Pierwsze wzmianki o loteriach i grach liczbowych możemy znaleźć już w Starym Testamencie. Co więcej, dowody na organizowanie losowań przetrwały także w mitologii greckiej. Jednak dopiero Rzymianie przeprowadzali losowania, które bardziej przypominały powszechnie rozumiane loterie. Prawdziwy rozkwit lotto na świecie nastąpił dopiero w średniowieczu, kiedy to zaczęto wykorzystywać je jako źródło dochodów państwa lub do uzupełnienia funduszy na różne projekty użytku publicznego. Wielu historyków i ekspertów uważa jednak, iż bardzo prawdopodobne jest, że loterie istniały już wcześniej, ale wzmianki o nich po prostu nie przetrwały do dzisiejszych czasów.
Belgia i Holandia
Pierwszą udokumentowaną loterią, jaką zorganizowano w Europie była przeprowadzona w 1445 roku w mieście Gent w Belgii. Jako drugą historycy wymieniają loterię z Utrechtu w Holandii, którą przeprowadzono w 1446 r. na życzenie wdowy po sławnym flamandzkim malarzu Janie van Eycku. Osoby, które trafiły zwycięski los, wygrywały obrazy z kolekcji malarza. Od tego czasu zarówno w Belgii jak i w Holandii regularnie organizowano loterie, zaś zyski przekazywano na określone cele takie jak budowa fortyfikacji czy kościołów, wspieranie biednych, budowa systemu kanałów lub po prostu jako dodatkowe wpływy do skarbu danej gminny.
Co ciekawe, w 1727 roku w Holandii powstała loteria, której losowania są organizowane do dziś, zaś głównym celem jej utworzenia było uzupełnienie mocno uszczuplonych funduszy państwa, tak aby móc sfinansować kolejne wojny, budowę dróg i budynków. Dziś, po prawie trzystu latach, loteria ta wciąż istnieje, co czyni ją najstarszą w Europie.
Włochy
Pierwszą loterię we Włoszech pod nazwą „La lotto de Firenza” zorganizowano we Florencji w 1539 roku. Co ciekawe, była to pierwsza loteria, w której zastosowano nagrody pieniężne, co spowodowało, iż szybko zyskała popularność w całym kraju.
Przełomowym momentem w historii lotto w Europie okazały się jednak losowania ważnych stanowisk politycznych w XVI wiecznej Genui. Organizowano wtedy specjalną loterię, w której losowano 5 z 90 senatorów. Bardzo szybko lokalna społeczność zaczęła obstawiać wyniki, co uznano za początki prawdziwego lotto. Wkrótce imiona senatorów zamieniono na numery od 1 do 90, zaś organizowaniem gry zajęli się bankierzy. Lotto bardzo szybko zyskało popularność w całych Włoszech, a z czasem stało się najpopularniejszą grą liczbową na świecie.
Francja
Historia loterii we Francji rozpoczęła się pod koniec lat 30. XVI wieku, kiedy to król Franciszek I zdecydował się zorganizować loterię państwową, w celu rozwiązania problemów finansowych państwa. Loterie szybko zyskały ogromną popularność. W latach 1714 – 1729 z pieniędzy zebranych dzięki przeprowadzonym loteriom, sfinansowano budowę prawie połowy kościołów w Paryżu. W 1776 roku Ludwik XVI zdecydował o monopolizacji loterii, tak aby zyski pomogły zrównoważyć ogromny deficyt skarbu państwa. W ten sposób 10% zysków z loterii przekazywano na koszty administracyjne, 70% na nagrody, zaś pozostałe pieniądze trafiały do skarbu państwa. Loteria ta miała podobny format do „Keno”, dając graczom możliwość wyboru ilości typowanych numerów (od 1 do 5) z dostępnej puli 90 liczb. W 1798 loteria ta zyskała nazwę „Loterie Nationale”, zaś Napoleon Bonaparte wydał rozkaz by francuską loterię narodową organizowano także we wszystkich podbitych przez niego regionach. Zarządzenie to weszło więc w życie w Brukseli, Turynie, Genui, Florencji, Hamburgu, a nawet w Rzymie.
