Gmina Marcinowice zajęła się szczegółowym sprawdzeniem deklaracji śmieciowych złożonych przez mieszkańców. W wykrywaniu nieprawidłowości i wyłapywaniu osób unikających wnoszenia opłat ze wywóz odpadów pomaga specjalna aplikacja wykorzystująca dane meldunkowe, informacje z placówek oświatowych i wspólnot mieszkaniowych, a także dane o wypłacanych świadczeniach.
– Problem związany z osobami, które nie wywiązują się z obowiązku płacenia za śmieci jest znaczący. Szacuje się, że poza systemem śmieciowym w Gminie Marcinowice jest ponad tysiąc osób, a to oznacza utracone roczne wpływy do budżetu na gospodarkę odpadami komunalnymi o ponad 350 tysięcy złotych. Takim działaniem osoby unikające opłat oszukują przede wszystkim swoich sąsiadów, którzy przez to płacą więcej za wywóz śmieci. Dzieje się tak gdyż system odbioru odpadów musi się sam finansować – tłumaczą gminni urzędnicy.
W celu uszczelnienia systemu zdecydowano się na skorzystanie z aplikacji pomagającej w wykrywaniu nieprawidłowości w opłatach za wywóz śmieci. Algorytm, który jako pierwszy wdrożył samorząd Świdnika, pozwala na porównanie informacji z dostępnych w gminie baz danych. W ten sposób można wytypować lokale mieszkalne, w których rzeczywista liczba mieszkańców odbiega od wskazanej w deklaracjach. – Postawiliśmy za cel opracowanie aplikacji wykrywającej niespójności w deklaracjach określających wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Problem, z jakim mierzył się Świdnik, dotyczy tak naprawdę większości samorządów w Polsce. Wywóz odpadów kosztował w 2019 roku około 5 mln zł, a przychód z tytułu opłat wyniósł jedynie 4 mln zł. Oznacza to 1 mln zł, które miasto musiało dołożyć, aby śmieci nie znalazły się na ulicach – tłumaczy Waldemar Jakson, burmistrz Świdnika, w wypowiedzi dla pisma samorządowego „Wspólnota”. Narzędzie okazało się bardzo skuteczne. Już przy pierwszym zastosowaniu arkusza wykryto 1300 osób, które nie płaciły za wywóz odpadów mieszkając na terenie Świdnika. Pozwoliło to na odzyskanie około 180 tys. złotych do budżetu miasta.
Z rozwiązania korzysta teraz gmina Marcinowice. – System porównuje dane mieszkańców, które pochodzą z baz prowadzonych przez gminę oraz gminne jednostki, m.in. ośrodek pomocy społecznej, przedszkole, szkoły, wspólnoty mieszkaniowe, system podatkowy czy biuro meldunkowe. W ciągu pierwszych dni jej funkcjonowania, aplikacja wykazała kilkadziesiąt osób, które chociaż mieszkają na terenie gminy, nie zostały ujęte w deklaracjach śmieciowych. W przypadku stwierdzeniu nieprawidłowości zostanie naliczona opłata do 5 lat wstecz wraz z odsetkami – informują urzędnicy, dziękując jednocześnie uczciwym mieszkańcom, którzy wywiązują się z obowiązku płacenia za śmieci.
Gmina Marcinowice nie jest jedyną jednostką samorządową w regionie, w której zdecydowano się na dokonywanie kontroli informacji podawanych w tzw. deklaracjach śmieciowych. – Od października 2020 roku pracownicy Wydziału Gospodarki Odpadami walczą z nieuczciwymi mieszkańcami i przedsiębiorcami, którzy próbują oszukać system gospodarowania odpadami. Jak to wygląda w praktyce? Wezwano do złożenia wyjaśnień 98 osób, wszczęto nowe postępowania administracyjne mające na celu ustalenie wysokości opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów. Sprawdzamy zużycie wody i energii elektrycznej na nieruchomości, które wskazują ile osób faktycznie zamieszkuje pod danym adresem – informowali pod koniec stycznia 2021 roku urzędnicy ze świdnickiego magistratu.
Zgodnie z corocznym raportem przygotowywanym przez świdnicki magistrat, od kilku lat występuje zauważalna różnica między danymi meldunkowymi a danymi pochodzącymi z deklaracji śmieciowych, na podstawie których wnoszone są opłaty z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi. Według danych wydziału spraw obywatelskich Urzędu Miejskiego, 31 grudnia 2020 roku liczba mieszkańców Świdnicy wynosiła 53 654. Zameldowanych na pobyt stały było 52 455 osób, a na pobyt czasowy – 1 199 osób. Inaczej przedstawiają się jednak dane dotyczące osób płacących za odbiór śmieci. – Według deklaracji złożonych przez właścicieli nieruchomości zamieszkałych położonych na terenie miasta Świdnicy liczba mieszkańców (osób faktycznie zamieszkujących) na dzień 31.12.2020 roku wynosiła 46 408. (…) Różnica pomiędzy liczbą mieszkańców według danych meldunkowych, a liczbą mieszkańców według deklaracji złożonych przez właścicieli nieruchomości zamieszkałych jest znaczna i wynosi 7246 osoby – wyliczono w opracowaniu “Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Miasto Świdnica w 2020 roku”.
Jak wskazano w analizie, w ostatnich latach różnica ta systematycznie maleje – w 2015 roku zameldowanych było 56 957 mieszkańców, natomiast zgodnie z deklaracjami w Świdnicy mieszkało 48 048 osób, a więc o 8908 mniej. Rok później różnica wynosiła 8407 osób, w roku 2017 – 8164 osoby, w roku 2018 – 7963 osoby, a w roku 2019 – 7868 osób.
/mn/
