Zagrożenia cyfrowego świata: jak chronić swoje dane osobowe?

Jak wynika z Rocznego Raportu z działalności Cert Polska 2022 Krajobraz bezpieczeństwa polskiego internetu, obraz polskiej cyberprzestrzeni w 2022 można podsumować trzema hasłami: znane techniki, nowe okoliczności, wzrost świadomości dotyczącej cyberzagrożeń. Choć skala działania internetowych oszustów wciąż była ogromna, dzięki kampaniom edukacyjnym i ostrzeżeniom publikowanym w social mediach Polacy byli coraz bardziej świadomi czyhających na nich zagrożeń. Przełożyło się to na rekordową liczbę zgłoszeń. W całym 2022 r. CERT Polska otrzymał ich ponad 322 tysiące, co przełożyło się na ponad 39 tysięcy obsłużonych incydentów. W porównaniu do 2021 roku liczba wszystkich zgłoszeń wzrosła o blisko 178 proc., a tych powiązanych z incydentami o ponad 75 proc.

Jak działają cyfrowi oszuści?

Najpopularniejszym sposobem na wyłudzenie danych osobowych wciąż pozostaje phishing – kradzież danych osobowych poprzez wysyłanie fałszywych wiadomości SMS lub e-mail. Nieświadomi oszustwa odbiorcy, postępując zgodnie z otrzymanymi w wiadomości instrukcjami, sami oddają w ręce hakerów swoje dane, np. nr PESEL czy login i hasło do bankowości internetowej. Jak wynika z danych udostępnionych przez Cert Polska, w 2022 roku mieszkańcy naszego kraju zgłosili aż 25 625 takich incydentów, co stanowi 64 proc. wszystkich obsłużonych w 2022 r. przez CERT Polska. W tej kategorii najczęściej zgłaszano oszustwa z wykorzystywaniem wizerunku:

• InPostu (5119 incydentów),
• Facebooka (4370 incydentów),
• Vinted (2926 incydentów).

Wg danych Cert na drugim miejscu pod względem liczby zgłoszeń w 2022 r. znajduje się szkodliwe oprogramowanie. Na podstawie 15 433 zgłoszeń zarejestrowano 3 409 incydentów tego typu, co przekłada się na 8,59 proc. wszystkich incydentów.

Trzecim typem incydentów, który występował najczęściej w 2022 r., były włamania m.in. do systemów informatycznych oraz kont pocztowych. Tego typu incydentów zarejestrowano 354, co przekłada się na 0,89 proc. wszystkich incydentów. Tak niewielki procent wynika z faktu, iż wiele włamań jest zgłaszanych równocześnie z domeną phishingową. Finalnie takie zgłoszenia często klasyfikowane są jako phishing.

Jakie konsekwencje może mieć wyciek i kradzież danych osobowych?

Wyciek i kradzież danych osobowych mogą nieść za sobą długofalowe, kosztowne i stresujące konsekwencje. Oto najpopularniejsze:

• utrata zgromadzonych na rachunku osobistym i oszczędnościowym środków finansowych;
• konieczność spłaty kredytu lub pożyczki, które na Twoje dane zaciągnął oszust;
• podrobienie dowodu w celu podejmowania różnych czynności np. założenia firmy czy zawarcia umowy na usługi telekomunikacyjne;
• prowadzenie fałszywej działalności biznesowej i wyłudzania np. zwrotu podatku;
• założenie konta bankowego na Twoje dane osobowe;
• wynajęcia pokoju w hotelu czy apartamentu w celu kradzieży wyposażenia;
• kradzież wypożyczonego samochodu;
• konieczność spłaty mandatu wystawionego na Twoje dane;
• umieszczanie w internecie obraźliwych opinii lub komentarzy.

10 sposobów, jak chronić swoje dane osobowe

Chcąc wyłudzić dane osobowe, hakerzy wykorzystują najczęściej naiwność i nieuważność swoich ofiar. Kluczem do skutecznej ochrony wrażliwych informacji jest więc przede wszystkim czujność i stosowanie podstawowych zasad bezpieczeństwa. Jakich?