Anglia
Pierwszą loterię w Wielkiej Brytanii zorganizowano już w 1569 roku za panowania królowej Elżbiety. Zwycięzcy otrzymali srebro, porcelanę, gobeliny, a także pieniądze, zaś zyski przekazano na budowę nowych portów. W 1612 roku Król Jakub I wyraził zgodę na przeprowadzenie pierwszej loterii w Londynie. Pieniądze zebrane w ten sposób zostały wykorzystane na sfinansowanie budowy miasta Jamestown w pierwszej angielskiej kolonii w Ameryce. W 1627 roku zorganizowano kolejną loterię publiczną, która tym razem miała wspomóc budowę akweduktu w Londynie, natomiast w 1753 roku dzięki loterii sfinansowano budowę Muzeum Brytyjskiego.
Niemcy
Pierwsze loterie w Niemczech zorganizowano już w drugiej połowie XV wieku. Według historyków pierwsze losowanie odbyło się w Augsburgu w 1470 roku, które w krótkim czasie zostało powielone w pozostałych regionach Niemiec. Co ciekawe, dopiero w 1610 roku w Hamburgu zezwolono na nagrody pieniężne, natomiast pierwsze losowanie loterii typu lotto przeprowadzono w Berlinie w 1763 roku. W krótkim czasie ta nowa gra liczbowa „Zahlenlotto” o formacie 6 z 49, zyskała ogromną popularność i już 10 lat później była organizowana w 20 różnych miastach.
Polska
Historia lotto w Polsce sięga pierwszej połowy XVIII wieku. Pierwszą udokumentowaną loterię w Polsce zorganizowano w 1748 roku. Następnie w 1768 roku Sejm Rzeczypospolitej oficjalnie zaakceptował loterię liczbową jako jedno ze źródeł dochodu państwa. Okazuje się, że już rok później w zamian za niespłaconą pożyczkę, loterie tą przekazano Włochom z Kompanii Genueńskiej, którzy od tego momentu byli odpowiedzialni za organizowanie loterii pod nazwą „Lotto di Genova”, o formacie 5 z 90 liczb. Loteria ta w prawie niezmienionej postaci przetrwała do 1839 roku. Po wojnach, które przetoczyły się przez Polskę organizowano wiele mniejszych loterii, których zyski przekazywano na odbudowę kraju i pomoc ofiarom wojny.
Ważnym momentem w historii polskiego lotto było utworzenie Totalizatora Sportowego, który powstał 25 stycznia 1956 roku. Niedługo po tym powstało wiele regionalnych loterii o formacie 5 z 90, które zyskały ogromną popularność. Wkrótce każde województwo miało własną loterię, zaś do najbardziej popularnych zaliczały się „Koziołki” z Poznania, „Karolinka” ze Śląska, „Liczyrzepka” z Wrocławia, „Syrenka” z Warszawy, „Lajkonik” z Krakowa czy „Gryf” ze Szczecina. Wkrótce jednak okazało się, że loterie te nie były w stanie wytrzymać konkurencji nowej gry liczbowej na polskim rynku jakim był Toto-Lotek (6 z 49) organizowany przez Totalizator Sportowy. Pierwsze losowanie tej gry (obecnie Lotto) odbyło się 27 stycznia 1957 roku, zaś dzięki częstym kumulacjom i wysokim wygranym nieustannie znajduje się na pierwszym miejscu w Polsce pod względem popularności. W efekcie Lotto jest najstarszą polską loterią, która do dziś cieszy się ogromnym zainteresowaniem. W międzyczasie Totalizator Sportowy prowadził kilka innych gier liczbowych i loterii, zaś do najbardziej znanych zaliczają się Mini Lotto, Multi Multi, Kaskada oraz Keno.
Zainteresowanie loteriami i grami liczbowymi ciągle rośnie. Z roku na rok na europejskim rynku pojawiają się kolejne lotto. Ponadto, w ostatniej dekadzie pojawiła się także możliwość wzięcia udziału w loteriach międzynarodowych, zaś ogromne kumulacje przyciągają miliony Europejczyków. Jak widać mimo, że rynek loterii zdecydowanie się zmienił, jedno pozostało takie samo. Bez względu na to w jakim kraju odbywa się losowanie przyciąga ono ogromną liczbę fanów i graczy, którzy w napięciu czekają na zwycięskie wyniki i marzą o milionach.
