Pytanie z ubiegłego tygodnia sprawiło spory kłopot. Co prawda nadeszło dużo odpowiedzi, informujących, że zdjęcie przedstawia miejsce, gdzie obecnie stoi budynek usługowo-mieszkalny, jednak niewiele osób potrafiło odpowiedzieć, co było tu wcześniej. Najobszerniej odpowiedział pan Marcin Kalenicz, do którego trafia nagroda – zaproszenie na dowolnie wybrany film w świdnickim kinie Cinema 3D. Gratulujemy!
Zagadka nr 85:
Tym razem zagadka jeszcze trudniejsza. Na pewno z odpowiedzią nie będą mieli kłopotu ci, którzy lubią wycieczki wokół Świdnicy, niekoniecznie utartymi szlakami. Co przedstawia fotografia? Z jaką historią wiąże się to miejsce? Nagroda czeka na autora najciekawszej odpowiedzi.
Odpowiedzi należy nadsyłać na adres [email protected] do soboty, 15 marca 2014. W tytule proszę wpisać “Co to, gdzie to? Zagadka nr 85”, w treści odpowiedź na pytanie, imię i nazwisko, nr telefonu (do wiadomości Redakcji) oraz zgodę na publikację imienia i nazwiska. Pod odpowiedzią należy podać źródła, z jakich Państwo korzystali. Zwycięzca zostanie ogłoszony 16 marca na portalu Swidnica24.pl. Kolejna zagadka za tydzień. Zapraszamy do zabawy.
Odpowiedź Marcina Kalenicza na zagadkę nr 84:
Zdjęcie przedstawia fundamenty nieistniejącej synagogi żydowskiej znajdującej się przy Alei Niepodległości w Świdnicy.
Synagoga świdnickiej gminy wyznaniowej żydowskiej została wzniesiona podczas napływu ludności żydowskiej do miasta na początku XIX wieku. Po wydaniu w 1812 r. edyktu emancypacyjnego, zrównującego pruskich wyznawców religii mojżeszowej z innym obywatelami, liczba Żydów w Świdnicy szybko wzrastała. Od 1847 roku domem modlitwy było pomieszczenie w kamienicy nr 8 w Rynku, w domu „Pod Złotym Chłopkiem”. Dopiero w II połowie XIX stulecia społeczność wyznania mojżeszowego mogła pozwolić sobie na wzniesienie bożnicy. Aby zebrać fundusze na budowę synagogi, w 1874 r. zorganizowano loterię fantową , w której wiele nagród rzeczowych ufundowali świdniczanie wyznający różne religie. Ponadto członkowie gminy żydowskiej dobrowolnie opodatkowali się na cel budowy bożnicy, zobowiązując się do wpłacenia datku w wysokości trzeciej części płaconych podatków. Całkowity koszt budowy wyniósł 54 tysiące marek.
W 1877 r. ze składek członków gminy żydowskiej zbudowano przy ul. Cesarza Wilhelma (obecna al. Niepodległości) synagogę, której uroczyste otwarcie miało miejsce 26 sierpnia tego roku. Obiekt zaprojektował wybitny żydowski architekt Edwin Oppler (projektant wrocławskiej synagogi liberalnej – tzw. Neue Tempel), a zrealizował miejscowy mistrz ciesielski Urban. Murowany budynek wzniesiono na planie prostokąta, w stylu neoromańskim, co szczególnie widoczne było w detalach architektonicznych: oknach, obramowaniach drzwi, ozdobnych fryzach i gzymsach. Jej charakterystycznymi elementami były dwie wieże i oktagonalna kopuła. Obiekt mógł pomieścić w części męskiej i emporze żeńskiej w sumie 250 osób. Synagogę wyposażono także w organy, co świadczyło o liberalizmie Gminy Synagogalnej w Świdnicy. Mowę inauguracyjną wygłosił rabin A. Blumenfeld w obecności nadburmistrza G. Gulbrechta. W 1893 roku w świdnickiej synagodze obchodzono 25-lecie działalności Blumenfelda, która to uroczystość odbyła się przy współudziale przedstawicieli władz miejskich różnych wyznań. Rabin ten związany był ze Świdnicą aż do swojej śmierci w 1904 roku, kiedy to zastąpił go na tym stanowisku F. Brock.
W czasie „Nocy Kryształowej” w Świdnicy doszło do antysemickich wystąpień. Grupa członków SA i SS podpaliła synagogę, przy czym najpierw oblano całe wnętrze bożnicy benzyną. Budynek spłonął doszczętnie na oczach zgromadzonych przechodniów, z których żaden nie odważył się interweniować. Ruiny świątyni rozebrano ostatecznie na przełomie lat 1938/1939.
Pod koniec 2007 roku teren od Gminy Żydowskiej wykupił deweloper, który wybudował budynek o charakterze mieszkalno- usługowym.
Źródła:
http://www.sztetl.org.pl
http://forum.investmap.pl/
