Sypiący się tynk i uciążliwe zapachy odstraszające nie tylko mieszkańców, ale i turystów – tak przez lata wyglądało znajdujące się w ścisłym centrum Świdnicy przejście w Zaułku Świętokrzyskim. Rozpoczynający się właśnie remont zaniedbanego od lat zakątka śródmieścia, służącego często za nielegalny szalet i pozostającego niechlubną wizytówką centrum miasta, pochłonie blisko 1 mln 255 tys. złotych.
– Ulica Świętokrzyska, zwana ze względu na swoje usytuowanie i rozmiary Zaułkiem Świętokrzyskim, powstała w okresie średniowiecza i była najkrótszą drogą łączącą rynek świdnicki z kościołem dominikanów. Dziś w tym miejscu wznosi się XIX-wieczny kompleks budynków sądu i aresztu śledczego, powstałych w miejscu rozebranych zabudowań klasztornych i kościoła dominikanów pw. Świętego Krzyża. Była to niewykorzystana przestrzeń w linii zabudowy Rynku, którą wykupił pobożny mieszczanin Konrad Stangrune podarowując ją klasztorowi dominikanów. Dzięki temu powstała tu uliczka, która pozwalała szybko dotrzeć zakonnikom do centrum miasta, a mieszczanom na nabożeństwa do kościoła – przywoływała konserwator Jolanta Marosik w programie prac konserwatorskich sporządzonym w ramach przygotowań do przebudowy przejścia.
Starania związane z remontem zaniedbanego zaułka śródmieścia prowadzone były od wielu lat. W marcu 2017 roku zwracano uwagę, że przejście znajduje się w tragicznym stanie i zagraża bezpieczeństwu ludzi. Potwierdziły to późniejsze opracowania szczegółowo opisujące stan przejścia. – Wygląd zaułka został zniszczony na skutek niefachowo wykonanego remontu. Na powierzchni murów i sklepień znajdują się wtórne warstwy tynkarskie. (…) Tynki wykonane w przejściu w latach 30. XX wieku, jak również tynki współczesne, charakteryzują się bardzo niekorzystnymi właściwościami – są mało elastyczne, twarde i mało dyfuzyjne, pogarszając możliwości wymiany wilgoci, a wręcz hamując oddawanie wilgoci z muru. Spowodowało to w konsekwencji rozwarstwienie tynków i ich odspojenie od podłoża. Obserwowano rozległe spęcherzenia i nawisy tych tynków w postaci rozległych płatów, odspojonych i odsuniętych od podłoża miejscowo na kilka milimetrów. Niewielkie drgania mogą doprowadzić do odspojenia metrowych płatów tynków. (…) W partiach przyziemia tynki całkowicie odpadły odsłaniając kamienny mur. (…) Oględziny sklepień wykazały katastrofalny stan obiektu – opisywała Dorota Wandrychowska, autorka programu konserwatorskiego, wskazując przy tym na konieczność podjęcia „pilnej interwencji”.
Dzięki wykonaniu stosownych badań oraz ekspertyzy obejmującej stan techniczny konstrukcji części budynków, a także opracowaniu programu prac konserwatorskich, możliwe stało się wykonanie kolejnego kroku w kierunku przemiany zaniedbanego zakątka śródmieścia. Pod koniec kwietnia 2021 roku miejscy radni podjęli decyzję w sprawie przeznaczenia środków z budżetu miasta na wykonanie dokumentacji projektowej oraz wyremontowanie odchodzącego od Rynku przejścia. 26 listopada ubiegłego roku ogłoszono przetarg na przebudowę przejścia w Zaułku Świętokrzyskim, które realizowane będzie na mocy porozumienia zawartego między Wspólnotą Mieszkaniową przy ul. Rynek 23A, Wspólnotą Mieszkaniową przy ul. Świętokrzyskiej 2 oraz Gminą Miasto Świdnica. 13 stycznia poinformowano, że realizację prac remontowych powierzono firmie EMBUD z Kątek, która w ogłoszonym przez miasto przetargu zaoferowała wykonanie przebudowy za kwotę blisko 1 mln 255 tys. złotych.
W ramach przebudowy przewidziano m.in. remont elewacji bocznej budynku Rynek 23a i oficyny, sklepienia, czterech rozpór pomiędzy budynkami, wykonanie oświetlenia przejścia, montaż monitoringu i nowej nawierzchni posadzki przejścia, a także montaż dwóch bram od strony podwórka i Rynku, dzięki którym możliwe będzie zamykanie przejścia dla osób postronnych w godzinach nocnych. Prace mają potrwać do 15 czerwca 2022 roku.
Przejście w Zaułku Świętokrzyskim przed remontem:
/mn/
fot. Dariusz Nowaczyński
