Zapisała się w historii jako działaczka społeczna, uczestniczka tajnego nauczania podczas II wojny światowej, pierwsza psycholog w Świdnicy i senator II kadencji. W marcu 2018 roku lokalna społeczność pożegnała Jadwigę Bałtakis. Rodzina zasłużonej świdniczanki upamiętniła dzieło jej życia w nocie biograficznej.
Jadwiga Bałtakis z domu Sitarska (ur. 14 września 1925 w Łowiczu, zm. 10 marca 2018 w Świdnicy); polska psycholog i działaczka społeczna, senator II kadencji.
Podczas II wojny światowej, jako nastolatka, prowadziła w Łodzi tajne nauczanie, ucząc dzieci z sąsiedztwa, dzięki czemu, po wojnie dzieci te mogły kontynuować edukację na poziomie 4 klasy szkoły podstawowej. Książki i podręczniki służące do prowadzenia zajęć, wyrzucone przez Niemców z okien biblioteki, zebrała z ulicy wraz z siostrą. W związku z prowadzeniem tajnego nauczania podczas wojny, w 1987 r. otrzymała uprawnienia kombatanckie.
Po wojnie ukończyła Liceum Plastyczne w Łodzi, jednocześnie występowała w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi, działającym w tamtym czasie pod kierownictwem Leona Schillera. Wystąpiła między innymi w pierwszym, powojennym przedstawieniu tego teatru „Krakowiacy i górale„, którego premiera odbyła się 30 listopada 1946 r. Na swoje utrzymanie pracowała rysując filmy animowane w Eksperymentalnym Studiu Filmów Rysunkowych późniejszym Studiu Filmów Rysunkowych.
Z powodu prześladowań ze strony Urzędu Bezpieczeństwa, zmuszona została do opuszczenia Łodzi i przeprowadziła się do Warszawy. Ukończyła studia wyższe w Wyższej Szkoły Higieny Psychicznej w Warszawie na wydziale psychologii klinicznej u prof. Kazimierz Dąbrowskiego oraz na Uniwersytecie Warszawskim w zakresie pedagogiki gdzie uzyskała stopień magistra filozofii. Promotorem jej pracy magisterskiej był Stefan Baley.
Po studiach, nakazem pracy została skierowana na Dolny Śląsk i początkowo pracowała w różnych zakładach psychiatrycznych zajmujących się dziećmi z nerwicami wojennymi, między innymi w Krośnicach, gdzie w latach 1953-1959 r., trafiły tam również dzieci z Korei Północnej. Od 1956 r. do 1963 r. wraz z rodziną mieszkała we wsi Dunkowa w powiecie Milickim, gdzie nauczała w szkole podstawowej.
W 1963 r. przeprowadziła się do Świdnicy, gdzie podjęła pracę w Schronisku dla Nieletnich, będąc wraz z mężem Romualdem jedynymi psychologami w mieście. Następnie rozpoczęła pracę w Poradni Wychowawczo-Zawodowej, gdzie jako dyrektor doczekała emerytury.
Była inicjatorem i współtwórcą pierwszego w kraju raportu o „git-ludziach ” i na 3 lata przed zarządzeniem ministra oświaty i wychowania w sprawie pomocy dzieciom z mikrodefektami mózgu, szkoliła wspópracowników, nauczycieli i rodziców w ich rozpoznawaniu i rewalidacji.
Na początku lat 80. dołączyła do NSZZ „Solidarność”. W stanie wojennym była współzałożycielką Klubu Inteligencji Katolickiej w Świdnicy. Założyła także przedszkole specjalne dla dzieci upośledzonych umysłowo w tym mieście.
W latach 1991-1993 sprawowała mandat senatora z województwa wałbrzyskiego, należała do Klubu Parlamentarnego Unii Demokratycznej. Zasiadała w Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia. Zainicjowała zmianę ustawy dotyczącej osób, które przed 18 rokiem życia utraciły zdrowie i całkowitą zdolność do pracy, z uznaniowej na roszczeniową. W kolejnych wyborach nie ubiegała się o reelekcję.
Współtworzyła Hospicjum św. Łazarza, przez wiele lat pełniła funkcję prezesa Towarzystwa Przyjaciół Chorych „Hospicjum” w Świdnicy.
Minister Edukacji przyznał jej 17 września 2001 r. „Medal Komisji Edukacji Narodowej” za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania.
Zmarła 10 marca 2018 w wieku 92 lat. 14 marca została pochowana na cmentarzu komunalnym przy ul. Słowiańskiej w Świdnicy.
