7 lutego 1293 roku, a więc dokładnie 730 lat temu, w Świdnicy urzędowo odnotowano obecność piernikarzy. Zdaniem badaczy historii, jest to jedna najstarszych w Europie Środkowej informacji dotyczących profesjonalnego wypieku pierników.
– Najstarsza wzmianka o wypieku pierników pochodzi z 1293 roku ze Świdnicy. Przez kolejne wieki pierniki przybierały różne kształty, formy, pełniły rozmaite funkcje. Z królewskiego stołu zawędrowały na wiejskie jarmarki i stragany. Z czasem zaczęto dodawać do nich czekoladę i ozdabiać lukrem. Mianem piernikowej stolicy określany jest Toruń, ale warto zaznaczyć, że także w innych regionach w Polsce istniały i istnieją tradycje wypieku pierników – zwracają uwagę pracownicy Muzeum Śląska Opolskiego. O dziejach świdnickich pierników przypominają z kolei twórcy Świdnickiego Portalu Historycznego.
– Nie z Torunia czy z Krakowa – słynnych ośrodków piernikarstwa, ale to właśnie ze Świdnicy pochodzi najstarsza na ziemiach polskich informacja o wypieku ciastek z pieprzem, czyli… swojskich pierników, bez których trudno wyobrazić sobie święta Bożego Narodzenia. Mało tego! Wzmianka z dokumentu z 7 lutego 1293 roku, jest najstarszą o piernikach dla obszaru całej Europy Środkowej! Dokument ów został wystawiony przez Radę Miejską Świdnicy, która udzieliła miastu Raciborzowi pouczenia w sprawie tworzenia prawa miejskiego w oparciu o własny ustrój. W dokumencie wymienieni są świdniccy piernikarze – przywołują Sobiesław Nowotny i Andrzej Dobkiewicz.
– Do dziś w wielu domach, gdzie kultywuje się dawne śląskie tradycje, na kilka tygodni przed Bożym Narodzeniem zagniata się ciasto z różnymi korzennymi przyprawami, metalowymi foremkami wycina się różne kształty i tak uformowane pierniki piecze się na blasze. Leżakują one potem w spiżarni, czekając na Boże Narodzenie. Wolno je jeść dopiero w święta. Mało kto wie, że tradycja ta sięga swymi korzeniami średniowiecza, a Świdnica była miastem, które szczególnie słynęło z produkcji pierników. Kiedy tak naprawdę rozpoczęto wypiekać pierniki w Świdnicy nie wiadomo. Sami piernikarze, którzy w Świdnicy posiadali własny cech, twierdzili, że istniał on od „założenia miasta”. Choć nie znajdziemy na to zapewne żadnych dowodów pisanych, nie popełniając szczególnej pomyłki możemy założyć, że świdniccy piernikarze istnieli już w XV wieku – wskazują badacze świdnickiej historii.
Jak zaznaczają, w tym czasie na Śląsku istniały tylko trzy ośrodki wypieku pierników – Wrocław, Nysa oraz Świdnica. – Miasta te należały do grupy kilkunastu ośrodków europejskich, gdzie przez wieki kultywowano tradycje wypieku pierników. Do najsłynniejszych należały Toruń, Bazylea, a przede wszystkim Norymberga. Z tym ostatnim miastem Świdnica utrzymywała ożywione kontakty handlowe. Jest rzeczą bardzo prawdopodobną, że to właśnie stamtąd pochodzili pierwsi świdniccy piernikarze, którzy też stamtąd właśnie sprowadzili swe receptury – twierdzą historycy.
Więcej o świdnickich piernikach na stronie Świdnickiego Portalu Historycznego.
/Świdnicki Portal Historyczny, opr. mn/
fot. Dariusz Nowaczyński
