Pasjonaci w różnych dziedzinach kultury, którzy dzielą się swoimi talentami z całym pokoleniami świdniczan, odebrali nagrody przyznawane przez prezydent Świdnicy. W tym roku zostali uhonorowani – malarka Wanda Szwegler oraz aktor teatralny i filmowy Juliusz Chrząstowski. Wyróżniono także miłośniczkę historii, promującą Świdnicę w inscenizacjach historycznych – rekonstruktorkę Edytę Dworenko-Dworkin. Statuetki wręczono na otwarciu nowego sezonu kulturalnego, na którym nie zabrakło słodko-gorzkich podsumowań i kolejny planów. Zwieńczeniem wydarzenia był spektakl Grażyny Szapołowskiej.
W czwartek, 28 września w świdnickim teatrze podsumowano miniony rok kulturalny. – Nie jestem w stanie wymienić wszystkiego, co działo się w świdnickiej kulturze. Dość powiedzieć, że Narodowe Centrum Kultury uznaje Świdnicki Ośrodek Kultury już po raz drugi za wzorcową instytucję, stąd wizyta studyjna uczestników projektu „Zaproś nas do siebie”. Po latach przerwy powróciły plenerowe Dni Świdnicy i podczas trzech dni zgromadziły 8 tys. widzów. Rekordy frekwencyjne towarzyszyły też Festiwalowi Bachowskiemu, a do legendy przejdzie występ Jakuba Józefa Orlińskiego. Mieliśmy także nowości – strefę relaksu z udziałem uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej w Mokrzeszowie, ale także dostojne jubileusze – 40-lecie Galerii Fotografii i 25-lecie Festiwalu Teatru Otwartego czy 15 lat Alchemii Teatralnej – wymieniał wydarzenia Świdnickiego Ośrodka Kultury prowadzący galę – redaktor Jan Pelczar. – Łącznie około 80 tys. osób w ciągu 12 miesięcy wzięło udział w tych wydarzeniach – zauważył. Wyliczone zostały także najważniejsze wydarzenia Muzeum Dawnego Kupiectwa, w tym, chociażby piwny quest, słodką wystawę fabryki Śnieżka czy ekspozycję artysty Marka Kosiby. Nie mogło też zabraknąć podsumowania działań Miejskiej Biblioteki Publicznej w Świdnicy – wielu spotkań autorskich, wystaw i imprez m.in. Ogólnopolskiej Biesiady Literackiej czy świdnickej edycji Festiwalu Góry Literatury. – To było 75 imprez dla ponad 7 tys. gości biblioteki, a sama biblioteka przyjęła ponad 68 tys. czytelników – dodał.
Rok w świdnickiej kulturze reasumowała również prezydent Świdnicy Beata Moskal-Słaniewska – Mimo iż czasy są dla kultury takie sobie, to ze świdnicką kulturą jest całkiem nieźle. My potrafimy udowodnić, że nie tylko z pieniędzmi możemy tworzyć rzeczy piękne, wielkie, takie, które przyciągają mieszkańców i są dla nich szansą na samospełnienie artystyczne, ale przede wszystkim też potrafimy przyciągnąć ludzi wielu talentów, którzy pod opieką takich instytucji jak Świdnicki Ośrodek Kultury, biblioteka, muzeum czy Młodzieżowy Dom Kultury potrafią te swoje talenty rozwijać, szlifować, czasami wypuszczajmy ich w daleki świat i wracają do nas po latach z ogromnym dorobkiem – stwierdziła prezydent Świdnicy, dziękując ich dyrektorom i osobom zaangażowanym w kulturę, a także widzom uczestniczących we wszystkich wydarzeniach. W swoim przemówieniu powróciła też do planów remontu teatru, do którego stworzony został już projekt. – Kosztorys opiewa na 22 mln zł i z tym mamy lekki problem, ale światełko w tunelu się pojawia. Złożyliśmy dwa wnioski o dofinansowanie i jest możliwość uzyskania takich pieniędzy ze środków unijnych, ze środków krajowych. […] Czekamy na pieniądze. Mam nadzieję, że 2 lata może 2 i pół spotkamy się w zupełnie nowych okolicznościach – mówiła prezydent Świdnicy. A czego możemy jeszcze spodziewać się w nowym sezonie kulturalnym? Jednym z najważniejszych wydarzeń ma się stać Festiwal Bachowski, który w przyszłym roku obchodzi jubileusz 25-lecia. – […] ku naszej wielkiej radości udało się domknąć tegoroczny budżet Festiwalu Bachowskiego. Wyzwanie przed nami ogromne. Jesteśmy po pierwszym roboczym spotkaniu […] Wyszło dobrze. Niedługo zaczniemy zdradzać niespodzianki, jeżeli pierwsi artyści podpiszą wstępny kontrakt – zapowiedziała.
