XV. już odsłona Forum Teatrów Niezależnych „Transformacje” nie będzie stanowiła sztucznego jubileuszowego zrywu. Prawdziwość i wartość festiwalu po raz kolejny ugruntowana będzie w ciągłości idei prezentowania publiczności alternatywnych grup, szukających nowych form wyrazu. Nowością podczas wydarzenia będzie wyjście aktorów poza mury teatru, a także wzbogacenie programu o wystawy fotografii i malarstwa.
Tegoroczne Forum Teatrów Niezależnych „Transformacje” zaplanowano w dniach od 22 do 23 lutego w Świdnicy. Festiwal odbywa się w Świdnickim Ośrodku Kultury od 2002 roku z inicjatywy Adama Reczucha. Każdego roku prezentowane są na nim przede wszystkim spektakle, które zostały zrealizowane przez teatry należące do tzw. nurtu alternatywnego i działające z reguły w mniejszych, prowincjonalnych miejscowościach. Festiwal jest adresowany do różnego rodzaju teatrów awangardowych, odważnie interpretujących otaczającą rzeczywistość i poszukujących w swoich widowiskach nowych form wyrazu.
– Podczas tej 15. edycji wydarzenia chcemy zaprezentować przede wszystkim spektakle tworzone przez świdniczan. W performansie „Przestrzeń głosu” przygotowywanym przez Dominka Strycharskiego wezmą udział wspólnie młodzież i seniorzy ze świdnickiego Uniwersytetu III Wieku, a w spektaklu „Wspomnienia z kufra wyciągane…” osoby tworzące Teatr „Zielona Gęś” działający przy Dziennym Domu „Senior-WIGOR” w Świdnicy. Po raz kolejny zaproszony został Teatr „Terminus A Quo” z Nowej Soli, który utrzymuje swoją pozycję jednego z najważniejszych i najoryginalniejszych teatrów alternatywnych w Polsce. Tym samym podkreślamy ciągłość „Transformacji”, która jest prawdziwą wartością tego przedsięwzięcia – o wiele większą niż sztuczny jubileuszowy zryw – zapowiada Halina Szymańska, współtwórczyni teatralnego festiwalu.
W tym roku „Transformacje” wyjdą poza mury teatru. – Stąd idea słuchowiska emitowanego na świdnickim Rynku – przechodnie usłyszą dramat Amelii Pudzianowskiej nagrodzony w 2017 roku konkursie Alchemii teatralnej – oraz wykład przygotowany z myślą o uczniach szkół ogólnokształcących. Wzbogacamy też Forum o wystawy fotografii i malarstwa, które teatr dokumentują, twórczo komentują bądź przetwarzają, traktując go jako inspirację – informuje.
Na wydarzeniu nie zabraknie spotkań i rozmów z aktorami. – Przegląd ma charakter niekonkursowy i stanowi przede wszystkim miejsce swobodnej dyskusji na temat sztuki i poruszanych przez nią problemów oraz twórczej wymiany rozmaitych poglądów. Dlatego też w tej edycji pojawi się formuła spotkania z aktorami, która była wykorzystywana u zarania festiwalu, a do której warto teraz powrócić – dodaje.
W ramach wydarzenia tradycyjnie wydawana będzie specjalna gazetka, w postaci spisywanych na gorąco przez widzów impresji po spektaklach na dużych kartach papieru.
Program XV „Transformacji”:
22 lutego – czwartek:
godz.10.00 Lekcja sztuki „W czym tańczyła Terpsychora? Kilka słów o historii tańca (i obuwia)” wygłosi Karolina Wycisk (III Liceum Ogólnokształcące, ul. Kościelna 32)
Karolina Wycisk jest doktorantką na Uniwersytecie Jagiellońskim, kuratorką projektów taneczno-teatralnych. W ramach stypendium twórczego MKiDN zrealizowała projekt „Kapsuła teraźniejszości” o pamięci miejsc na Dolnym Śląsku.
godz.17.00 „Opłata za powietrze” – słuchowisko (dźwięk z balkonu ŚOK)
„Opłata za powietrze” to słuchowisko zrealizowane na podstawie nagrodzonego w konkursie świdnickiej Alchemii teatralnej dramatu Amelii Pudzianowskiej. To dialog dwóch starszych kobiet, w którym pod absurdalną formą kryją się celne diagnozy dotyczące naszych lęków, nieudolności w radzeniu sobie z rzeczywistością i nieporozumień jakie z tego wynikają, zamknięcia w wąskim świecie, którego każda próba naprawy musi skończyć się niepowodzeniem.
godz.18.00 Performance „Przestrzeń głosu” – Alchemia teatralna (sala teatralna ŚOK)
Pokaz „Przestrzeń głosu” powstał w oparciu o warsztaty prowadzone przez Dominika Strycharskiego – wybitnego muzyka, kompozytora, flecistę, śpiewaka, improwizatora, i performera – który prowadził grupę uczestników Alchemii teatralnej. Praca z głosem, to praca z instrumentem, który ma każdy z nas od urodzenia – możliwości są nieograniczone, granice wyznacza tylko wyobraźnia. Warsztatowicze rozwijali możliwości wokalne, kreatywność i swobodę w improwizacji. W „Przestrzeni głosu” czysto wokalna ekspresja łączy się z tym, co teatralne. Głos może nas dotykać, uwodzić, drażnić – jest mową, szeptem, śpiewem, krzykiem. Wyrażamy się w nim i wyraża on nas. Odbijają się w nim nasze emocje, humory, nasza osobowość. Potrafi budować całe światy – a czego więcej potrzeba, by stworzyć udany spektakl?
