Spotkanie z literaturoznawcą, tłumaczem oraz wieloletnim sekretarzem noblistki Wisławy Szymborskiej rozpoczęło ósmą edycję świdnickiego festiwalu literackiego „Cztery Żywioły Słowa”. W ramach tegorocznej edycji wydarzenia na miłośników literatury czekać będą m.in. prelekcje, autorskie spotkania, warsztaty, a także literacki spacer po Świdnicy.
Cztery Żywioły Słowa to wydarzenie literackie mające na celu ukazanie poprzez słowo – pisane, czytane, mówione, śpiewane – związków literatury z innymi dziedzinami sztuki, ich wzajemnych wpływów i inspiracji, które angażuje różne środowiska artystyczne. Pierwszym gościem tegorocznej edycji festiwalu był Michał Rusinek, wieloletni sekretarz noblistki Wisławy Szymborskiej. Spotkanie poprowadziła Aleksandra Kulak.
Podczas rozmowy poruszone zostały nie tylko historie z dzieciństwa gościa, ale również decyzja dotycząca wyboru jego ścieżki życiowej. – W moim przypadku ona właściwie nigdy nie zapadła. To się jakoś samo wydarzyło, a wydarzyło się za sprawą mojej polonistki z liceum, która była i jest znakomitą osobą. Była profesorką Uniwersytetu Pedagogicznego i metodyczką. Uważała, że metodycy nie powinny wyłącznie zajmować się teorią, dlatego co jakiś czas zatrudniała się w szkole. Akurat szczęście naszej klasy polegało na tym, że ona zatrudniła jako polonistka w naszej szkole. Okazało się, że bardzo ciekawe były jej lekcje i zajęcia. Zmuszała nas do pisania i myślę, że nauczyła nas pisać. Mówię nas, bo nawet jak ktoś poszedł w zupełnie innym kierunku, to jej po prostu bardzo wiele zawdzięcza. Miała zresztą to do siebie, że niechętnie oceniała – wpisywała oceny, natomiast bardzo obficie komentowała na marginesach nasze wypociny. Było tam dużo zakamuflowanych inwektyw. Jednym z moich ulubionych jej wpisów – akurat nie na mojej pracy, tylko mojego kolegi – brzmiał tak: „czemu czasowniki na końcu stawiasz?” – opowiadał Rusinek. – Zawsze chciałem być kierowcą wielkiej ciężarówki. Do tej pory, jak je widzę – zwłaszcza amerykańskie, z tymi chromowanymi rurami – to taki dreszcz mnie przebiega. Ale nie udało mi się, więc musiałem zostać polonistą.
Podczas spotkania poruszona została również historia objęcia przez Rusinka stanowiska sekretarza Wisławy Szymborskiej, wkrótce po otrzymaniu przez nią Nagrody Nobla w 1996 roku. – Szymborska tak naprawdę potrzebowała kogoś na trzy miesiące. Tak jej się wydawało. To jest tak, że przyznają [nagrodę] w październiku, a wręczają w grudniu. Dlatego pomyślała, że potem dadzą jej spokój. Z Noblem jest jednak trochę tak, jak z tatuażem, że ma się go do końca życia. Chyba nawet gorzej, bo nie da się go wywabić. Okazało się, że ona ciągle potrzebuje kogoś „do pomocy w życiu” – jak mówiła. Na początku nie bardzo było wiadomo co będzie. Na początku byłem przekonany, że będę pełnił funkcje – jakby to powiedzieć – „służebne”, to znaczy, że będę stał na poczcie w kolejce. Rzeczywiście dużo czasu spędziłem na poczcie w kolejkach, ale w pewnym momencie ukazał się wywiad ze mną w kolorowym piśmie kobiecym i od tej pory byłem rozpoznawalny na poczcie przez panie urzędniczki, które prosiły mnie bez kolejki – trochę nieelegancko, ale korzystałem z tego, żeby oszczędzić czas. Wtedy przez chwilę byłem celebrytą – wspominał były sekretarz noblistki.
Michał Rusinek urodził się w 1972 roku w Krakowie. W latach 1991-1996 studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 2002 roku uzyskał stopień doktora nauk, a w 2013 roku, na podstawie jego dorobku naukowego oraz napisanej monografii, przyznano mu stopień doktora habilitowanego. Jest polskim literaturoznawcą, tłumaczem oraz pisarzem. Był sekretarzem Wisławy Szymborskiej po otrzymaniu przez nią Nagrody Nobla. Od 2012 roku jest również prezesem Fundacji Wisławy Szymborskiej. W 2013 roku wszedł w skład Rady Języka Polskiego VII kadencji.