Uroczystość była okazją do uhonorowania kolejnych wyjątkowych postaci, mających swój wkład w upowszechnianiu i rozwoju świdnickiej kultury. Statuetki, dyplomy i gratyfikacje z rąk prezydent Świdnicy odebrało trzech twórców świdnickiej kultury.
Za całokształt działalności w zakresie upowszechniania kultury i twórczości artystycznej jedna z nagród została przyznana zasłużonej pedagog i malarce Wandzie Szwegler. – Całe życie zawodowe robiłam to, co lubię, co kocham, także jestem szczęśliwą osobą i za nagrodę, wyróżnienie bardzo dziękuję – wyraziła wdzięczność świdnicka artystka.
Wieloletnia nauczycielka plastyki w Młodzieżowym Domu Kultury pracę rozpoczęła w 1962 roku w Szkole Podstawowej w Komorowie, następnie w Witoszowie Górnym i w Szkole Podstawowej nr 16 w Świdnicy. Do 2020 roku prowadziła zajęcia plastyczne dla dzieci i młodzieży w kołach technik różnych – grafiki, malowania na jedwabiu. Była koordynatorem konkursów plastycznych na szczeblu wojewódzkim, m.in. Ogólnopolskiego Przeglądu Twórczości Plastycznej Dzieci i Młodzieży Szkolnej „Krajobraz Polski – tradycje, współczesność, przyszłość”. Jej pasją jest biżuteria ze skóry i innych materiałów, a także malowanie na jedwabiu. Jej przygoda z nauczaniem to ponad pół wieku. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu i oddaniu pomaga młodszemu pokoleniu dostrzec w nich talent. Wychowała i uwrażliwiła na piękno i sztukę całe pokolenia świdniczan.
Nagrodę odebrał również pochodzący ze Świdnicy i nieustannie w niej obecny jako pedagog, aktor i reżyser Juliusz Chrząstowski. Artysta uhonorowany został za całokształt działalności w zakresie upowszechniania kultury, w szczególności w zakresie edukacji teatralnej i za wyróżnienie podziękował, dodając także kilka gorzkich słów. – Alchemia teatralna jako projekt pierwszy raz nie dostała dofinansowania z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, do niedawna sportu. […] W Starym Teatrze, w którym jestem równo 20 lat przez kilka lat zmiana w honorarium artystów sceny narodowej to zmiana w związku z podwyższeniem płacy minimalnej. Od kilku dni jesteście Państwo świadkami ataków na twórców „Zielonej granicy” – filmu fabularnego. Jeśli żyliście w PRL-u, być może pamiętacie takie pojęcie filmów „półkowników”. Proszę sobie wyobrazić, że film, w którym zagrałem, przedstawiający piękną historię z Zakopanego z 1939/1940 roku, opowiadający o Goralenvolk… Ten film jest gotowy i ma to nieszczęście i szczęście, że dostał dofinansowanie i poprzez naciski polityczne nie może mieć swojej premiery. Jest odłożony na półkę – został półkownikiem. […] Życzę, żebyśmy 16 [red. października] obudzili się w troszkę lepszym świecie – mówił polski aktor.
