Czasopismo „Wspólnota” opublikowało kolejny ranking dotyczący samorządowych wydatków inwestycyjnych. Zdaniem autorów opracowania, jest to jedno z najważniejszych zestawień pokazujących aktywność samorządów w Polsce.
W jaki sposób powstaje ranking? – Pod uwagę bierzemy całość wydatków majątkowych poniesionych w ciągu ostatnich trzech lat (w tym przypadku 2018–2020). W ten sposób chcemy uniknąć dużych, chwilowych wahań wskaźnika będącego podstawą rankingu. Wydatki inwestycyjne, zwłaszcza w mniejszych jednostkach, cechują się znaczną cyklicznością. W poszczególnych latach mogą być bardzo wysokie, co wiąże się z realizacją ważnej inwestycji, aby potem okresowo spadać do znacznie niższego poziomu. (…) Poza wydatkami zapisanymi w budżecie staramy się uwzględniać wydatki ponoszone ze środków własnych przez spółki komunalne. W tym celu od kilkunastu lat rozsyłamy ankiety do miast na prawach powiatu. Wiemy skądinąd, że skala działalności inwestycyjnej spółek komunalnych w mniejszych miastach jest znaczenie mniejsza niż w miastach na prawach powiatu, więc skala błędu wynikającego z oparcia się tylko na danych budżetowych jest tam mniejsza. Niestety oznacza to, że wyniki rankingu nie w pełni oddają sytuację w średnich i małych miastach, w których spółki stanowią istotny element realizacji strategii inwestycyjnych – tłumaczą prof. Paweł Swianiewicz oraz Julita Łukomska, twórcy zestawienia.
Zdaniem autorów rankingu, bardzo trudno ocenić rok 2020 z punktu widzenia inwestycji samorządowych. – Z jednej strony był to drugi, kolejny rok spadku ich wielkości. W ostatnim roku kończącej się bardzo hojnej dla Polski – dla samorządów w szczególności – perspektywy unijnej, to nie jest dobra wiadomość. Ale z drugiej spadek ten nie był dramatyczny. Do tej pory tylko cztery lata przyniosły lepsze rezultaty. Zważywszy na rok pandemii COVID-19 i inne znane problemy budżetów samorządowych, można to ocenić jako sukces – wskazują Swianiewicz oraz Łukomska.
Kto więc został inwestycyjnym liderem? – Jeśli chodzi o pozycje liderów, to tegoroczny ranking odznacza się dużą stabilnością. Wśród gmin wiejskich od niepamiętnych czasów pierwsze miejsce zajmuje Kleszczów – wciąż najzamożniejsza gmina w Polsce. Wśród małych miast trzeci raz z rzędu wygrywa Krynica Morska, a wśród miast powiatowych także po raz trzeci – Polkowice. W miastach na prawach powiatu trzeci raz na czele jest Świnoujście, a poprzedni lider – Gliwice – zajmuje trzecie miejsce. Wśród miast wojewódzkich drugi raz z rzędu zwyciężyło Opole, ale wcześniejsi liderzy – Kraków i Rzeszów – pozostają w czołówce. Zmianę widzimy tylko wśród powiatów. Tym razem na pierwszym miejscu mamy powiat przasnyski, który zresztą zwyciężał nie tak dawno – bo w 2016 i 2017 roku. Wśród województw po raz czwarty na czele mamy województwo podlaskie. W tym przypadku rzuca się w oczy bardzo wysoka pozycja także innych województw Polski Wschodniej – drugie jest świętokrzyskie, a trzecie podkarpackie – wyliczają autorzy rankingu.
Jak wypadły samorządy z terenu powiatu świdnickiego? Świdnica znalazła się na 90. miejscu zestawienia obejmującego miasta powiatowe z wydatkami w latach 2018-2020 na poziomie 892,26 zł na mieszkańca. We wcześniejszych edycjach rankingu Świdnica zajmowała miejsca: 26. (lata 2017-2019) oraz 12. (lata 2016-2018).
W najnowszym zestawieniu, w rankingu gmin wiejskich spory awans zaliczyła Gmina Dobromierz, która zajęła miejsce 24. (2494,23 zł na mieszkańca; rok temu plasując się na pozycji 70.). Gmina Świdnica zajęła miejsce 421. (1118,53 zł; spadek z pozycji 245.), a Gmina Marcinowice – miejsce 1000. (704,47 zł; awans z pozycji 1048.).
W kategorii mniejszych miast Żarów zajął 104. miejsce (1339,78 zł per capita; rok temu plasując się na pozycji 72.), Jaworzyna Śląska – 134. miejsce (1210,30 zł; spadek z pozycji 68.), Strzegom – 154. miejsce (1143,47 zł; spadek z pozycji 110.), Świebodzice – 513. miejsce (484,29 zł; spadek z pozycji 488.). Z kolei w zestawieniu powiatowym powiat świdnicki znalazł się na miejscu 302. (81,03 zł; spadek z pozycji 301.).
Z pełnym rankingiem można się zapoznać na stronie internetowej Pisma Samorządu Terytorialnego „Wspólnota”.
/”Wspólnota”, opr. mn/
