Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” opublikowało ranking samorządów, w którym przeanalizowano wpływy z opłat za odpady komunalne w przeliczeniu na mieszkańca. – Od lat opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych rosną, co staje się poważnym problemem zarówno dla mieszkańców, jak i samorządów. Przyczyną są rosnące koszty energii, wynagrodzeń, zmiany przepisów unijnych oraz niedostosowany do potrzeb system prawny. Samorządowcy alarmują, że przepisy wymagają gruntownych zmian, aby zahamować ten negatywny trend – wskazują twórcy zestawienia.
– Założenie przyjęte na potrzeby rankingu niesie ze sobą różne uproszczenia, niektóre tak daleko idące, że dość długo zastanawialiśmy się, czy zebrane przez nas dane warto w ogóle publikować. Doszliśmy jednak do wniosku, że są na tyle interesujące, że warto je pokazać nawet jeśli interpretacja pozycji poszczególnych gmin w rankingu wymaga dodatkowych informacji i nie jest prosta – podkreślają autorzy zestawienia, prof. Paweł Swianiewicz z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz dr Julita Łukomska z Uniwersytetu Warszawskiego.
– Największym problemem był niejednolity zakres opłat pobieranych przez poszczególne gminy. O ile wszystkie inkasują opłaty od mieszkańców, to sytuacja w zakresie pobierania opłat od firm nie jest już jednolita. Niektóre samorządy zdecydowały się obsługiwać też firmy, inne nie, i na podstawie danych budżetowych nie jesteśmy w stanie tych dwóch grup samorządów rozdzielić. To niestety oznacza, że dane dla poszczególnych jednostek samorządowych są nie w pełni porównywalne. Dużo mniejszym problemem była rozmaitość systemów opłat pobieranych od mieszkańców. Niektóre jednostki samorządu terytorialnego naliczają opłaty od osoby, inne od gospodarstw domowych, jeszcze inne od powierzchni użytkowej mieszkań albo od ilości zużytej wody. Ale bez względu na obowiązujący system wszystkie te dane da się sprowadzić do wspólnego mianownika – przeliczając, ile płaci przeciętny mieszkaniec – tłumaczą badacze.
– Wysokość opłat w przeliczeniu na jednego mieszkańca ma dużą rozpiętość. Różnica między Krynicą Morską (najwyższe kwoty) i Kleszczowem (najniższe) jest niemal pięćdziesięciokrotna. Zdecydowanie niższe opłaty są we wschodniej części kraju – przede wszystkim w województwach lubelskim, świętokrzyskim i południowej części mazowieckiego. Z kolei wyższymi wyróżnia się zachodnia część, wybija się tu woj. wielkopolskie. W tabelach rankingowych można znaleźć 10 gmin, w których roczna opłata w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi mniej niż 100 zł. Najniższa jest w Kleszczowie. Jak wiadomo, to jedna z najzamożniejszych gmin w Polsce, którą po prostu stać na spore dopłaty z budżetu do systemu zbierania odpadów. W rezultacie stawka wynosiła tam w 2023 roku 5 zł miesięcznie od mieszkańca – wskazują autorzy rankingu.
Zgodnie z wynikami rankingu, w kategorii miast wojewódzkich na czele znalazł się Wrocław (649,35 zł/rok w przeliczeniu na mieszkańca), wśród miast na prawach powiatu pierwsze miejsce zajął Sopot (771,41 zł), w gronie miast powiatowych najdrożej wypadło Zakopane (752,88 zł), wśród miasteczek – Krynica Morska (2314,79 zł), w kategorii gmin wiejskich – Rewal (1791,35 zł), natomiast w przypadku związków gmin – Związek Międzygminny Ślęza – Oława (499,69 zł).
Jak wypadły miasta i gminy powiatu świdnickiego? W kategorii miast powiatowych Świdnica znalazła się na 5. miejscu z rocznymi wpływami z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości 461,45 zł w przeliczeniu na mieszkańca. W kategorii miasteczek na miejscu 28. znalazł się Strzegom (442,89 zł/per capita), na pozycji 144. uplasował się Żarów (350,82 zł), 161. lokatę zajęła Jaworzyna Śląska (341,90 zł), natomiast miejsce 282. przypadło Świebodzicom (297,53 zł). W kategorii gmin wiejskich Marcinowice (418,85 zł) znalazły się na 24. miejscu, gmina Świdnica (372,69 zł) na 98. pozycji, a Dobromierz (279,99 zł) na miejscu 514.
Z rankingiem można się zapoznać na stronie internetowej pisma „Wspólnota”, natomiast pełne tabele rankingowe dostępne są w drukowanym wydaniu „Wspólnoty”.
/Wspólnota, opr. mn/
