Klosz w metalowej oprawie, zamieszczony na zdjęciu w ubiegłą sobotę, nasi Czytelnicy rozpoznali bez problemów. Mimo to był spory problem z wyłonieniem zwycięzcy, bo większość odpowiedzi zawierała niemal cały artykuł, zamieszczony na portalu Swidnica 24.pl 26.05.2011 roku. Tym samym nagroda trafia do osoby, która poszperała i znalazła nieco więcej informacji. Zanim o zwycięzcy, przedstawiamy kolejną zagadkę.
Zagadka nr 9:
Świdnica pełna jest najdziwniejszych, często egzotycznych zwierząt. Popularny od wieków lew zdobi jedną z kołatek na zabytkowej kamienicy. Gdzie jest owa kołatka? Jaka jest historia kamienicy i ulicy, przy której stoi? Osoba, która znajdzie najwięcej informacji otrzyma voucher do kina Cinema 3D w Świdnicy, a odpowiedź zostanie opublikowana na portalu Swidnica24.pl.
Odpowiedzi należy nadsyłać na adres [email protected] do soboty, 29 września, do godziny 12.00. W tytule proszę wpisać “Co to, gdzie to? Zagadka nr 8”, w treści odpowiedź na pytanie, imię i nazwisko, nr telefonu (do wiadomości Redakcji) oraz zgodę na publikację imienia i nazwiska. Zwycięzca zostanie ogłoszony 29 września na portalu Swidnica24.pl. Także 29 września kolejna zagadka!
Odpowiedź na zagadkę nr 8:
Zwyciężczynią ubiegłotygodniowego konkursu jest pani Małgorzata Zboch. Gratulujemy!
Odpowiedź pani Małgorzaty Zboch:
Jest to oryginalna latarnia gazowa zachowana na pl. św. Małgorzaty. Świdnicka latarnia gazowa stoi obecnie na placu św. Małgorzaty, jednak w innym niż pierwotnie miejscu. Znajduje się w kwartale, na którym jest plac zabaw i fontanna. Wcześniej stała na wysepce w centralnej części. placu. Przeszła renowację, a na montaż czekała prawie rok. I będzie świecić, choć już nie gazowym płomieniem.
Mrok w Świdnicy od ok. 1791 roku rozpraszały lampy olejowe, później naftowe. Oświetlenie gazowe ulic pojawiło się w 1863 roku wraz z uruchomieniem gazowni miejskiej (wybudowanej przez Wilhelma Kornhardta, dyrektora gazowni w Szczecinie) przy ul. Wrocławskiej. Rozpoczęto oświetlanie ulic i ważniejszych budynków. 11 IX odbyło się pierwsze przedstawienie w Teatrze Miejskim przy nowym oświetleniu. W 1908, jak pisał w lokalnym tygodniku z 1989 roku śp. Andrzej Scheer, latarnie gazowe zaczęto zastępować elektrycznymi. W 1945 roku na ulicach miasta było 800 lamp. W latach 60-tych ubiegłego wieku latarnie gazowe działały jeszcze na ulicy Hugo Kołłątaja. Co się z nimi stało, nie wiadomo. Nie ma także żadnych informacji, gdzie produkowano świdnickie latarnie.
Ostatnia, z placu św. Małgorzaty, została zdemontowana 7 listopada 1989 roku przez PGKiM. Wróciła w latach 90-tych XX wieku. Zniknęła, na szczęście na krótko, w trakcie rozpoczętej w 2009 roku przebudowy placu św. Małgorzaty. Już stoi w nowym miejscu, na postumencie wykonanym z żeliwnego odlewu w oryginalnym stylu.
Lampa gazowa – lampa, która emituje światło przez spalanie gazu. Efekt świecenia powstaje dzięki znajdującym się w płomieniu, rozżarzonym cząsteczkom węgla, lub żarnikowi w postaci koszulki Auera. Lampy gazowe były stosowane w XIX wieku w Europie i Ameryce Południowej jako oświetlenie miejsc publicznych. Ze względu na konieczność doprowadzania gazu nie przyjęły się jako oświetlenie domów mieszkalnych. Pierwszą lampę gazową zastosował (do oświetlenia mieszkania) Szkot William Murdoch w 1792 r. Była to rurka metalowa, u wylotu której spalał się gaz. Miejskie oświetlenie gazowe rozbłysło po raz pierwszy w 1809 r. w Londynie, a następnie w Paryżu (1819).
Na dzisiejszych ziemiach polskich pierwsza lampa gazowa została użyta pokazowo w Krakowie w 1830 r następnie zaś we wrocławskiej restauracji „Złota Gęś” w 1843 r. W Warszawie i Krakowie nowoczesne oświetlenie gazowe zainstalowano na stałe w 1856 roku, gdy koncesję otrzymało Niemieckie Kontynentalne Towarzystwo z Dessau, a w Toruniu w 1859 roku. W 1882 w Warszawie z 400 000 mieszkańców było ok. 2000 latarni gazowych, mniej niż w 250-tysięcznym Wrocławiu z 3832 latarniami. W tym czasie w Berlinie było ich wówczas 12 771, a w Paryżu 43 089 sztuk.
W Polsce oświetlenie gazowe było stosowane masowo w kilkudziesięciu miejscowościach. Z czasem oświetlenie gazowe zostało zastąpione przez oświetlenie elektryczne. Obecnie bywa stosowane w postaci lamp turystycznych na gaz płynny (propan, butan, metan). Spotyka się także lampy zabytkowe, jako atrakcja zabytkowych hoteli, pałaców, czy też pozostawione ze względów historycznych w wybranych miejscach jako oświetlenie miejskie. Lampy gazowe nadają bardzo specyficzny charakter miejscu które oświetlają, z uwagi na charakterystyczny półmrok i ciekawy kolor światła.
