Ponad 120-letni budynek dworca kolejowego Świdnica Przedmieście znalazł się na liście programu „Dworce Przyjazne Pasażerom”, w ramach którego Polskie Koleje Państwowe zamierzają wyremontować lub zmodernizować ponad 180 obiektów w całym kraju. W przeszłości już kilkukrotnie mówiło się o planach zagospodarowania lub przywrócenia świdnickiemu dworcowi jego podstawowej funkcji, czyli obsługi podróżnych.
– Polskie Koleje Państwowe S.A. przygotowały nowy program inwestycyjny, który pozwoli zwiększyć jakość obsługi podróżnych na jeszcze większej liczbie dworców kolejowych. Plany obejmują nie tylko modernizację istniejących dworców i budowę zupełnie nowych obiektów, ale także wykonanie bardzo potrzebnych i oczekiwanych przez pasażerów remontów oraz innych działań na mniejszą skalę. Nowym programem „Dworce Przyjazne Pasażerom” objęte zostały 181 dworców z całej Polski – poinformowali przedstawiciele kolejowej spółki.
Głównym celem dworcowego programu ma być poprawa jakości obsługi podróżnych. – Chodzi przede wszystkim o tworzenie funkcjonalnych, dostępnych dla wszystkich (w tym osób o ograniczonych możliwościach poruszania) dworców, stosując proekologiczne rozwiązania i wykorzystując ich potencjał jako centrów przesiadkowych integrujących różne rodzaje transportu zbiorowego i indywidualnego. Stąd tak istotna jest budowa parkingów, wiat rowerowych czy nowa aranżacja placów przydworcowych oraz partycypowanie w podobnych projektach realizowanych przez inne podmioty, np. samorządy. PKP dążą również do tego, by jak najlepiej zagospodarowywać budynki dworców – spółka aktywnie współpracuje z przedsiębiorcami, którzy prowadzą działalność komercyjną (handel, usługi, gastronomia) oraz samorządami, dzięki czemu dworce pełnią także ważne funkcje społeczne (centra kultury, siedziby instytucji publicznych i organizacji) – tłumaczą pracownicy spółki Polskie Koleje Państwowe.
Na liście podstawowej programu znalazło się 106 inwestycji obejmujących modernizację, budowę, remont czy doposażenie dworców. Na realizację tych zadań zabezpieczono środki finansowe w wysokości 1,4 mld zł netto. W województwie dolnośląskim na listę podstawową programu wpisano dworce w m.in. Jeleniej Górze, Kudowie-Zdroju, Miliczu, Sobótce, czy też Żmigrodzie. Dworzec Świdnica Przedmieście znalazł się na liście dodatkowej, w przypadku której realizacja inwestycji uzależniona będzie od uzyskania dodatkowych środków przez PKP.
Jaki dokładnie będzie zakres prac w przypadku inwestycji obejmującej świdnicki dworzec? Czy zostanie on ponownie przystosowany do obsługi podróżnych? Jaki będzie koszt planowanych modernizacji? Na te pytanie obecnie nie ma odpowiedzi. Wiadomo jedynie, że Świdnica Przedmieście została zakwalifikowana do tzw. komponentu inwestycyjnego – jednej z czterech kategorii nowego programu dworcowego. W tej grupie znalazły się dworce wymagające kompleksowej przebudowy oraz lokalizacje, w których planowana jest budowa zupełnie nowych obiektów. O przedstawienie szczegółów zwróciliśmy się do spółki Polskie Koleje Państwowe.
O rewitalizacji zabytkowego dworca mówi się od ponad 10 lat. Dawniej mieściła się w nim poczekalnia i restauracja
Jak przywoływał na łamach portalu „Świdnica – Moje Miasto” Marian Twardowski, dworzec kolejowy Świdnica Przedmieście (Schweidnitz Niederstadt) powstał na przełomie lat 1897/1898 wraz z uruchomieniem linii kolejowej łączącej Świdnicę z Sobótką i Wrocławiem. Początkowo był to niewielki dworzec o konstrukcji ryglowej wypełnionej cegłą. W związku z przedłużeniem linii do Jedliny-Zdroju, w 1903 roku rozpoczęto budowę nowego dworca, który został ukończony rok później, w maju 1904 roku. W nowym budynku mieściły się pomieszczenia obsługi dworca, poczekalnia, restauracja oraz mieszkania dla zawiadowcy.
W czerwcu 2000 roku, w związku ze wstrzymaniem ruchu pasażerskiego na trasie Świdnica-Sobótka-Wrocław, dworzec całkowicie utracił swoją podstawową funkcję, czyli obsługę podróżnych. W kolejnych latach lokalny samorząd oraz kolejarze prowadzili rozmowy na temat zagospodarowania terenów poprzemysłowych w rejonie stacji Świdnica Przedmieście. Na terenie starej parowozowni planowano stworzenie filii jaworzyńskiego Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku, natomiast zabytkowy dworzec miał zostać przejęty przez miasto i zostać zrewitalizowany. Wstępne porozumienie w tej sprawie zostało zawarte w lipcu 2014 roku, a pod listem intencyjnym podpisy złożyli: Jarosław Bator z Polskich Kolei Państwowych, Piotr Gerber z Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku, a także Wojciech Murdzek – ówczesny prezydent Świdnicy. Na podpisaniu listu intencyjnego współpraca się jednak zakończyła.
Kolejnym impulsem do dyskusji nad przyszłością dworca Świdnica Przedmieście stała się rewitalizacja linii kolejowej łączącej Wrocław, Sobótkę, Świdnicę i Jedlinę-Zdrój. W ramach inwestycji realizowanej przez spółkę PKP Polskie Linie Kolejowe odnowiono peron oraz znajdującą się tam zabytkową wiatę peronową, jednak rewitalizacja nie objęła samego budynku dworca. Wobec wznowienia połączeń pasażerskich powróciły pytania o remont zabytkowego gmachu przy ulicy Jodłowej i jego przystosowania do obsługi podróżnych. Przedstawiciele PKP deklarowali w 2019 roku chęć podjęcia w tej sprawie rozmów z samorządem oraz rozważenia ewentualnych dalszych działań.
W sierpniu 2023 roku Polskie Koleje Państwowe poinformowały, że dworzec Świdnica Przedmieście znalazł się na liście Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2024-2030, czyli ogólnopolskiego projektu przebudowy, modernizacji oraz budowy nowych dworców kolejowych. Szczegółów dotyczących zakresu oraz kosztu planowanej modernizacji, a także tego czy obiekt zostanie ponownie przystosowany do obsługi podróżnych, wówczas nie przedstawiono. W 2024 roku przedstawiciele PKP ogłosili, że przystąpiono do weryfikacji planowanych inwestycji dworcowych, które wcześniej zakwalifikowano do programu.
/mn/
