To nie wygląda dobrze. Polacy nie rozróżniają sygnałów alarmowych, nieliczni mają plecaki ewakuacyjne, a schrony można policzyć na palcach jednej ręki. Rozpoczęła się rządowa ofensywa edukowania Polaków i nadrabiania wieloletnich zaniedbań. Samorządy zaczęły pierwsze zakupy w ramach Programu Ochrony Ludności i Ochrony Cywilnej. Świdnica kupiła m.in. łóżka polowe i 10 kamizelek kulo i nożoodpornych. Jakie są dalsze plany, jakie środki zostaną przeznaczone na gonienie Finlandii, w której zbudowano ponad 50 tysięcy schronów? M.in. o tym w Świdnicy mówiła wojewoda dolnośląska Anna Żabska.
Przywołując przykład znakomicie przygotowanych na zagrożenie kataklizmem lub wojną Finów, wojewoda Anna Żabska podczas spotkania w auli I LO z udziałem parlamentarzystów, samorządowców, straży pożarnej i organizacji pozarządowych, podkreśliła, że Finowie obecny stan osiągnęli zaczynając budowę systemu obrony cywilnej i schronów 100 lat temu. – My żyliśmy długie lata w przekonaniu, że jest bezpiecznie. To zmieniło się wraz z pandemią i atakiem Rosji na Ukrainę. Rząd Donalda Tuska przygotował ustawę o obronie cywilnej, która została przyjęta jednogłośnie. Teraz za ustawą idą środki – dodała wojewoda.
Państwo do schronu… A nie, jeszcze nie ma schronu
Po latach zaniedbań Polska startuje niemal od zera. Jak wyliczała wojewoda, potrzebne jest wszystko, od edukacji władz, urzędników po każdego Polaka, na liście potrzeb pilnych są magazyny kryzysowe, sprzęt i urządzenia, po schrony i miejsca schronienia. Jak wyliczył dyrektor wydziału kryzysowego Urzędu Miejskiego w Świdnicy Adam Mazur, według danych zebranych przez straż pożarną ponad 2 lata temu, w Świdnicy jest ponad 500 miejsc, które mogłyby dać tymczasowe schronienie. – To przede wszystkim piwnice i garaże podziemne – mówił dyrektor.
Powiat świdnicki ma schron pod nosem, czyli w budynku starostwa, jest jednak „ale”. – Trzy pomieszczenia przebudowaliśmy na potrzeby archiwum zakładowego i teraz drapiemy się w głowę, co zrobić z tymi papierzyskami – mówił starosta Piotr Fedorowicz.
Dane dla całego województwa są złe. Jako obiekty ochronne, czyli zapewniające schronienie przed atakiem np. bombowym, ale też chemicznym czy biologicznym, zgłoszono 154 obiekty, sprawdzono 106 z nich. Wymogi spełniają… dwa. Kolejne 92 wymagają dostosowania do aktualnych wymogów.
Budować, kupować
Za ustawą o obronie cywilnej poszły pierwsze pieniądze. W tym roku Dolny Śląsk otrzymał 215,4 miliona złotych, w 2026 będzie to 381 milionów złotych. Samorządowcy nie mieli czasu, by móc rozpocząć inwestycje, skoncentrowali się więc na zakupach. Powiat świdnicki miedzy innymi kupuje kontenerowy magazyn kryzysowy, który stanie przy siedzibie Państwowej Straży Pożarnej w Świdnicy. Na liście jest nowy ambulans dla pogotowia ratunkowego, koparko-ładowarka, motopompy.
O magazynie myśli również Świdnica. Na razie miasto kupiło 6 pilarek, 300 worków na piasek, 5 agregatów prądotwórczych, 3 motopompy szlamowe, przenośny zbiornik na wodę 13m3, 200 składanych łóżek polowych, 5 motopomp i 10 kamizelek kulo i nożoodpornych. W planach są również cysterny na wodę, ładowarki piasku, namioty sztabowe.
Samorządy za przekazane przez wojewodę środki kupują także szkolenia dla urzędników, strażaków ochotników i straży miejskich. W Świdnicy jest zamiar budowy dwóch schronów.
Na co dzień parking, w razie potrzeby schron
Jak podkreślała Anna Żabska, budzące podziw fińskie schrony w czasie pokoju pełnią wiele funkcji, od hali sportowej po parking. W Świdnicy nowe budowle w pewnej części rozwiązałyby problem parkingowy. – Mamy spory teren przed starostwem i tu właśnie myślimy o budowie parkingu podziemnego, dostosowanego od razu do potrzeb miejsca ochrony – podkreślał starosta. Przyszły rok to ma być czas na przygotowanie projektu, a budowa mogłaby rozpocząć się w 2027 roku.
Szybciej, bo już w 2026 roku prace chciałoby rozpocząć miasto. Jako miejsce pod schron z funkcją parkingu podziemnego dyrektor Mazur wskazał plac Grunwaldzki.
Jak podkreślała wojewoda, przyszłość to nie tylko schrony, ale także dostosowane do wymogów miejsca schronienia tymczasowego.
Nie czekajcie, zadbajcie o siebie
Anna Żabska apelowała, by nie czekać i zadbać o swoje bezpieczeństwo. Jak można zrobić to na indywidualnym poziomie, krok po kroku opisuje Poradnik Bezpieczeństwa, który jest dostępny w wersji elektronicznej i papierowej. Wkrótce mini książeczka ma trafić do każdego Polaka. Wojewoda zachęcała, by zadbać o zapas wody, radio na baterię, świeczki, koc termiczny, latarki, notes z danymi najbliższych, zapas żywności z długim terminem przydatności, naładowany powerbank. – Plecak ewakuacyjny przydaje się w każdej sytuacji kryzysowej. Gdy wybuchnie pożar, nie mamy czasu myśleć, gdzie mamy najważniejsze rzeczy. Powinny być w jednym miejscu, łatwe do zabrania przy natychmiastowej ewakuacji – podkreślała Anna Żabska. Zachęcała także do zainstalowania aplikacji „Regionalne Centrum Ostrzegania”, gdzie zamieszczane są wiarygodne informacje np. o zagrożeniach pogodowych, a nawet o korkach na granicy.
Spotkania dotyczące bezpieczeństwa Polaków zostaną przeprowadzone we wszystkich dolnośląskich powiatach.
/asz/
fot. asz/ Mariusz Ordyniec
