Kroniki, zabytkowe przedmioty, archiwalne dokumenty – wszystko po to, by stworzyć miejsce, gdzie będzie można przenieść się w czasie, lepiej poznać historię gminy i poczuć ducha dawnych lat. W Jaworzynie Śląskiej powstaje Izba Historyczna.
Zaczęło się od pasji do historii i pomysłu, by utworzyć miejsce, gdzie będzie można naocznie przekonać się, jak żyli dawni mieszkańcy gminy Jaworzyna Śląska, poznać ich zwyczaje, przyjrzeć się przedmiotom codziennego użytku. Dzięki determinacji i konsekwentnemu wieloletniemu działaniu inicjatorów – dyrektora Samorządowego Ośrodka Kultury i Biblioteki Publicznej Sylwestra Bartczaka oraz dyrektora Szkoły Podstawowej w Jaworzynie Śląskiej Krzysztofa Sołtysa w Jaworzynie Śląskiej powstanie Izba Historyczna. Będzie ona zlokalizowana w dwóch obiektach – w budynku Centrum Aktywności Społeczno-Kulturalnej przy ul. Wolności 23b i w zrewitalizowanych piwnicach Szkoły Podstawowej im. M. Konopnickiej przy ul. Mickiewicza 9.
– Każda gmina czy miasto powinna dbać o swoją historię i mieć swoje miejsce, gdzie zbierane i zachowywane będą najcenniejsze przedmioty czy informacje z danego regionu. Takimi miejscami są wszelkiego rodzaju izby pamięci poświęcone wybitnym osobom, ważnym wydarzeniom, ale przede wszystkim dokumentujące historię małych ojczyzn. Dzięki dotychczasowemu dorobkowi projektu „Dawno temu w Jaworzynie” prowadzonego przez Samorządowy Ośrodek Kultury i Bibliotekę Publiczną w Jaworzynie Śląskiej, pomocy mieszkańców, jednostek samorządowych i lokalnych instytucji, także w Jaworzynie Śląskiej powstanie Izba Historyczna – mówi Sylwester Bartczak.
Wiele miesięcy przygotowań
Prace nad przygotowaniem pomieszczeń i wyposażenia obiektów trwały od wielu miesięcy. Najwięcej pracy wymagał remont piwnic w budynku szkoły przy ul. Mickiewicza. Co ciekawe, zabudowania te należą do jednych z najstarszych w mieście. Budynek przy ul. Mickiewicza 10 prawdopodobnie został oddany do użytku w 1882 roku. Duży budynek szkolny wybudowano natomiast w 1892 roku. – We wrześniu 2017 rozpoczęliśmy kapitalny remont piwnic. Po zbiciu tynków okazało się, że kamienne ściany fundamentowe i stare cegły stanowią idealną scenerię do podróży w świat historii. Wówczas zrodził się pomysł stworzenia izby historii szkoły. Stan piwnic i postępujący proces zawilgocenia i zagrzybienia wymagał natychmiastowych działań. Osuszono fundamenty, wykonano nową izolację pionową. Cegły i granitowe fundamenty zostały wyczyszczone. Wymieniono okna, parapety, drzwi. Większość prac prowadziliśmy systemem gospodarczym – opowiada dyrektor szkoły Krzysztof Sołtys. Konserwatorzy Jan Czoch i Ireneusz Falender prowadzili prace renowatorskie pod czujnym okiem dyrekcji.
Jeszcze w czasie remontu zaczęto gromadzić przedmioty, które w przyszłości miałyby stanowić ekspozycję zabytkowej sali. W archiwum szkoły przechowywane są protokoły rad pedagogicznych, kroniki, fotografie, stare plany nauczania sięgające początków polskiej oświaty w Jaworzynie Śląskiej. Dokumenty te z całą pewnością znajdą się w Izbie Pamięci, jednak to nie jedyne wyposażenie. – Dzięki współpracy z PSZOK w Jaworzynie Śląskiej pozyskano meble, które zakończyłyby swój żywot na śmietniku. Arkadiusz Szczawiński podarował nam szafę wyprodukowaną przez zakład stolarski Gustav Wende Konigszelt, prezes „Zebry” Paweł Parskiewicz przekazał stół konferencyjny – wymienia Krzysztof Sołtys.
Masz pamiątki? Zgłoś się do organizatorów
Otwarcie sali przy ul. Wolności odbędzie się jeszcze w czerwcu. Izba szkolna będzie dostępna dla zwiedzających od 1 września. Aktualnie w dalszym ciągu gromadzone są pamiątki i eksponaty. Inicjatorzy utworzenia izby zwracają się z prośbą o przekazywanie archiwalnych dokumentów, przedmiotów. – Prosimy o dostarczanie pamiątek, starych zdjęć i świadectw, które zostaną przez nas zeskanowane, a oryginały zwrócimy właścicielom. Wierzymy, że powstanie sali będzie wspaniałą okazją do uczczenia 140. i 130. rocznicy oddania budynków szkolnych przy ulicy Mickiewicza (dawniej Schulstrasse), że uda nam się stworzyć miejsce, gdzie będzie można porozmawiać o historii naszej „małej ojczyzny” – mówi Krzysztof Sołtys.
– Na początek prezentowane będą głównie stare dokumenty, mapy, fotografie zebrane podczas tworzenia Cyfrowego Archiwum Historii Gminy Jaworzyna Śląska (adres: www.historia.sokibp.pl). Chcielibyśmy jednak zgromadzić jak najwięcej eksponatów związanych z historią naszej gminy. Dlatego zwracamy się do mieszkańców z prośbą o pomoc w tworzeniu tych wyjątkowych miejsc. Jeżeli posiadacie państwo w swoich domach przedmioty związane z historią gminy,gospodarstw rolnych, funkcjonowaniem przedsiębiorstw i przemysłu (fabryka porcelany, gorzelnia, cukrownia itd.), działalnością węzła kolejowego, dotyczące lokalnych wydarzeń lub znanych i wybitnych obywateli naszej gminy i chcielibyście przekazać je jako eksponat do izby, prosimy o kontakt pod numerem telefonu 513 186 132 lub poprzez adres e-mail: [email protected]. Każda z osób, która zdecyduje się przekazać obiekt na rzecz Izby Historycznej gminy Jaworzyna Śląska, otrzyma od nas specjalny certyfikat, będący jednocześnie podziękowaniem za wsparcie naszej inicjatywy. Dodatkowo dane darczyńcy lub przekazującego depozyt zostaną umieszczone na liście wspierających działalność izby. Na życzenie gwarantujemy anonimowość. Chcemy, aby jaworzyńska Izba Historyczna stała się stałym elementem naszego materialnego i duchowego dziedzictwa kulturowego, zawierającego świadectwa przeszłości Jaworzyny Śląskiej i okolicznych wsi. Chcemy, aby budziła poczucie dumy z dokonań naszych przodków i osiągnięć lokalnej społeczności – dodaje Sylwester Bartczak.
/UM Jaworzyna Śląska, opr. mn/
