Od poniedziałku w urzędach można składać wnioski o dowód osobisty z odciskami palców i podpisem posiadacza. W związku z wprowadzeniem w Polsce nowych dowodów nie ma konieczności wymiany ważnych dokumentów. Z dotychczasowego dowodu można korzystać do czasu, aż minie jego ważność.
Nowy dowód osobisty wygląda podobnie do wydawanych dotychczas dokumentów. Nowe elementy stanowią: dwuliterowy kod państwa członkowskiego wydającego dokument, wydrukowany na tle niebieskiego prostokąta i otoczony 12 żółtymi gwiazdami, a także odwzorowanie podpisu posiadacza. Różnica dotyczy również warstwy elektronicznej, w której znajdą się odciski palców właściciela dokumentu. – Zarówno odciski palców, jak i podpis trzeba będzie zostawić w urzędzie. A to oznacza, że nie ma możliwości złożenia elektronicznych wniosków o dowód osobisty (online od 7 listopada można składać tylko wnioski o dowód dla osób poniżej 12. roku życia) – wyjaśniają urzędnicy z wydziału promocji polityki cyfrowej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Odciski palców nie będą pobierane od dzieci poniżej 12. roku życia, a także osób, od których pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe. Jeżeli pobranie odcisków palców jest tylko chwilowo niemożliwe (np. z powodów medycznych), wtedy wydawany jest dowód osobisty bez odcisków palców – ważny 12 miesięcy. Odciski palców są przechowywane w Rejestrze Dowodów Osobistych wyłącznie w celu wydania dowodu osobistego. Odciski są usuwane z Rejestru automatycznie w momencie odebrania dowodu przez obywatela albo, gdy obywatel nie odebrał dowodu w ciągu 90 dni od daty wydania (czyli daty personalizacji zamieszczonej w dowodzie).
Inaczej przy okienku
Proces składania wniosku oraz wydawania nowego dowodu osobistego będzie się różnił od tego, jak wyglądało to do tej pory. Główna różnica to konieczność pobrania odcisków palców i odwzorowania podpisu osoby ubiegającej się o wydanie dowodu osobistego. Przy wydaniu dokumentu urzędnicy będą weryfikować odciski palców posiadacza dowodu z odciskami zamieszczonymi w dowodzie.
Jak zapewniają przedstawiciele rządu, aby cały proces przebiegał sprawnie urzędnicy zajmujący się przyjmowaniem wniosków i wydawaniem dowodów przeszli odpowiednie szkolenia. Do 2479 urzędów trafiło w sumie 7450 skanerów do pobierania odcisków palców. W urzędach są już także stacje mobilne umożliwiające pobieranie odcisków palców od osób, które z różnych względów – przede wszystkim zdrowotnych – nie będą mogły pojawić się w urzędzie, by złożyć wniosek o dowód.
Od 8 listopada do końca tego roku około 100 tysięcy osób powinno wymienić dowody z uwagi na utratę ważności obecnego dokumentu, a ponad 17 tysięcy osób złożyć wniosek z powodu ukończenia 18 lat. W roku 2022 dowody osobiste, z powodu utraty ich ważności, powinno wymienić około 1 725 300 osób, a około 151 200 złożyć wniosek z powodu ukończenia 18 lat.
Wdrożenie nowych dowodów osobistych wynika z konieczności dostosowania polskich przepisów do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1157 z 20 czerwca 2019 roku. Chodzi m.in. o ujednolicenie krajowych przepisów w tym zakresie i zwiększenie bezpieczeństwa dokumentów.
Warstwa elektroniczna
Wszystkie wydawane w Polsce od 4 marca 2019 r. dowody osobiste to e-dowody, czyli dokumenty z warstwą elektroniczną. – E-dowód to nie tylko środek identyfikacji w świecie rzeczywistym, ale i w internecie. Dzięki warstwie elektronicznej właściciel dowodu może komunikować się online z administracją publiczną. Dokument umożliwia m.in. elektroniczne podpisywanie dokumentów oraz korzystanie z automatycznych bramek granicznych na lotniskach. Aby korzystać z tych możliwości wystarczy aktywować warstwę elektroniczną e-dowodu. Można to zrobić odbierając dokument lub w dowolnym innym momencie, ale zawsze w urzędzie. Aktywując warstwę elektroniczną ustalamy także dwa kody PIN (cztero- i sześciocyfrowy). Kody PIN są potrzebne do tego, by za pomocą e-dowodu móc się uwierzytelniać i podpisać. Czterocyfrowy PIN pozwala na zalogowanie się do e-usług. Sześciocyfrowy – do podpisu pisma – przypominają urzędnicy.
Od 4 marca 2019 roku do 2 listopada 2021 roku swoje e-dowody odebrało 6 637 870 osób. Warstwę elektroniczną najczęściej aktywują mieszkańcy województw mazowieckiego (49,50%), dolnośląskiego (46,76%) i pomorskiego (45,25%). Najrzadziej – mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego (29,72%).
/Cyfryzacja KPRM, opr. mn/