1. Nigdy nie podawaj loginu i hasła do bankowości internetowej innym osobom, nie zapisuj ich na kartce i nie trzymaj przy sobie, np. w portfelu.
2. Jeśli dostaniesz e-mail lub SMS nawołujący do zalogowania w banku, nie podążaj ślepo za instrukcjami. Aby ochronić swoje dane, skontaktuj się z instytucją i upewnij się, że to ona jest nadawcą wiadomości.
3. Nie otwieraj załączników i nie klikaj w linki, które dostałeś w e-mailu od nieznanego adresata.
4. Nie udostępniaj dokumentów (dowodu osobistego, paszportu), jeśli nie jest to konieczne. Nie pozostawiaj ich w hotelu, wypożyczalni samochodów czy sprzętu sportowego.
5. Jeśli robisz zakupy online, upewnij się, że korzystasz z usług wiarygodnego i sprawdzonego sklepu internetowego. Uważaj zwłaszcza na te, w których cena produktu jest dużo niższa niż w innych. Zakładanie fałszywych sklepów www to jeden z najpopularniejszych sposobów na pozyskanie danych osobowych.
6. Regularnie zmieniaj hasła dostępu do banku, konta e-mail czy portali społecznościowych.
7. Regularnie aktualizuj przeglądarkę internetową i bankową aplikację mobilną na smartfonie.
8. Nie korzystaj z ogólnodostępnych, niezabezpieczonych sieci internetowych.
9. Używaj wyłącznie oprogramowania pochodzącego z wiarygodnych źródeł.
10. Używaj programów antywirusowych i regularnie je aktualizuj.

Alerty BIK – chroń swój portfel przed cyberprzestępcami

Jeśli zależy Ci na tym, aby wyeliminować ryzyko zaciągnięcia na Twoje dane kredytu lub pożyczki, sięgnij po Alerty BIK – nowoczesną usługę, która poprawi Twoje bezpieczeństwo. Dzięki nim:

• dostaniesz SMS za każdym razem, gdy ktoś złoży wniosek o kredyt lub pożyczkę na Twoje dane lub będzie próbował podpisać w Twoim imieniu umowę np. na abonament komórkowy;
• dostaniesz SMS, gdy do BIK wpłynie informacja o zaległości w spłacie Twojego lub poręczonego przez Ciebie kredytu;
• dostaniesz informację o zakupach z odroczoną płatnością. Zestawienie wszystkich alertów o tego typu transakcjach znajdziesz w sekcji Alerty po zalogowaniu do swojego konta w BIK. W przypadku zakupów od kwoty 300 zł dostaniesz dodatkowo SMS.

Aby aktywować Alerty BIK:

• Załóż konto w BIK na stronie www.bik.pl. Założenie konta najczęściej zajmuje kilka minut.
• Niezbędnym krokiem jest potwierdzenie swojej tożsamości. Najszybciej zrobisz to przy pomocy aplikacji mObywatel. Inny sposób to wykonanie przelewu ze swojego konta bankowego.
• Po sprawdzeniu Twoich danych BIK wyśle Ci e-mail z linkiem do aktywacji Twojego konta w BIK.
• Jeśli konto jest aktywne, zaloguj się.
• Wejdź w zakładkę Alerty i wybierz interesujący Cię pakiet. Za roczne Alerty BIK zapłacisz 42 zł. Pakiet BIK obejmujący roczne alerty i 6 Raportów BIK to koszt 139 zł. Jeśli chcesz ochronić nie tylko siebie, ale także swoich bliskich wybierz pakiet za 238 zł rocznie zwierający Alerty BIK na rok dla Ciebie i nawet 4 dodatkowych osób oraz 6 Raportów BIK dla Ciebie lub kogoś z Twoich bliskich.
• Opłać i aktywuj usługę.

Gotowe!

/Artykuł sponsorowany/