29 maja 2025 roku przypada 415. rocznica urodzin Marii Kunic (1610-64). Z tej okazji Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy zaprasza na wystawę plenerową, wykład oraz koncert muzyki dawnej.
Słynna astronom urodziła się 29 maja 1610 w Świdnicy. Przyszła na świat w rodzinie miejskiego lekarza Henryka Kunica, który przybył do Świdnicy około 1607 roku i zamieszkał w domu „Pod Złotym Chłopkiem”. Maria drogą samokształcenia opanowała siedem języków, swobodnie wypowiadała się w muzyce, malarstwie i poezji. Zdobyła fachową wiedzę w zakresie medycyny i farmacji, ale to co ją najbardziej zainteresowało to astronomia i matematyka. Wydane w Oleśnicy w dniu urodzin Marii 29 maja 1650 roku dzieło „Urania propitia”, czyli astronomia przybliżona czytelnikowi, która przyniosła astronomce europejską sławę.
Tegoroczne świętowanie rocznicy urodzin świdnickiej astronom Muzeum Dawnego Kupiectwa postanowiło poświęcić, które stanowią jej rodzinny krąg. – Cunitz, Scholtz i Kretschmayer to luterańskie rodziny uczonych, których członkowie byli duchownymi, doktorami filologii, lekarzami, prawnikami oraz nauczycielami. Najstarszym znanym przodkiem rodziny Cunitius był gdański medyk i profesor nauk wyzwolonych Alexander Cuni (Cunicio). Anton Scholtz, dziadek Marii Cunitii ze strony matki, był początkowo nauczycielem i autorem publikacji o arytmetyce, później poborcą podatkowym i radcą księstwa legnicko-brzeskiego. Śląską rodzinę Kretschmayerów z Gryfowa Śląskiego, Bystrzycy Kłodzkiej, Świdnicy i Byczyny dzięki różnym źródłom można obserwować od XV po XVIII w. Nazwisko rodowe zmieniało się od Capel zwany Kretschmerem, następnie Kretschmayer i w końcu von Löwen – Leonibus lub Lwowsky – przywołują przedstawiciele muzeum.
– Śląska gałąź rodu Cunitzów bardzo wiele zawdzięczała protestanckim książętom piastowskim z Legnicy, Brzegu i Wołowa. Najpierw udzielili schronienia w Legnicy rodzinie wygnanej z Pomorza Gdańskiego, później dali Heinrichowi Cunitzowi posadę lekarza w Wołowie, a w końcu małżeństwu uczonych astronomów Marii Cunitii i Eliasowi Kretschmayerowi von Löwen, po wypędzeniu ze Świdnicy, bezpieczne schronienie w Byczynie, w księstwie brzeskim. Pomoc tę otrzymali prawdopodobnie dzięki wstawiennictwu rodziny Scholtz. Potomkowie Marii i Eliasa osiedli na Górnym Śląsku zmieniając wyznanie na katolickie i nazwisko na Lwowsky. Gałąź rodu Cunitzów zamieszkująca Pomorze Gdańskie pozostała protestancka. Część z nich przeniosła się dalej, do północnych Inflant, czyli dzisiejszej Estonii – przypominają pracownicy świdnickiego muzeum.
W ramach tegorocznych obchodów urodzin Marii Kunic, Muzeum Dawnego Kupiectwa zaprasza na okolicznościową, plenerową wystawę przy ławeczce z Marią Kunic, której dopełnieniem jest wystawa starodruków w Sali Rajców przy aranżacji pracowni Marii Cunitii. W czwartek, 29 maja o godz. 11.00 w muzeum wykład „W rodzinnym kręgu Marii Kunic” wygłosi dr Radosław Skowron. O godz. 12.00 wystąpi Witold Kowaliszyn z koncertem muzyki dawnej inspirowanej pieśniami skandynawskich sag. Na wydarzenie wstęp wolny.
/Muzeum Dawnego Kupiectwa, opr. mn/
