O pilne podjęcie dyskusji w sprawie zmian w funkcjonowaniu nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, a także dokonanie nowelizacji przepisów dotyczących nocnych i świątecznych dyżurów aptek zaapelowali radni powiatu świdnickiego. Ich stanowisko w obu sprawach zostanie skierowane do premiera, ministra zdrowia, parlamentarzystów z okręgu wałbrzyskiego, wojewody dolnośląskiego oraz marszałka województwa, a także władz Narodowego Funduszu Zdrowia.
Rada Powiatu Świdnickiego podczas ostatniej sesji zabrała głos w sprawie funkcjonowania nocnych i świątecznych dyżurów aptek. Od początku roku apteki w powiecie świdnickim nie prowadzą już takich dyżurów, co jest efektem przeprowadzonej w połowie 2023 roku nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne. Obecnie w całym powiecie jest tylko jedna apteka, która jest dostępna przez cały tydzień i w święta oraz inne dni wolne od pracy od godziny 7.00 do 21.00. Cztery apteki pracują w ograniczonym czasie także w niedziele.
Dyżury aptek w rękach NFZ lub inspektorów farmaceutycznych?
– Wprowadzone zmiany art. 94 ustawy Prawo farmaceutyczne uwzględniły jedynie oczekiwania środowiska farmaceutycznego, pomijając możliwości finansowe samorządu powiatowego w realizacji tych zapisów ustawy. Samorządy powiatowe, w szczególności mające siedzibę w mieście liczącym powyżej 40 tys. mieszkańców, postawione zostały w niezręcznej sytuacji, ponieważ to one w przypadku stwierdzenia potrzeby zapewnienia dyżurów w porze nocnej po godzinie 23.00 w dni robocze oraz po godzinie 18.00 w dni wolne i święta, mają obowiązek opłacenia pełnionych dyżurów przez aptekę z własnych środków. Ustawa nie wskazuje również wysokości stawki godzinowej pełnionego dyżuru, jaką miałby płacić powiat – stwierdzono w uzasadnieniu do przyjętego przez powiatowych radnych stanowisku.
– Zdaniem Rady Powiatu w Świdnicy ograniczenie przez ustawodawcę czasu trwania dyżurów nocnych do godziny 23.00 w dni robocze oraz do godziny 18.00 w dni wolne i święta jest niekorzystne dla mieszkańców powiatu. Nie sposób bowiem przewidzieć prawdopodobieństwa pojawienia się zdarzeń zagrażających zdrowiu lub życiu mieszkańców. Dyżury aptek powinny być tak skonstruowane, aby stwarzały możliwość jak najlepszego i najszybszego skorzystania z niezbędnej pomocy wówczas, gdy nie obowiązuje powszedni czas pracy aptek, a zaistnieje nadzwyczajna. trudna do przewidzenia potrzeba podania leku. Rada Powiatu w Świdnicy zwraca także uwagę na niemożliwość realizacji dyżurów wyłącznie przez jedną aptekę, na co wskazuje art. 94 ust. 3 i 9, z uwagi na ograniczone zasoby kadrowe aptek. Biorąc pod uwagę powyższe, przy braku dofinansowania, samorząd powiatowy nie jest w stanie zrealizować wymienionych zapisów ustawy Prawo farmaceutyczne i zaspokoić rzeczywistych potrzeb mieszkańców w tym zakresie – uzasadniono propozycję dokonania zmian w przepisach.
Wobec powyższego większość radnych Rady Powiatu Świdnickiego stanęła na stanowisku, że zapewnienie dostępności aptek nie powinno stanowić zadania powiatu. – Fakt, że apteki funkcjonują na administrowanym przez powiat terenie, nie jest powiązany z udzielaniem przez powiat zezwoleń czy finansowaniem aptek. Uważamy, że wskazane byłoby zdjęcie z powiatów obowiązku ustalania dyżurów aptek ogólnodostępnych i przekazanie tych zadań do realizacji inspektorom farmaceutycznym lub Narodowemu Funduszowi Zdrowia, które mają bezpośredni nadzór nad funkcjonowaniem aptek i ich finansowaniem – zaproponowano. Za skierowaniem takiego wniosku do premiera, parlamentarzystów oraz władz NFZ opowiedziało się 17 radnych powiatowych, 5 było przeciw, a 2 wstrzymało się od głosu.
Nocną i świąteczną opiekę zdrowotną będą wspierać przychodnie?
Podczas sesji Rady Powiatu Świdnickiego samorządowcy wyrazili również zaniepokojenie kwestią funkcjonowania nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej oraz zaproponowali, aby szpitale oraz przychodnie podzieliły się odpowiedzialnością w zakresie jej świadczenia. Zgodnie ze zgłoszonym pomysłem, szpitale zostałyby zobowiązane do utrzymania niezbędnej infrastruktury, natomiast przychodnie z terenu powiatu rotacyjnie odpowiadałyby za obsadę kadry medycznej w nocnej i świątecznej opiece.
