Rok 2015 jest w pewien sposób wyjątkowy, a to ze względu na liczne uroczystości związane z 70-leciem swojego istnienia. W ostatnim czasie w naszym mieście świętowali sportowcy – przedstawiciele Miejskiego Klubu Sportowego Polonia Świdnica, czy też m.in. uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kasprowicza, dziś gratulacje mogły odbierać osoby związane ze Szkołą Podstawową nr 1.
Uroczyste obchody 70-lecia istnienia Szkoły Podstawowej nr 1 odbyły się w hali sportowej na osiedlu Zawiszów. Nie brakło nagród, wyróżnień, a także obecności teraźniejszego i byłego już grona pedagogicznego świdnickiej placówki. Całość uwieńczyły występy artystyczne uczniów SP 1.
Historia szkoły:
Szkoła Podstawowa nr 1 w Świdnicy była pierwszą placówką oświatową, która powstała w naszym mieście w roku szkolnym 1945/46. Obowiązki pierwszego inspektora szkolnego na miasto i powiat sprawował Franciszek Kotarak. W sierpniu 1945 roku przystąpił do organizowania szkolnictwa podstawowego. W pracach tych pomagali nauczyciele – pionierzy. Wśród nich byli: Roman Łopacki, Jan Szubiatowski, Jan Popielas, Władysław Pasek oraz Piotr Waluk. Zostali oni skierowani do zabezpieczenia budynku przy ulicy Różanej 6, dawnej szkoły niemieckiej.
Wciśnięty w zwartą zabudowę śródmieścia budynek przy ulicy Różanej, został wybrany na utworzenie Publicznej Szkoły Podstawowej nr 1. Wielki patriota i organizator Piotr Waluk podjął się trudu prowadzenia szkoły. Otwarcie szkoły nastąpiło 4 września 1945 roku poprzedzone mszą św. w kościele pod wezwaniem św. Stanisława i Wacława, z udziałem nauczycieli i uczniów.
Pierwsi nauczyciele, którzy przybyli do budynku przy ulicy Różanej, zwrócili uwagę na to, że nie był on zniszczony działaniami wojennymi. W pierwszych miesiącach nauczyciele pracowali bez wynagrodzenia. Po pierwszą dla nich zaliczkę pojechał do Wrocławia Roman Łopacki. Podróż odbył na motorze ze strażakiem. Nauczyciele mieli wyżywienie bezpłatne w restauracji „Piast” przy ul. Kotlarskiej oraz na Placu Grunwaldzkim.
4 września 1945 roku w szkole odbyło się uroczyste rozpoczęcie pierwszego po wojnie roku szkolnego. Zapisało się do niej 70 uczniów, do poszczególnych klas: I-11, II-8, III-11, IV-13, V–19, VI-7, VII-1. Prace rozpoczęli nauczyciele: Janina Bugajska, Melania Filipowicz, Jan Gołębiewski, Jan Lubiatowski, Jan Popielas, Władysław Pasek, Matylda Tulejowa, Piotr Waluk i Roman Łopacki. W okresie od października 1945 roku do stycznia 1946 roku przybyli nowi nauczyciele: ksiądz Emilian Fiałkowski, Stefania Fijałkowska, Janina Gnutek, Anna Mirowska, Maria Radziewicz i Jadwiga Wojtasiewicz. We wrześniu 1945 roku utworzono drużynę harcerską. Pod koniec roku szkolnego 1945/46 pracowało 15, a rok później 17 nauczycieli. W 1946 roku uruchomiono przy szkole kursy dokształcające w zakresie 7 klasy dla dorosłych, zajęcia prowadzili: Władysław Pasek, Anna Mirowska, Maria Radziwinowicz.
W okresie kierowania szkołą przez Piotra Waluka w latach 1945-51 i 1953-66 uporządkowano sale lekcyjne, wyposażono je w niezbędny sprzęt. Zorganizowano dożywianie dzieci przez Komitet Rodzicielski, Spółdzielnię Uczniowską założoną przez Romana Łopackiego, uruchomiono bibliotekę pod kierunkiem Matyldy Tulejowej. Rozpoczęło pracę koło PCK, którego opiekunem była Melania Filipowicz. Osobowość pierwszego kierownika szkoły, wyzwalała u ludzi zapał do pracy i chęć niesienia pomocy potrzebującym. Zorganizowano zespół: muzyczny, taneczny oraz chór, który występował w różnych zakładach pracy. W latach 1951-53 funkcję kierownika szkoły objęła Helena Kotełko, która kontynuowała pracę swojego poprzednika, a w 1953 roku ponownie kierowaniem szkołą zajął się Piotr Waluk. W 1959 roku Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 zmieniła nazwę na Szkołę Podstawową nr 1 w Świdnicy.
