych, w którym pochowano trzynastu niemieckich żołnierzy. Prace kontynuowano we wtorek.
Drugiego dnia badań specjaliści podzielili się dotychczasowymi ustaleniami dotyczącymi tożsamości pochowanych. – Na podstawie źródeł archiwalnych, które wciąż do nas docierają, ale także dzięki pracy zaprzyjaźnionych historyków oraz dzięki analizie znaków tożsamości, które odnajdujemy przy szczątkach, wiemy, że większość, a właściwie wszystkie szczątki, które do tej pory odnaleźliśmy, należą do żołnierzy, którzy zginęli 22 lutego 1945 roku. Wtedy bowiem na lotnisku w pobliżu Świdnicy miała miejsce katastrofa niemieckiego samolotu Ju-52, który ewakuował rannych żołnierzy z oblężonego Wrocławia. W wyniku awarii samolot ten rozbił się w trakcie podchodzenia do lądowania na tym lotnisku. Prawie wszystkie osoby, które znajdowały się na pokładzie – zarówno ranni żołnierze, jak i piloci – ponieśli śmierć – mówi dr Maksymilian Frąckowiak, archeolog z pracowni POMOST.
Z ustaleń badaczy wynika, że większość żołnierzy, którzy zginęli w lotniczej katastrofie, pochowano w dwóch grobach masowych na świdnickich Morwach. – Na tę chwilę wiemy, że było to 25 osób, które zginęły w wyniku tej katastrofy i w tych dwóch grobach zostały one pochowane. Nie są to jedyne osoby, które zostały pochowane na tej kwaterze, ponieważ w trzecim rzędzie pochowano siedmiu żołnierzy niemieckich, którzy zginęli znacznie później: w marcu, kwietniu i maju 1945 roku w wyniku innych wydarzeń wojennych. Ten ostatni rząd będziemy badać i ekshumować w przyszłym tygodniu – informuje Frąckowiak.
Eksperci na ten moment nie przewidują prowadzenia innych prac archeologicznych na terenie Świdnicy, chociaż rozważali możliwość przystąpienia do badań w Parku Młodzieżowym. Na razie plany te nie będą realizowane. Archeolodzy zachęcają tymczasem do kontaktu mieszkańców posiadających wiedzę na temat wojennych mogił. – Zwracamy się z gorącą prośbą do wszystkich osób dobrej woli, które posiadają informacje o grobach wojennych, o przekazywanie ich do naszej pracowni. Dzięki tego typu zgłoszeniom jesteśmy w stanie podejmować badania, następnie prace archeologiczno-ekshumacyjne, które mają na celu odnajdywanie oraz identyfikację osób poległych i zmarłych w czasie II wojny światowej. Jest to również istotne dla rodzin, które wciąż po 80 latach oczekują na wieści o swoich zaginionych krewnych – apeluje Tomasz Czabański, dyrektor pracowni POMOST.
(Uwaga, niektóre zdjęcia są drastycznie)
Michał Nadolski
[email protected]
fot. Mariusz Ordyniec
