Sytuacja nietypowa, ale możliwa – konsument wyraził wolę zakupu towaru znajdującego się na półce w sklepie, ale obsługa placówki handlowej odmówiła twierdząc, iż właściciel zabronił im sprzedawania czegokolwiek temu konkretnemu klientowi, gdyż „zawsze są z nim jakieś kłopoty i ciągle składa reklamacje”. Konsument – zaskoczony zachowaniem pracowników sklepu – zapytał, czy możliwe jest, aby sprzedawca odmówił wydania (sprzedaży) towaru, który znajduje się na półce sklepowej i wystawiony do sprzedaży.
Powyższą kwestię regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Sprzedawca nie może odmówić wydania konsumentowi oferowanego do sprzedaży towaru po złożeniu przez konsumenta oświadczenia o przyjęciu oferty. Konsumentowi powinien być wydany wybrany (wskazany) przez niego towar, za który zapłaci oznaczoną cenę. Wydanie nabytego przez konsumenta towaru, będącego elementem ekspozycji handlowej, może nastąpić po określonej przez sprzedawcę dacie likwidacji ekspozycji.
Wraz z zakupionym towarem konsumentowi muszą być wydane wszystkie otrzymane od producenta części składowe towaru i elementy dodatkowego wyposażenia, jak również wymagane dla danego towaru i sporządzone w języku polskim instrukcje obsługi, konserwacji, informacje o właściwościach użytkowych i inne dane niezbędne do prawidłowego korzystania z towaru. W wypadku towaru sprzedanego z gwarancją konsument powinien otrzymać prawidłowo wypełniony dokument gwarancyjny – kartę gwarancyjną.
Wyjaśniając termin: „towar oferowany do sprzedaży” nie sposób pominąć kodeksowego ujęcia oferty. Przepisy k.c. mówią, iż: „Kto oświadczył drugiej stronie wolę zawarcia umowy, określając w oświadczeniu jej istotne postanowienia (oferta) i oznaczył termin w ciągu którego oczekiwać będzie odpowiedzi, ten jest ofertą związany aż do upływu oznaczonego terminu”.
Przekładając to na język potoczny – sprzedawca, który zaoferował (wystawił na widok publiczny) jakiś towar i oznaczył go ceną, jest związany tą ofertą (czyli zobligowany do sprzedaży) w chwili ujawnienia się osoby, która zechce skorzystać z oferty, tj. dokonać zakupu. Istotne jest zachowanie wszelkich wymogów, z jakimi prawo cywilne łączy ofertę – chodzi tu przede wszystkim o wskazanie i wystawienie na widok publiczny konkretnego towaru i oznaczenie go ceną.
Ofertą będzie również umieszczenie w lokalu przedsiębiorstwa (np. w sklepie) informacji o przyjmowaniu kart kredytowych (najczęściej poprzez umieszczenie na drzwiach wejściowych lub przy kasach) emblematów wystawców tych kart. Jeżeli posiadacz karty przyjmując taką ofertę oświadczy jednocześnie, że pragnie skorzystać z tej formy płatności, powoduje to zawarcie umowy z precyzyjnie określonym sposobem zapłaty – kartą kredytową czy też czekiem. Umowa taka jest wiążąca.
Danuta Mazur
Powiatowy Rzecznik Konsumentów