W 1966 roku nowym kierownikiem został Mieczysław Markiewicz, który pełnił tę funkcję do końca roku szkolnego 1966/67. Później odszedł z SP1, aby organizować pracę w SP 16. Nowy kierownik Antoni Nowicki w roku szkolnym 1967/68 rozpoczął pracę z gronem pedagogicznym w zmienionym składzie. Został w tych latach przeprowadzony remont szkoły. W latach 1970 – 1972 kierownikiem szkoły został Marian Cichoń, który rozpoczął intensywne starania o modernizację budynku, budowę boiska na miejscu wyburzonych oficyn. Otwarcie boiska sportowego, przecięcie wstęgi dokonał sekretarz Prezydium Miejskiej Rady Narodowej – Stefan Kołodziejski.. W wyniku remontu szkoła otrzymała centralne ogrzewanie, nową instalację wodno-kanalizacyjną, elektryczną, węzeł sanitarny, podłogi oraz elewację zewnętrzną.
20 stycznia 1973 roku młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 1 powitała nowego dyrektora Lucynę Malinowską. Rozpoczął się okres intensywnej pracy wychowawczej, której celem było wybranie patrona i praw posiadania sztandaru. Uroczystość nadania szkole imienia Tadeusza Kościuszki odbyła się 23 marca 1974 roku. Przygotowano program artystyczny, występy zespołu tanecznego, chóru, okolicznościową wystawę, a w klasach kąciki patrona. Odsłonięto granitową tablicę pamiątkową w holu I piętra przez inspektora szkolnego Józefa Galicę oraz wizytatora Wydziału Oświaty Ryszarda Wierzbickiego. Tablicę ufundował Komitet Rodzicielski, a wykonały Zakłady Kamienia Budowlanego w Strzegomiu wg projektu Franciszka Krzyża. Każdego roku, 24 marca jest Świętem Szkoły. Organizowane są uroczystości związane z patronem – Tadeuszem Kościuszko.
Po przejściu Lucyny Malinowskiej na emeryturę w 1989 roku, dyrektorem została Marianna Irla. Praca dydaktyczno-wychowawcza szkoły została skoncentrowana na realizację treści o charakterze ekologicznym (1989-92), a od 1992 roku „koncepcji szkoły promującej zdrowie”. Ważnym wydarzeniem w życiu szkoły była 20. rocznica nadania szkole imienia, (marzec 1994) w sali ŚOK.
Ostra zima w roku 1996 zmusiła budowlańców do wstrzymania prac przy budowie SP na Zawiszowie. W styczniu 1997 roku nasiliły się protesty uczniów, nauczycieli i rodziców z SP 1 przeciw decyzji Zarządu Miasta o jej likwidacji. Pikietowali obrady Rady Miejskiej. Ostatecznie postanowiono szkołę przenieść do nowego budynku na osiedlu Zawiszów. We wrześniu 1997 roku nastąpiło uroczyste otwarcie nowej szkoły (16 izb lekcyjnych, biblioteka). Gośćmi byli: Maciej Olejniczak z MEN, wojewoda wałbrzyski Henryk Gołębiewski, oraz władze miejskie i oświatowe. W 1998 roku dobudowano pion żywieniowy, gabinet lekarski i halę sportową.
Od 1999 roku do stycznia 2004 roku dyrektorem Szkoły została Małgorzata Sandecka. Za jej kadencji SP 1 stała się szkołą z oddziałami integracyjnymi. Od 2004 do chwili obecnej szkołą kieruje Alicja Karol. Główną troską dyrekcji, grona pedagogicznego w latach 1945-2005 było dobre przygotowanie dzieci i młodzieży do dalszej nauki, rozwijanie zainteresowań w ramach lekcji oraz zajęć pozalekcyjnych. Przygotowanie młodego człowieka do dóbr kulturalnych była realizowana w szkole poprzez osobiste uczestnictwo jej tworzeniu. Działały zespoły artystyczne: taneczne, muzyczne, chór prowadzony przez Romana Łopackiego. Jana Popielasa, Lucynę Stauffer, Barbarę Lach, Mariana Cichonia, Piotra Wąsika, Aleksandrę Gawron, Pelagię Szmid, Annę Trzeciak, Lubomira Szmida oraz Adama Miszkuro.
/MDvR/
