Rusko w gminie Strzegom było jednym z pięciu miejsc w Polsce, gdzie po II wojnie światowej zostały utworzone obozy pracy. Razem ze zwykłymi przestępcami do obozów trafiali więźniowie polityczni. Co roku pamięci osób gnębionych za przekonania poświęcone są sympozja popularno-naukowe i uroczystości.
Ośrodek Pracy Więźniów – OPW Jaroszów-Rusko, był jednym z pięciu stalinowskich obozów pracy dla więźniów na Dolnym Śląsku, oraz jednym z mocno rozbudowanej sieci obozów w całym kraju. Pierwsze tego typu obozy w Polsce zorganizowano już w 1945 r. Od 1948 r. rozpoczęto tworzenie rozbudowanej sieci obozów funkcjonujących początkowo przy więzieniach, następnie jako samodzielne jednostki. Na Dolnym Śląsku w latach 1950-53 uruchomiono pięć obozów pracy: w Jaroszowie-Rusku, Jelczu, Wilkowie, Wojcieszowie i Zarębie Górnej. Poza osadzonymi w Jelczu, pracującymi dla potrzeb przemysłu motoryzacyjnego, więźniowie pozostałych OPW zatrudnieni byli w kopalniach i kamieniołomach – opisuje labiryntarium.pl.
Obóz w Rusku, zdjęcie z zasobów www.polska-org.pl
Przez pół wieku historia obozu nie była badana ani znana mieszkańcom Ruska. Dzięki staraniom ks. Jana Oleandra i byłych więźniów zostały umieszczone dwie tablice pamiątkowe. Od wielu lat organizowane są we wrześniu uroczystości upamiętniające skazywanych na katorżniczą pracę więźniów politycznych. W tym roku Spotkanie Religijno-Patriotyczne będzie miało dwudziestą edycję.
15.09.2023 r. (piątek)
godz. 11:50 – Sympozjum popularno-naukowe nt. „Obóz Pracy Więźniów w Rusku – nasza pamięć i tożsamość” – sala gimnastyczna Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Jaroszowie:
– Prezentacja referatów przygotowanych przez zaproszonych prelegentów;
– Wystąpienie Tadeusza Mroza – zastępcy przewodniczącego Zarządu Głównego Ruchu Wolnych Demokratów, byłego więźnia OPW w Rusku;
– Pytania, dyskusja, pamiątkowe zdjęcia.
17.09.2023 r. (niedziela)
godz. 13:30 – Uroczysta msza św. pod przewodnictwem bpa Adama Bałabucha w kościele w Rusku;
godz. 14:40 – Przejście pod obelisk z tablicą pamiątkową:
– okolicznościowe przemówienia;
– Apel Pamięci i salwa honorowa;
– złożenie wieńców i kwiatów pod tablicą pamiątkową;
godz. 15.45 – Zakończenie spotkania.
Organizatorami wydarzenia są: burmistrz Strzegomia, Rada Miejska w Strzegomiu, sołtys wsi Rusko, Stowarzyszenie „Razem dla Jaroszowa”, proboszcz Parafii Rzymsko-Katolickiej w Jaroszowie, dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Jaroszowie, prezes Koła Zarządu Dolnośląskiego Związku Solidarności Polskich Kombatantów oraz zarząd główny Ruchu Wolnych Demokratów.
/opr. asz/