Michał Rusinek zadebiutował w 2003 roku książką „Między retoryką a retorycznością”, dwa lata później wyszła jego „Retoryka podręczna. Czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić”. W 2006 roku wyszły „Prowincjonalne zagadki kryminalne” tego autora, które powstały jako cykl słuchowisk dla Radia Kraków. Podczas pracy w charakterze sekretarza Wisławy Szymborskiej, Michał Rusinek zajął się tłumaczeniem na język polski jej wierszy dla dzieci. Stały się one inspiracją do powstania bajek w odcinkach. W 2016 roku napisał biografię Wisławy Szymborskiej, zatytułowaną „Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej”.
Michał Rusinek dwukrotnie był wyróżniony w konkursie Świat Przyjazny Dziecku, organizowanym przez Komitet Ochrony Praw Dziecka, za książki „Gdziekolwiek jestem – jest i Miś” oraz „Wihajster”, który otrzymał Nagrodę Główną. Jego „Retoryka codzienna” otrzymała Nagrodę rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z kolei „Wierszyki domowe” uzyskały tytuł Książki Roku Polskiej Sekcji IBBY oraz zostały wpisane na listę Białych Kruków – White Raven. „Dziecko Gruffalo” tego autora zostało uznane za najlepszy przekład w plebiscycie Lokomotywa.
Program festiwalu „Cztery Żywioły Słowa”
12.10.2021 (wtorek)
godz. 9.00
„Człowiek w obliczu zła – C.K. Norwid «Fatum»”, prelekcja Roberta Kaśkowa
III Liceum Ogólnokształcące, ul. Kościelna 32
godz. 11.00
„Fantastyczny Ocean Lema”, prelekcja Krzysztofa Frączka
II Liceum Ogólnokształcące, ul. Równa 11
godz. 12.45
„Wokół «Trudnego lasu» T. Karpowicza”, prelekcja Barbary Elmanowskiej
I Liceum Ogólnokształcące, ul. Pionierów Ziemi Świdnickiej 30
13.10.2021 (środa)
godz. 8.00
warsztaty „Ćwiczenia z tłumaczenia”, prowadzenie Krzysztof Dix
I Liceum Ogólnokształcące, ul. Pionierów Ziemi Świdnickiej 30
godz. 11.50
spacer po literackiej Świdnicy, prowadzenie Wojciech Koryciński
start: I Liceum Ogólnokształcące, ul. Pionierów Ziemi Świdnickiej 30
14.10 (czwartek)
godz. 10.30
„Czytanie — podróżowanie”, prowadzenie Bożena Oleszkiewicz
Miejskie Przedszkole Integracyjne „Słoneczko”, ul. Marcinkowskiego 10
godz. 12.00
„Czytanie — podróżowanie”, prowadzenie Bożena Oleszkiewicz
Miejskie Przedszkole nr 4, ul. Lelewela 10
15.10.2021 (piątek)
godz. 10.00
„«Po-LEM-icznie» — rocznicowa reaktywacja legendy Lema”, prelekcja Marioli Mackiewicz
Galeria Fotografii, Rynek 44
godz. 19.00
Świdnicka Scena Literacka
spotkanie z Tomaszem Hrynaczem, prowadzenie Wojciech Koryciński, akompaniament Paweł Zając
„Labirynt zbrodni” — Paweł Buczma
„Literacka Pocztówka ze Świdnicy” — premiera on-line
Klub Bolko, pl. Grunwaldzki 11
16.10.2021 (sobota)
godz. 12.00
„Czytanie — podróżowanie”, prowadzenie Bożena Oleszkiewicz**
familijne warsztaty konstrukcyjno-manualne inspirowane książką dla dzieci
Galeria Fotografii, Rynek 44
godz. 16.00
rozstrzygnięcie Festiwalowego Konkursu Wiersza Obrazkowego /on-line/
Wydarzenia odbędą się zgodnie z aktualnymi zaleceniami i wytycznymi,
na wszystkie propozycje wstęp wolny.
*obowiązują bezpłatne wejściówki do pobrania na stronie bilety.sok.com.pl
**obowiązują zapisy mailowe na adres [email protected]
/ŚOK, biogram: Wydawnictwo Znak, opr. mn/
fot. Dariusz Nowaczyński, mn
