W trakcie prac związanych z remontem hełmu wieży kościoła parafialnego św. Jana Chrzciciela w Jaroszowie, w kuli wieńczącej wieżę odnaleziono kapsułę czasu z historycznymi dokumentami. Cenne znalezisko zostało przekazane do Archiwum Państwowego we Wrocławiu w celu dokonania konserwacji i zabezpieczenia.
– Kościół św. Jana Chrzciciela w Jaroszowie istniał już w dobie średniowiecza. Z tego czasu zachowała się dolna partia murów wieży. W XIX wieku świątynia spłonęła. Wzniesiono wówczas nowy kościół, zachowując pierwotną wieżę, podwyższając ją i wieńcząc hełmem w 1841 roku – przywołuje dr Kamil Pawłowski z wałbrzyskiej delegatury Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Pod koniec maja 2024 roku podczas remontu hełmu odkryto tzw. kapsułę czasu. O znalezisku poinformowano służby konserwatorskie, a w połowie czerwca Starostwie Powiatowym w Świdnicy dokonano oględzin kapsuły.
– Podczas oględzin stwierdzono, że najstarszy z odnalezionych dokumentów, sporządzony w j. łacińskim i niemieckim, zachował się w złym stanie, co umożliwiło jego dokładną analizę podczas dokonanych oględzin, jak również ustalenie daty jego sporządzenia. W o wiele lepszym stanie zachowały się dwa późniejsze dokumenty. Pierwszy z nich sporządzony został przez miejscowego proboszcza ks. Lange 19 września 1841 roku i upamiętniał on zakończenie budowy nowego kościoła (który zastąpił wcześniejszy, spalony obiekt), jak również remont wieży (zachowanej z pierwotnej budowli) oraz nakrycie jej nowym hełmem, zwieńczonym miedzianą kulą, chorągiewką (z datą 1841) oraz krzyżem. Wówczas też zamontowano dwie nowe tarcze zegarowe. Co interesujące, do wspomnianego dokumentu dołączono także tabelę zawierającą informacje na temat mieszkańców wsi, ich przynależności społecznej, liczby członków rodzin oraz – co szczególnie ważne – powierzchni gospodarstwa. W trakcie oględzin stwierdzono również, że do dokumentu z 1841 roku dołączono schematyczny rzut przyziemia ówczesnej świątyni – opisuje dr Pawłowski.
– Trzeci, najmłodszy chronologicznie z odnalezionych dokumentów, to kilkustronicowy poszyt sporządzony 26 września 1891 r., składający się z trzech rozdziałów, poświęconych historii kościoła i parafii w Jaroszowie (I), sprawom szkolnictwa (II) oraz ogólnej charakterystyce miejscowości i jej mieszkańców (III). Dowiadujemy się m. in., że w 1891 r. w Jaroszowie zamieszkiwało 1252 osób, w tym 1032 katolików oraz 220 ewangelików. W tamtejszych gospodarstwach wykazano 165 koni – dodaje konserwator.
Znalezisko zostało przekazane do Archiwum Państwowego we Wrocławiu, gdzie odnalezione dokumenty zostaną poddane konserwacji oraz zabezpieczeniu. Po zakończeniu tych prac podjęta zostanie decyzja w sprawie tego, gdzie trafi historyczna pamiątka.
/WUOZ, opr. mn/
fot. dr Kamil Pawłowski
