Od 2004 roku w całym kraju świętowany jest Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Państwowe święto obchodzone jest 2 maja i ma na celu propagowanie wiedzy o polskiej tożsamości i symbolach narodowych, które na przestrzeni wieków podlegały zmianie.
Dzień Flagi jest obchodzony na mocy nowelizacji ustawy o godle, barwach i hymnie RP, uchwalonej przez Sejm 20 lutego 2004 roku. Wybór daty święta miał dwie przyczyny. Jedna, historyczna, jest związana z tym, że właśnie 2 maja 1945 r. flaga polska została zawieszona w Berlinie na Reichstagu oraz na Kolumnie Zwycięstwa. Druga dotyczy tego, że władze PRL zlikwidowały święto 3 maja: po 1 maja flagi miały być natychmiast zdjęte, by nie doczekały do 3 maja.
Polskie barwy narodowe sięgają czasów rządów dynastii Piastów. Wybór barw flagi jest bowiem odwzorowaniem kolorów chorągwi polskiej – białego orła na czerwonym tle. Polskie barwy narodowe po raz pierwszy zostały natomiast uregulowane w uchwale Sejmu Królestwa Polskiego z 7 lutego 1831 roku. Barwy narodowe mają też symboliczne znaczenie. Jak zaznacza Andrzej Bebłowski w rozmowie z Polską Agencją Prasową, „kolor biały symbolizuje łagodność, przyjaźń, dobrobyt, a kolor czerwony – krew, czyli walkę o suwerenność, walkę o niepodległość”. Podczas II wojny światowej kolory biało-czerwone były również symbolem niezłomności narodu i woli zwycięstwa, budziły nadzieję na wolność.
Chociaż polska flaga jest złożona z dwóch poziomych pasów – białego i czerwonego – to sprecyzowanie odcieni tych barw nie jest już takie łatwe. Z „Ustawy z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych” dowiadujemy się, że kolory są przedstawione w postaci współrzędnych trójchromatycznych barw. Oznacza to, że biały nie jest czystym śnieżnobiałym, a kolor czerwony to z kolei karmazyn, czyli ciemna czerwień. Jednak warto zauważyć, że na przestrzeni lat barwa czerwieni się nieco zmieniała. Pierwszy opis flagi z 1921 r. wprowadzał co prawda karmazyn (choć o odcieniu nieco jaśniejszym od współczesnego), ale już od 1927 r. przez ponad pięćdziesiąt lat obowiązywał cynober, czyli czerwony wpadający w kolor pomarańczowy.
Nie bez znaczenia jest również kolejność barw narodowych. Znak w godle, czyli orzeł, jest ważniejszą jego częścią niż tło. To dlatego kolor biały jest na górze, a czerwony na dole. Jest to widoczne w mowie, ponieważ mówi się, że flaga jest biało-czerwona. Jeśli natomiast barwy zawieszone są w układzie pionowym, to biały umieszcza się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu. W rozetkach (kotylionach) kolor biały powinien być wewnątrz, czerwony na zewnątrz.
Długości boków w fladze powinny przedstawiać proporcje 5:8. Stosunek ten wynika z Ustawy z 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej i nadal obowiązuje. – Przykładowo gdy flaga ma 1 metr wysokości, to musi mieć 1,6 m szerokości. Jeśli tak nie jest, to biały i czerwony stanowią barwy narodowe, ale nie flagę. Co więcej, zgodnie z ustawą, dla miana flagi, prostokąt musi być umieszczony na maszcie – czytamy w materiałach programu „Niepodległa”.
Fladze państwowej należy się szacunek. Eksponowana publicznie musi być czysta oraz mieć czytelne barwy – nie może być pomięta lub postrzępiona. Flaga nigdy nie może też dotknąć podłogi, ziemi, bruku lub wody. Flagą również nie oddaje się honorów żadnej osobie, nie pochyla się jej przed żadną inną flagą lub znakiem. Ponadto na fladze państwowej RP nie wolno umieszczać żadnych napisów oraz żadnego rodzaju rysunków. Kodeks karny zawiera przepisy dotyczące ochrony symboli narodowych. Za publiczne znieważenie, uszkodzenie lub usunięcie flagi czy godła grozi grzywna, kara ograniczenia lub pozbawienia wolności.
Uroczystości z okazji Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej na świdnickim Rynku (czwartek, 2 maja)
- godz. 11.30 Przywitanie uczestników, przekazanie Flagi Narodowej Harcerzom przez Prezydenta Miasta, odśpiewanie hymnu, przemówienie Prezydenta Miasta
- godz. 12.00 Gala flagowa oraz polonez mieszkańców Świdnicy. Zaprasza zespół „Krąg”
/PAP, UM Świdnica, opr. mn/
fot. Mariusz Ordyniec
