Byli więźniowie obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen, kombatanci, duchowieństwo i samorządowcy oddali hołd ofiarom II wojny światowej. Uroczystości upamiętniające 80. rocznicę agresji Niemiec na Polskę odbyły się 1 września na terenie Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy.
– Upamiętniając 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej i jej wszystkie ofiary w tak szczególnym miejscu, jakim jest teren byłego niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, nie sposób nie pochylić się nad losem jego ofiar i więźniów – podkreślił w liście do uczestników uroczystości wicepremier i minister kultury Piotr Gliński. – Celem istnienia tego gigantycznego kompleksu obozowego była nie tyle sama eksterminacja, co realizacja planów gospodarczych i wojennych III Rzeczy, której efektem była eksterminacja w wyniku morderczej pracy.
– 80 lat temu, 1 września 1939 roku, jeszcze nie wstał dzień, jeszcze nie wzeszło słońce, jeszcze dzieci, które poprzedniego dnia wieczorem rozmawiały ze swoimi rodzicami, że jutro – na rozpoczęcie roku szkolnego – spotkają się ze swoimi przyjaciółmi, kolegami ze szkoły, że będą mogły się pochwalić, gdzie były w czasie wakacji – a już nadeszło zło. Niewyobrażalne, straszne zło. Zło, którego źródłem była pycha, która pozwoliła uwierzyć dyktatorom ówczesnego świata – Adolfowi Hitlerowi i Józefowi Stalinowi, że są równi bogu, że mogą niszczyć całe narody, że mogą podporządkować sobie świat. Polska stała się pierwszą ofiarą tych totalitaryzmów. Najpierw hitlerowskie Niemcy zaatakowały Rzeczpospolitą w dniu 1 września, a 17 września sowiecka Rosja napadła na wschodnie granice Rzeczpospolitej. Pamiętajmy dzisiaj i pamiętajmy w najbliższych dniach o ofiarach II wojny światowej. Cześć i chwała bohaterom. Szacunek i hołd poległym – mówił poseł Ireneusz Zyska.
Polową mszę św. odprawił biskup Ignacy Dec. Organizatorami rocznicowego wydarzenia byli: Urząd Miejski w Strzegomiu, Muzeum Gross-Rosen oraz Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej. Patronat honorowy objęli – biskup świdnicki Ignacy Dec oraz marszałek województwa dolnośląskiego Cezary Przybylski.
Obóz powstał w 1940 roku na terenie ówczesnej III Rzeszy w Gross-Rosen, dzisiejszej Rogoźnicy. – Początkowo obóz stanowił filię KL Sachsenhausen. Umieszczani w obozie więźniowie wykonywali pracę w miejscowym kamieniołomie granitu. Jak wynika z dokumentacji obozowej, pierwszy transport przybył tam 2 sierpnia 1940 roku. Początkowo obóz nie był samodzielny, dopiero od 1941 roku obóz uzyskał status samodzielnego obozu koncentracyjnego – tłumaczy Katarzyna Książek-Żurowska, prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu we Wrocławiu.
Warunki życia w obozie, takie jak prymitywne baraki mieszkalne, brak bieżącej wody czy kanalizacji, ciężka, wielogodzinna praca w kamieniołomie, głodowe racje żywnościowe, brak należytej opieki lekarskiej, nieustanne maltretowanie i terroryzowanie więźniów, zarówno przez załogę SS, jak i więźniów funkcyjnych, powodowały dużą śmiertelność. Gross-Rosen był postrzegany jako jeden z najcięższych obozów koncentracyjnych. W obozie działał piec krematoryjny.
W Gross-Rosen więziono 125 tysięcy osób. – Jeżeli chodzi o strukturę narodowościową więźniów, to do najliczniejszych grup w kompleksie Gross-Rosen należeli Żydzi, Polacy oraz obywatele byłego Związku Radzieckiego. Szacunkowa liczba ofiar obozu Gross-Rosen wynosi około 40 000 – dodaje Książek-Żurowska. W obliczu nadchodzącego frontu rosyjskiego, nastąpił jeden z najtragiczniejszych okresów w dziejach tego obozu, jakim była jego ewakuacja. Miała ona miejsce w początkach 1945 roku. Z zimna, głodu, wycieńczenia, jak i w wyniku egzekucji zginęło wiele tysięcy więźniów.
Michał Nadolski
[email protected]