– Nocna i świąteczna opieka zdrowotna jest świadczeniem w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, które udzielane jest od poniedziałku do piątku od godziny 18.00 do godziny 8.00 rano dnia następnego, a także całodobowo w dni wolne ustawowo od pracy. Świadczenie polega na tym, że pacjent w razie nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia może udać się do dowolnego punktu nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej – niezależnie od tego gdzie mieszka i do której przychodni jest zapisany. Aktualnie to świadczenie w Polsce jest realizowane przez szpitale pozostające w tzw. sieci. W naszym powiecie są to dwa szpitale: szpital „Latawiec” w Świdnicy oraz szpital Mikulicz w Świebodzicach – tłumaczyła Alicja Synowska, członek zarządu powiatu świdnickiego.
– Każdy pacjent może udać się do dowolnego punktu, jednak gros pacjentów kieruje się do szpitalnego oddziału ratunkowego, zamiast do swojej przychodni lub punktu nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. SOR został powołany zupełnie do innych rzeczy i powinien służyć w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia. SOR ma pomagać osobom w stanach ciężkich, takich jak wypadek, zawał serca, udar, uraz, zatrucie, krwawienie z przewodu pokarmowego, czy też z drug moczowych – których następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji życiowych oraz utrata życia. Zgłaszanie się na SOR w innych sytuacjach powoduje niepotrzebne kolejki, długi czas oczekiwania i obciążenie pracowników szpitala – wskazywała Synowska.
Jak zaznaczała, oddzielny problem stanowią problemy z obsadą dyżurów lekarskich w punktach nocnej i świątecznej opieki. – Co więcej, w punktach tych nie ma obowiązku zatrudniania lekarzy pediatrów. Ciężko byłoby ponadto pozyskać pediatrów do takiej pracy, ponieważ jest ich mało w Polsce. Warto więc zaznaczyć, że obecny system powoduje znaczną lukę w ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych trwających od godziny 18.00 do 8.00. W tym czasie pacjent jest zmuszony do szukania pomocy w obcym dla siebie środowisku i przyczynia się to do nadmiernego obciążenia SOR-u oraz szpitalnej izby przyjęć. Z tego powodu zasadnym jest apelować o zmiany w organizacji nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, tak aby powróciła do podstawowej opieki zdrowotnej – czyli do przychodni i lekarzy rodzinnych – stwierdziła członek zarządu.
– Świadczenie to należy przecież do podstawowej opieki zdrowotnej, a nie do opieki szpitalnej. Jeszcze w poprzedniej kadencji parlamentu zespół ds. COVID przy ministrze apelował o to, żeby nocna i świąteczna opieka zdrowotna wróciła jednak do przychodni. Tak się nie stało. Z tego co się orientuję, trwają dyskusje w tym temacie, ponieważ byłoby to rozwiązanie korzystniejsze dla pacjentów. Na pewno konieczne jest prowadzenie dyskusji w tym obszarze z osobami i instytucjami, które odpowiadają za system ochrony zdrowia, a następnie wprowadzenie zmian korzystnych dla pacjentów, ale jednocześnie zapewniających odpowiednie warunki finansowe dla podmiotów realizujących nocną i świąteczną opiekę zdrowotną – uzasadniała.
Co w przypadku, gdyby wnioskowane zmiany zostały wprowadzone, jednak przychodnie działające na terenie powiatu świdnickiego nie byłoby zainteresowane udzielaniem nocnej i świątecznej opieki? O możliwość wystąpienia takiej sytuacji dopytywał powiatowy radny Ireneusz Pałac. – Potrzebne są zmiany ustawowe. Przypuszczam, że takie zmiany będą raczej niechętnie przyjmowane przez przychodnie, przez właścicieli poradni. Jak wszyscy pamiętamy, podstawowa opieka zdrowotna była kiedyś przy przychodniach, później zostało to zmienione z uwagi na duży opór, niemniej jednak musimy pamiętać, że w tym wszystkim najważniejszy jest pacjent. Myślę, że warto rozpocząć taką dyskusję. Nie są to zmiany, które można wprowadzić z dnia na dzień, dlatego planujemy zorganizowanie spotkania z parlamentarzystami i przedstawicielami ministerstwa, żeby o tym problemie porozmawiać. Jeżeli znajdą się rozsądne rozwiązania, które wyjdą naprzeciw oczekiwaniom wszystkich stron, to jest to do zrobienia – wyjaśniała w odpowiedzi Synowska.
Za przyjęciem stanowiska w sprawie nocnej i świątecznej opieki, które zostanie przekazane do ministerstwa zdrowia, zagłosowało 23 powiatowych radnych przy jednym głosie wstrzymującym.
/mn/
