Tylko jedna osoba raz w roku jest nagradzana przez Fundację Kronenberga przy banku Citi Handlowy za szczególny wkład w ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego. Laureatem jubileuszowej edycji został związany od ponad 30 lat ze Świdnicą biskup ewangelicki ks. Waldemar Pytel, gospodarz Kościoła Pokoju. – Wraz z małżonką przywrócił blask świątyni i przyczynił się do rozsławienia jej daleko poza granicami i Świdnicy, i Polski – podkreślił w liście gratulacyjnym prezydent RP, Andrzej Duda.
Nagroda im. prof Aleksandra Gieysztora po raz pierwszy została przyznana w 1999 roku. Pierwszym laureatem został Społeczny Komitet Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa. Nagrodą uhonorowano także Elżbietę i Krzysztofa Pendereckich, Krystynę Zachwatowicz-Wajdę i Andrzeja Wajdę, Andę Rottenberg, prof. Normana Davisa, prof. Tadeusza Chrzanowskiego oraz instytucje i organizacje opiekujące się polskimi zabytkami. O wyborze decyduje kapituła złożona z członków Rady i Zarządu Fundacji Bankowej im. Leopolda Kronenberga przy banku City Handlowy. Wysokość nagrody to 50 tysięcy złotych.
Podczas uroczystej gali zorganizowanej we wtorek w Zamku Królewskim w Warszawie ogłoszono laureata dwudziestej edycji. Biskup Waldemar Pytel został doceniony za ponad trzydziestoletni wysiłek ocalenia, rewitalizacji i przywrócenia świetności kwartałowi luterańskiemu wraz z Kościołem Pokoju w Świdnicy – miejscem Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz za działania na rzecz dialogu między kulturami i narodami. Laudację na jego cześć wygłosił Jacek Purchla, założyciel i wieloletni dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, a od 2015 roku przewodniczący polskiego komitetu ds. UNESCO. Z kolei prezydent Andrzej Duda wystosował do biskupa Pytla list gratulacyjny. – Bardzo się cieszę, że w tej szczególnej, jubileuszowej edycji nagrodę otrzymuje proboszcz, gospodarz, opiekun i odnowiciel Kościoła Pokoju w Świdnicy. Obecny stan tej perły wśród dolnośląskich zabytków jest owocem ponad 30 lat pracy – duszpasterskiej, badawczej, konserwatorskiej i popularyzatorskiej. Ksiądz Biskup wraz z Małżonką przywrócił blask świątyni i przyczynił się do rozsławienia jej daleko poza granicami i Świdnicy, i Polski – podkreślił prezydent RP.
– Za to ogromne wyróżnienie, za docenienie kwartału luterańskiego chcę Fundacji serdecznie podziękować – mówił podczas uroczystości gospodarz Kościoła Pokoju. Odbierając nagrodę, Waldemar Pytel wspomniał, że wiadomość o przyznaniu mu jej zbiegła się w czasie z informacją o zabójstwie prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza. – Przyznam, że moją pierwszą myślą było, żeby zrzec się nagrody na rzecz tragicznie zmarłego prezydenta, dać wyraz pośmiertnego uhonorowania człowieka, który tak wiele zrobił dla szerzenia tolerancji i współpracy. Współpraca i porozumienie również dla mnie są kluczowymi wartościami – powiedział Pytel. – Mam świadomość, że przyjmując tę nagrodę, odbieram ją w imieniu wielu osób i instytucji, bez których wsparcia nie udałoby się przywrócić świetności Kościołowi Pokoju w Świdnicy – podkreślił.
– Kościół Pokoju nauczył mnie i ciągle uczy pokory, cierpliwości, wytrwałości w pozyskiwaniu środków i wszechstronności: mam wrażenie, że nie jestem tylko duchownym, lecz także menedżerem, przewodnikiem, ekonomistą, a bywa że i budowlańcem. Jego renowacja nie jest dla mnie tylko sztuką dla sztuki. Chciałbym poprzez to wyrazić luterański etos konsekwentnej dbałości o powierzone dobro – mówił laureat dwudziestej edycji.
Ks. Waldemar Pytel od 1986 roku jest związany ze Świdnicą. Do Kościoła Pokoju trafił jako młody wikariusz i jak wielokrotnie wspomniał, zastał miejsce, któremu groziła katastrofa. Dzięki zaangażowaniu późniejszego biskupa (od 2014 roku), jego żony Bożeny Pytel i całej społeczności parafii ewangelicko-augsburskiej, zabytki placu Pokoju wraz ze świątynią są poddawane nieustannej renowacji. Gospodarze enklawy od początku lat 90-tych XX wieku skutecznie pozyskują środki na ratowanie bezcennego, unikatowego w skali światowej założenia. W 2001 roku dzięki staraniom ks. Pytla Kościół Pokoju został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, w 2017 na listę polskich Pomników Historii.
W świdnickiej świątyni gościli m.in. szwedzcy monarchowie król Karol XVI Gustaw i królowa Sylwia, kanclerze Niemiec Helmut Kohl i Angela Merkel, polscy premierzy Tadeusz Mazowiecki i Ewa Kopacz, ministrowie, ambasadorzy. Do historii przeszło nabożeństwo ekumeniczne z 2016 roku z udziałem Dalajlamy XIV. Plac Pokoju jest miejscem edukacji, koncertów, spotkań młodzieży i naukowców z całego świata.
Agnieszka Szymkiewicz
fot. asz, Kościół Pokoju w Świdnicy
