Na kilka tygodni przed wyborami Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” postanowiło podsumować mijającą kadencję samorządów. Na podstawie danych obejmujących od wyników finansowych i wydatków inwestycyjnych, przez rozwój przedsiębiorczości i zmianę stopy bezrobocia, po wyniki edukacyjne i działania na rzeczy ochrony środowiska powstał ogólnopolski ranking. Jak wypadła Świdnica oraz pozostałe gminy z powiatu świdnickiego?
W rankingu wzięto pod uwagę cztery wskaźniki cząstkowe odnoszące się do: sukcesu finansowego (związanego z budżetem jednostki samorządowej), sukcesu ekonomicznego (wiążącego się ze stanem gospodarki lokalnej), sukcesu infrastrukturalnego (odnoszącego się przede wszystkim do komunalnej infrastruktury technicznej), a także sukcesu społecznego (który uwzględnia szeroko rozumiane polityki społeczne, np. wyniki edukacyjne, ale także polityki związane z ochroną środowiska czy lokalnym transportem publicznym). W zestawieniu przeanalizowane dane za lata 2017-2022, pochodzące z Głównego Urzędu Statystycznego oraz ze sprawozdań budżetowych samorządów.
– Mylącym uproszczeniem byłoby traktowanie wyników rankingu jako jednoznacznej oceny działalności władz lokalnych. Staramy się dobierać wskaźniki, które możliwie najlepiej (choć w takich masowych zestawieniach nie sposób uniknąć pewnych uproszczeń) obrazują osiągnięty sukces, ale nie można powiedzieć, że ten sukces zawsze zależy od pracowitości, pomysłowości i ogólnie od jakości działań podejmowanych przez radnych, wójta, burmistrza czy prezydenta oraz podlegającą im administrację samorządową. Nie da się ukryć (wiemy to z wielu badań dotyczących rozwoju lokalnego), że sukces to wypadkowa działań samorządu i korzystnego (lub niekorzystnego) splotu okoliczności, w których przyszło działać – tłumaczą prof. Paweł Swianiewicz z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz dr Julita Łukomska z Uniwersytetu Warszawskiego, autorzy opracowania.
– Kryzys gospodarczy, związany na przykład ze złą kondycją najważniejszego dla społeczności lokalnej przedsiębiorstwa, nie musi być zależny od jakości pracy samorządu. Podobnie sukces może czasem spaść z nieba (w minionej kadencji źródłem takiej manny bywały dotacje z rządowych i pararządowych funduszy, a z wcześniejszych analiz wiemy, że szanse na otrzymanie takiego wsparcia nie były identyczne dla wszystkich samorządów). Niemniej jednak uważamy, że pokazanie, gdzie sukcesów było najwięcej, jest interesujące i ważne w obliczu naturalnych podsumowań mijających czterech lat – podkreślają twórcy zestawienia.
Sukces czy porażka? Oto wyniki Świdnicy
W zestawieniu podsumowującym samorządową kadencję 2018–2024 Świdnica znalazła się 62 miejscu w kategorii obejmującej 267 miast powiatowych. Według danych „Wspólnoty”, w poprzednim rankingu obejmującym lata 2013-2017 miasto uplasowało się na pozycji 51. Najlepszy wynik Świdnica odnotowała w zestawieniu za lata 2009-2013, kiedy to zajęła 35 lokatę. Wyniki za okres 2006-2010 dały miastu pozycję 73, za okres 2002-2006 pozycję 205, natomiast za okres 1998-2002 pozycję 42.
Jak w najnowszym rankingu oceniono poszczególne czynniki wpływające na końcową ocenę mijającej kadencji? W przypadku „sukcesu finansowego”, który obliczono korzystając ze zmiany wielkości budżetu w przeliczeniu na mieszkańca, Świdnica uplasowała się w swojej kategorii na miejscu 45 (98 w latach 2013-2017, 42 w latach 2009-2013, 189 w latach 2006-2010, 257 w latach 2002-2006).
W podrankingu mierzącym „sukces ekonomiczny”, w którym oceniano m.in. zmianę stopy bezrobocia, liczbę nowo zarejestrowanych firm na 1000 mieszkańców, czy też dochody z CIT w przeliczeniu na mieszkańca, Świdnica zajęła niższą lokatę, niż w zestawieniach podsumowujących wcześniejsze kadencje i uplasowała się w swojej kategorii na miejscu 59 (23 w latach 2013-2017, 31 w latach 2009-2013, 12 w latach 2006-2010, 18 w latach 2002-2006).
Z kolei na odległej 177 pozycji Świdnica znalazła się w gronie miast powiatowych w podrankingu oceniającym „sukces infrastrukturalny”, w którym pod uwagę wzięto m.in. wielkość wydatków finansowych z dotacji unijnych, powierzchnię użytkową nowych mieszkań w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, przyrost długości ścieżek rowerowych, udział odpadów zebranych selektywnie w relacji do ogółu zebranych odpadów komunalnych, czy też bilans nasadzeń drzew. W poprzednich okresach miasto zajmowało miejsca: 127 w latach 2013-2017, 147 w latach 2009-2013, 168 w latach 2006-2010, 129 w latach 2002-2006.
W przypadku podrankingu mierzącego „sukces społeczny” – opracowanym w oparciu o wyniki egzaminu ósmoklasisty w 2022 roku, zmianę odsetka dzieci w wieku 1-3 lata objętych opieką żłobkową, liczbę mieszkań komunalnych oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 10 tysięcy mieszkańców, a także wydatki budżetowe ponoszone na ochronę środowiska – Świdnica zajęła 58 miejsce (62 w latach 2013-2017, 51 w latach 2009-2013).
Jak oceniono pozostałe gminy z powiatu świdnickiego?
Oto wyniki rankingu podsumowującego samorządową kadencję 2018–2024:
- Dobromierz w kategorii gmin wiejskich zajął 304 miejsce (1123 w latach 2013-2017, 170 w latach 2009-2013, 792 w latach 2006-2010, 1473 w latach 2002-2006),
- Jaworzyna Śląska w kategorii miasteczek zajęła 144 miejsce (227 w latach 2013-2017, 455 w latach 2009-2013, 442 w latach 2006-2010, 357 w latach 2002-2006),
- Marcinowice w kategorii gmin wiejskich zajęły 714 miejsce (601 w latach 2013-2017, 895 w latach 2009-2013, 258 w latach 2006-2010, 784 w latach 2002-2006),
- Strzegom w kategorii miasteczek zajął 180 miejsce (181 w latach 2013-2017, 228 w latach 2009-2013, 353 w latach 2006-2010, 152 w latach 2002-2006),
- gm. Świdnica w kategorii gmin wiejskich zajęła 699 miejsce (256 w latach 2013-2017, 374 w latach 2009-2013, 240 w latach 2006-2010, 646 w latach 2002-2006),
- Świebodzice w kategorii miasteczek zajęły 574 miejsce (117 w latach 2013-2017, 240 w latach 2009-2013, 192 w latach 2006-2010, 73 w latach 2002-2006),
- Żarów w kategorii miasteczek zajął 77 miejsce (202 w latach 2013-2017, 307 w latach 2009-2013, 158 w latach 2006-2010, 48 w latach 2002-2006).
Z pełnym rankingiem można się zapoznać na stronie internetowej pisma „Wspólnota”.
/Wspólnota, opr. mn/
