Życie podatnika w Polsce nie jest łatwe. Jakie czyhają pułapki? O kontrowersjach i niespodziankach, serwowanych przez ustawodawców i Fiskusa będzie informował w comiesięcznych felietonach doradca podatkowy Marian Sworobowicz.
Chaos z rozliczeniem podatku za wynajem
Wynajmujący mieszkania mają problem. Fiskus wciąż zmienia zdanie w sprawie wynajmu, co powoduje, że nie wiadomo jest, kiedy przychód z najmu jest przychodem z najmu prywatnego, a kiedy jest przychodem z działalności gospodarczej.
Kupno mieszkania jako inwestycja, która zwraca się z jego wynajmu, to coraz bardziej popularny sposób budowania oszczędności czy dodatkowego dochodu wśród Polaków. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód z najmu wykazany jest jako dwa rodzaje źródła przychodu.
Pierwszy to przychód z najmu prywatnego, który może być opodatkowany podatkiem dochodowym w formie ryczałtu 8.5% do przychodu nie przekraczającego 100.000 zł i 12,5% przy przychodzie powyżej 100.000 zł lub na zasadach ogólnych od dochodu według skali 18 lub 32%. według wyboru wynajmującego.
Drugi to przychód z działalności gospodarczej opodatkowany podatkiem dochodowym według stawki liniowej 19 % od dochodu lub na zasadach ogólnych od dochodu według skali 18 lub 32%. Przychód ten nie może korzystać ze zryczałtowanych stawek 8.5 czy 12,5%.
Problem powstaje a podatnik tego podatku z tytułu najmu długo, jak i krótkoterminowego, nie wie, w jaki sposób ma zapłacić należny podatek i jak ma wybrać prawidłowy sposób jego rozliczenia.
Niepewność z tytułu rozliczenia przychodu uzyskanego z tytułu najmu przy tak formułowanych przepisach prawa może spowodować, że skarbówka może kazać później, a ma na to 5 lat do okresu przedawnienia, dopłacać należną kwotę podatku stwierdzając, że najem prowadzony był w ramach działalności gospodarczej, co powoduje, że nie można korzystać z ryczałtu, jak również prowadząc działalność gospodarczą należne są składki ZUS i inne obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej np. inna stawka podatku od nieruchomości.
Niepewność budzić również może opodatkowanie sprzedaży wynajmowanego lokalu, które wynajmowane było w ramach najmu prywatnego, a nie w ramach działalności gospodarczej, która dokonana po pięciu latach od nabycia lokalu korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego z tytułu tak uzyskanego przychodu. W przypadku uznania przez organ, że wynajem przedmiotowego lokalu był w ramach prowadzonej przez właściciela tego lokalu działalności gospodarczej, sprzedaż ta nie może korzystać ze zwolnienia, a uzyskany dochód opodatkowany powinien być jako uzyskany z prowadzonej działalności gospodarczej.
Rozważając przedmiotową sprawę należy mieć również na uwadze, że wprowadzona w zeszłym roku ustawa prawo o przedsiębiorczości stwierdza, że nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (2100 zł/ 50%=1050 zł), z czego można wnioskować, że uzyskiwana kwota, która przewyższa tę kwotę stanowi przychód z działalności gospodarczej.
Niestety, rozbieżne interpretacje to duży problem wyłącznie dla podatników, gdyż wiadomo, że żadna interpretacja indywidualna czy ogólna uzyskana przez podatnika nie chroni go przy sporze z organem podatkowym, a organ podatkowy nie ponosi żadnej odpowiedzialności z tego tytułu.
Wskazać należy, że tak tworzone, a następnie stosowane prawo nie ma nic wspólnego z zasadami konstytucyjnymi demokratycznego państwa prawa, gdyż przepisy prawa nie mogą być tak tworzone, by podatnik nie mógł w prawidłowy sposób w oparciu o uchwalone przepisy ustalić podstawy opodatkowania i wysokości podatku i wpuszczany był w „kanał”, bo przyjmując taki sposób funkcjonowania przepisów, jak to ma miejsce w przypadku uzyskanego przychodu z najmu, organ podatkowy ma możliwość według swego uznania do 5 lat od powstania obowiązku podatkowego ustalić podatnikowi zaległość podatkową niezależnie od tego jaką formę rozliczenia podatnik wybierze.
Sposób ukształtowania tych przepisów nie może również w żaden sposób uniemożliwiać podatnikowi wyboru zryczałtowanej formy opodatkowania przychodu z najmu skoro przepisy prawa przewidują, że może on być opodatkowany podatkiem dochodowym w formie ryczałtu w wysokości 8,5% gdy przychód z tego tytułu nie przekracza kwoty 100.000 zł i 12.5%, gdy przychód ten przekracza 100.000 zł.
Ponieważ każda zaległość podatkowa rodzi odpowiedzialność karną skarbową, trudno się zgodzić ze stanowiskiem organów Krajowej Administracji Skarbowej, że przy tak tworzonych i stosowanych przepisach prawa podatkowego uczciwy podatnik może spać spokojnie.
Marian Sworobowicz
Doradca podatkowy Nr wpisu 00087
