125-letni budynek dworca kolejowego Świdnica Przedmieście znalazł się na liście Programu Inwestycji Dworcowych, w ramach którego w latach 2024-2030 Polskie Koleje Państwowe zamierzają przebudować 150 obiektów. Kolejowa spółka chce również zająć się dworcami w Strzegomiu oraz Sobótce. Na razie jednak nie jest znany zakres planowanych prac.
– Dworzec kolejowy Świdnica Przedmieście (Schweidnitz Niederstadt) powstał na przełomie 1897 i 1898 roku wraz z uruchomieniem (15 sierpnia 1898 roku) bezpośredniej linii kolejowej ze Świdnicy do Wrocławia przez Sobótkę – przypominał na łamach portalu „Świdnica – Moje Miasto” pasjonat dziejów Świdnicy, Marian Twardowski. Początkowo był to niewielki dworzec o konstrukcji ryglowej wypełnionej cegłą. W związku z przedłużeniem linii do Jedliny-Zdroju, w 1903 roku rozpoczęto budowę nowego dworca, który został ukończony rok później, w maju 1904 roku. – Nowy budynek dworca posiadał nieregularną bryłę w stylu zbliżonym do secesji z wyraźnymi akcentami ornamentowymi z cegły. W budynku oprócz pomieszczeń obsługi dworca i trzech poczekalni mieściła się także restauracja oraz mieszkania dla zawiadowcy stacji – przywoływał przed dwoma laty Andrzej Dobkiewicz ze Świdnickiego Portalu Historycznego.
W czerwcu 2000 roku, w związku ze wstrzymaniem ruchu pasażerskiego na trasie Świdnica-Sobótka-Wrocław, dworzec całkowicie utracił swoją podstawową funkcję, czyli obsługę podróżnych. W kolejnych latach lokalny samorząd oraz kolejarze prowadzili rozmowy na temat zagospodarowania terenów poprzemysłowych w rejonie stacji Świdnica Przedmieście. Na terenie starej parowozowni planowano stworzenie filii jaworzyńskiego Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku, natomiast zabytkowy dworzec miał zostać przejęty przez miasto i zostać zrewitalizowany. Wstępne porozumienie w tej sprawie zostało zawarte w lipcu 2014 roku, a pod listem intencyjnym podpisy złożyli: Jarosław Bator z Polskich Kolei Państwowych, Piotr Gerber z Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku, a także Wojciech Murdzek, ówczesny prezydent Świdnicy.
– Wyraziliśmy zainteresowanie nieodpłatnym nabyciem nieruchomości zabudowanej budynkiem nieczynnego dworca kolejowego oraz utworzeniem wspólnie z Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa nowych powierzchni wystawienniczych i, co się z tym wiąże, ożywieniem tego terenu. PKP S.A. zadeklarowało chęć współpracy przy realizacji tego przedsięwzięcia, po uprzednim uzgodnieniu koncepcji i planów projektowych – mówił wówczas prezydent Świdnicy. Na podpisaniu listu intencyjnego współpraca się jednak zakończyła.
Kolejnym impulsem do dyskusji nad przyszłością dworca Świdnica Przedmieście były zapowiedzi dotyczące rewitalizacji linii kolejowej nr 285 łączącej Wrocław, Sobótkę, Świdnicę i Jedlinę-Zdrój. Wobec planów wznowienia połączeń pasażerskich zaczęły pojawiać się pytania o remont zabytkowego gmachu dworca przy ulicy Jodłowej i jego przystosowania do obsługi podróżnych. Przedstawiciele PKP deklarowali w 2019 roku chęć podjęcia w tej sprawie rozmów z samorządem oraz rozważenia ewentualnych dalszych działań. Zaznaczali zarazem, że dworzec Świdnica Przedmieście nie znalazł się na liście Programu Inwestycji Dworcowych realizowanych w latach 2016-2023.
– Na dworcu Świdnica Przedmieście w ostatnich latach był wykonany remont dachu oraz wymiana rynien i rur spustowych, a także przemurowanie kominów. Po przywróceniu ruchu na linii kolejowej będziemy monitorować zainteresowanie ofertą kolei, a także natężenie ruchu pasażerskiego. Na tej podstawie podejmiemy dalsze decyzję o ewentualnym przywrócenie funkcji dworcowej w tym obiekcie – wskazywał Michał Stilger, rzecznik prasowy Polskich Kolei Państwowych.
W 2021 roku spółka PKP Polskie Linie Kolejowa przystąpiła do zapowiadanej rewitalizacji linii kolejowej Świdnica-Sobótka-Wrocław. Po jej zakończeniu, 12 czerwca 2022 roku – po dwudziestu dwóch latach przerwy – przywrócone zostały regularne przewozy pasażerskie na tej trasie. W ramach inwestycji odnowiono peron na stacji Świdnica Przedmieście oraz znajdującą się tam zabytkową wiatę peronową. Rewitalizacja nie objęła jednak samego budynku dworca.
Czy przejdzie on przemianę w najbliższych latach? Taki zamiar mają Polskie Koleje Państwowe, które 4 sierpnia zapowiedziały kontynuację Programu Inwestycji Dworcowych, czyli ogólnopolskiego projektu przebudowy, modernizacji oraz budowy nowych dworców kolejowych. – W ramach kontynuacji programu w perspektywie do 2030 roku zakłada realizację 150 projektów inwestycyjnych w całej Polsce, a analizami objęto ponad 300 lokalizacji, dla których łączna szacowana wartość nakładów inwestycyjnych to ok. 4,4 mld zł brutto. Kryteria, jakie były brane pod uwagę przy wyborze konkretnych obiektów ujętych w nowej edycji programu, to między innymi wymiana pasażerska, stan techniczny obiektu i komplementarność z inwestycjami infrastrukturalnymi. Wśród obiektów poddanych analizie, w ramach przygotowania kolejnej edycji programu, ponad 130 stanowią obiekty zabytkowe – przekazano w komunikacie PKP.
Na liście programu na lata 2024-2030 znalazły się m.in. Świdnica Przedmieście, Strzegom, Sobótka, Jelenia Góra, Kamienna Góra, Kamieniec Ząbkowicki, czy też Wrocław Świebodzki. Jaki dokładnie będzie zakres prac w przypadku tych inwestycji? Czy świdnicki dworzec zostanie ponownie przystosowany do obsługi podróżnych? Jaki będzie koszt planowanych modernizacji? Na te pytanie obecnie nie ma odpowiedzi. – Druga edycja Programu Inwestycji Dworcowych została ogłoszona kilka dni temu, w związku z czym na tę chwilę nie mamy możliwości przekazania tego rodzaju informacji o konkretnych inwestycjach ujętych na liście. O szczegółach planowanych inwestycji będziemy informować w późniejszym terminie – mówi Agnieszka Jurewicz ze spółki Polskie Koleje Państwowe.
Michał Nadolski
[email protected]