godz.18.30 Instalacja „Fotograficzne Transformacje” Świdnickiej Fotografii Niezależnej (foyer ŚOK)
Świdnicka Fotografia Niezależna to grupa niepokornych twórców, którzy posiadają własną oryginalną wizję i pomysł na fotografię. Zrzesza osoby fotografujące profesjonalnie jak i amatorsko, liczą się tylko ich pomysły i kreatywność. Tym razem inspiracją był dla nich teatr i „Transformacje”.
godz.19.00 „Fiszki Psychowienia” – Terminus A Quo (sala teatralna ŚOK)
Alkoholowy bełkot jest w tekście Wieniadikta Jerofiejewa zasłoną, za którą pobrzmiewają przejmujące wyznania człowieka ubezwłasnowolnionego, skazanego na system, na bylejakość, na tymczasowe życie. Nie pierwszy to przypadek gdy rosyjski pijanica kołacze do bram sumień ludzkich mówiąc o cierpieniu, poniżeniu, beznadziei i stłamszeniu przez totalitaryzm.
Reżyserem, autorem scenariusza, koncepcji sztuki oraz wybranych fragmentów muzyki jest Edward Gramont. W roli głównej Krzysztof Swereda.
23 lutego – piątek
godz.16.30 „Opłata za powietrze” – słuchowisko (dźwięk z balkonu ŚOK)
„Opłata za powietrze” to słuchowisko zrealizowane na podstawie nagrodzonego w konkursie świdnickiej Alchemii teatralnej dramatu Amelii Pudzianowskiej. To dialog dwóch starszych kobiet, w którym pod absurdalną formą kryją się celne diagnozy dotyczące naszych lęków, nieudolności w radzeniu sobie z rzeczywistością i nieporozumień jakie z tego wynikają, zamknięcia w wąskim świecie, którego każda próba naprawy musi skończyć się niepowodzeniem.
godz.17.00 „Wspomnienia z kufra wyciągane…” – Teatr „Zielona Gęś” z Dziennego Domu „Senior-WIGOR” w Świdnicy (sala teatralna ŚOK)
Kolejnym spektaklem Teatru „Zielona Gęś” są „Wspomnienia z kufra wyciągane…”. To zbiór opowieści z życia babci Doroty, które z dziecięcą ciekawością i lekkością wyciąga od niej jej słodka wnuczka Zuzia. Zabiera widzów w podróż do świata, który już odchodzi w zapomnienie, ale problemy i radości zostają re same. Choć na zewnątrz wszystko jest inne, w środku człowiek nadal jest taki sam – tak samo bezbronny wobec śmierci i miłości, tak samo poszukujący radości i swojego miejsca w życiu. W tym niezwykłym kufrze kryją się historie, moje i twoje. Już czas. Pora je odkurzyć. Spektakl z elementami dramy, tańca i pantomimy. Scenariusz i reżysera – Monika Masłowska, Elżbieta Dudziak – ruch sceniczny i gra aktorska, Jolanta Rosińska –kostiumy.
godz.18.00 Wernisaż wystawy Jacka Sikory „ISO zero”(Galeria Fotografii, Rynek 43)
Jacek Sikora swoją przygodę ze sztuką rozpoczynał pracy na scenie, potem była paryska szkoła artystyczna Étienne Decroux. Już w jego najwcześniejszych pracach odnajdziemy charakterystyczne cechy jego twórczości – minimalizm kolorystyczny i dążenie do redukowania szczegółu, co zaowocowało później tak charakterystycznym minimalizmem formy. Jego twórczość sytuuje się na pograniczu figuratywności i abstrakcji, statyczności i dynamiki, subtelności i ekspresji. Najważniejsza w jego pracach jest rozedrgana materia oraz gra świetlnych refleksów. Dziś obrazy Sikory znaleźć można w kolekcjach w Wielkiej Brytanii, USA, Rosji, Australii, Francji, na Cyprze, w Emiratach Arabskich i Japonii.
godz. 19.00 „Prosto w Twarz” – Terminus A Quo (sala teatralna ŚOK)
„Prosto w twarz” to spektakl wyjątkowy w dorobku Teatru TAQ. Powstał w czasie stanu wojennego w Polsce, ale wprost do tych realiów się nie odnosi – powstał w oparciu o prozę wenezuelskiego pisarza Luisa Britto Garcii i opowiada o problemach Ameryki Łacińskiej. Niemniej pewne sugestywne paralele i aluzje są w nim zawarte. To opowieść o chuliganerii, bezwzględności organów prewencji, szalonych pomysłach szalonych naukowców, braku tolerancji. Wrażenie wszechogarniającego scenicznego chaosu sprawiło, że krytycy ochrzcili przedstawienie mianem „punk theater”.
godz. 20.00 Rozmowa „Aktor performatywny” z artystami Teatru Terminus A Quo – prowadzenie Adam Reczuch (hol ŚOK)
Terminus A Quo to teatr alternatywny działający od roku 1976 w Nowej Soli. Teatr wykorzystuje eksperymentalne formy pracy scenicznej oparte na doświadczeniach Jerzego Grotowskiego. Na przestrzeni 40 lat swojej działalności grupa ma za sobą ponad 200 premier. Założycielem teatru, reżyserem wszystkich przedstawień i autorem większości z nich jest Edward Gramont.
Adam Reczuch z wykształcenia jest prawnikiem, jest inicjatorem powstania Forum Teatrów Niezależnych „Transformacje”.
/oprac. AN/
Zdjęcia z festiwalu z 2017 roku