Juliusz Chrząstowski od 2003 roku jest aktorem Narodowego Starego Teatru w Krakowie, gdzie zagrał ponad 30 ról. Laureat wielu nagród i wyróżnień aktorskich, m.in. nagrody im. A. Zelwerowicza za najlepszą rolę teatralną przyznawaną przez miesięcznik „Teatr”. Odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” nadanym przez Ministra Kultury. Jest współtwórcą ważnych dla krzewienia kultury teatralnej świdnickich projektów: „Edukacja Teatralna” (2000 – 2020), „Czas na teatr/Teatr na czasie” (2015 – 2020), Alchemia Teatralna (od 2010 do dziś). Poświęcił setki godzin na prowadzenie inspirujących warsztatów teatralnych, które przyczyniły się do rozwoju artystycznego wielu osób. Pracował jako nauczyciel recytacji oraz juror w konkursach recytatorskich czy też na dramat teatralny. Jego oddanie i pasja w krzewieniu kultury teatralnej pozwoliły wielu ludziom odnaleźć wspólny mianownik w miłości do sztuki teatralnej.
Wręczono także wyróżnienie za popularyzowanie Świdnicy poprzez kulturę Edycie Dworenko-Dworkin, działającej w Świdnickim Stowarzyszeniu Rekonstrukcji Historycznych. – Dziękuję za dostrzeżenie, docenienie mojej i naszej grupy rekonstrukcyjnej ciężkiej pracy, pasji. […] Czym jest rekonstrukcja historyczna? Po prostu odtworzeniem wydarzeń, postaci historycznych. Jest to takie popularyzowanie naszej historii – bogatej w wydarzenia, by była przyswajalna, dostrzeżona. Jest to też forma spędzania wolnego czasu w atrakcyjny, ciekawy sposób – zauważyła rekonstruktorka, która na uroczystość ubrana była w strój lwowianki z lat 30. XX w.
Dzięki zaangażowaniu i pasji Edyty Dworenko-Dworkin zorganizowano w mieście wiele imprez kulturalno-oświatowych mających na celu popularyzację historii Świdnicy. Dzięki projektowi współfinansowanemu przez miasto „IX wieków historii Świdnicy jej wybitni przedstawiciele” mieszkańcy mieli okazję zapoznania się z postaciami m.in.: Marii Kunitz, Anny Świdnickiej, Mieczysława Kozara Słobódzkiego czy Bolka II. Dzięki jej staraniom w Świdnicy powstały sceny do filmu o pilocie i dowódcy dywizjonu 303. Współorganizowała również wyjazdy na plany filmowe. Wraz z członkami stowarzyszenia wzięła udział w historycznym przedstawieniu „Od Piastów do repatriantów”, które wystawiane było w teatrze miejskim, a teraz dostępne jest w serwisie YouTube. Jej liczne działania promują historię kultury miasta i regionu.
Przykazano też symboliczną statuetkę „Mecenasa Kultury”. Otrzymała ją tym razem firma ZUPBADURA GROUP Sp. z o.o. w podziękowaniu za wsparcie różnorodnych działań kulturalnych organizowanych m.in. przez Miejską Bibliotekę Publiczną im. Cypriana K. Norwida w Świdnicy.
Nowy sezon kulturalny 2023/2024 w Świdnicy rozpoczął spektakl poetycki Grażyny Szapołowskiej „Wisławie – Grażyna”. Ceniona aktorka teatralna i filmowa obchodząca w tym roku specjalny jubileusz dedykowała swój artystyczny montaż Wisławie Szymborskiej, polskiej noblistce w 100-lecie urodzin. Znalazły się w nim wspomnieniami o poetce i jej wiersze.
/Tekst: AN/
/Zdjęcia: Dariusz Nowaczyński/
/notki biograficzne – UM Świdnica/
