Tuż po zakończeniu uroczystości miejskich z okazji 101 rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości członkowie powołanego przed rokiem Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 ogłosili konkurs na projekt pomnika ofiar katastrofy. Członkowie i zwolennicy Prawa i Sprawiedliwości o postawienie monumentu na skwerze Lecha Kaczyńskiego starają się od 9 lat.
Zdjęcie SKBPOTS
Data ogłoszenia konkursu nie jest przypadkowa – twierdzi Krzysztof Lewandowski, orędownik budowy pomnika w Świdnicy. – Ludzie, którzy zginęli w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem, byli kontynuatorami dzieła niepodległościowego – podkreśla. Pytany o ocenę starań obecnego rządu o wyjaśnienie katastrofy, w której zginęło 96 osób, w tym prezydent RP Lech Kaczyński, oraz sprowadzenie wraku Tupolewa z Rosji, odpowiada, że niepowodzenie najprawdopodobniej ma podłoże w niekorzystnej sytuacji geopolitycznej. Brak jakichkolwiek efektów pracy podkomisji Antoniego Macierewicza, która nie przedłożyła żadnego raportu ani nie wiadomo, nad czym obecnie pracuje – Lewandowski kwituje słowami: Sytuacja jest trudna, ale mimo że tej ostatecznej odpowiedzi jeszcze nie ma, nie jest powodem, by nie dążyć do uczczenia ofiar.
Zdjęcie SKBPOTS
Ogłoszony dzisiaj konkurs skierowany jest do artystów plastyków i dotyczy przygotowania projektu z kamienia, metalu lub betonu. Propozycje można przedkładać w Biurze Rady Miejskiej w Świdnicy (z adnotacją dla Klubu Radnych PiS) do 1 kwietnia 2020 roku. Ogłoszenie wyników konkursu zaplanowano w dziesiątą rocznicę katastrofy – 10 kwietnia 2020 roku. Autor zwycięskiego projektu otrzyma nagrodę rzeczową. – Dopiero po wyborze projektu do realizacji radni Prawa i Sprawiedliwości przygotują projekt uchwały o przeznaczenie skweru Lecha Kaczyńskiego na miejsce lokalizacji pomnika ofiar tragedii smoleńskiej – mówi Krzysztof Lewandowski.
Pomysł postawienia pomnika 9 lat temu wywołał burzliwa dyskusję. W 2011 podczas spontanicznej debaty na skwerze Lecha Kaczyńskiego przeciwnicy stawiania monumentu mówili: Dość rozpamiętywania katastrofy. Może lepiej przenieśmy się na ulicę Łukową, tam już jeden pomnik stoi, dostawmy kolejny i będzie aleja pomników! Tu, na tym skwerze, to raczej ubikacja dla psów niż stosowne miejsce dla upamiętniania ofiar! To miasto samo jest katastrofą, zostawmy wreszcie ten Smoleńsk! Wam młodym potrzebna jest dyskusja o emeryturach, a nie o pomnikach!
W obronie pomysłu stanęła wówczas grupa licealistów. – Ofiary tej tragedii zasługują na naszą pamięć – mówił jeden z młodych ludzi. – Dlaczego pomnik w Świdnicy? A dlaczego nie? Przecież my jesteśmy tak samo dotknięci tą tragedią jak cała reszta Polski. Poza tym przecież on powstanie ze społecznych pieniędzy, datki da kto zechce, a nie miasto.
W 2011 był już gotowy projekt pomnika, który przygotował Janusz Furmanek. Do realizacji nie doszło.
W powołanym w kwietniu 2019 roku komitecie budowy pomnika znaleźli się w nim m.in. była minister edukacji Anna Zalewska i szef kancelarii premiera Michał Dworczyk.
Członkowie
Społecznego Komitetu Budowy Pomnika
Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 w Świdnicy
1. Anna Zalewska – była minister RM, poseł Parlamentu Europejskiego
2. Michał Dworczyk – sekretarz stanu w KPRM
3. Wojciech Murdzek – poseł na sejm RP
4. ks. inf. Kazimierz Jandziszak
5. Grzegorz Macko – radny Sejmiku Województwa
6. Andrzej Ora – radny Rady Miejskiej
7. Jacek Drobny -radny Rady Miejskiej
8. Krzysztof Lewandowski – radny Rady Miejskiej
9. Ryszard Makowski – radny Rady Miejskiej
10. Luiza Nowaczyńska – radna Rady Miejskiej
11. Aldona Struzik – radna Rady Miejskiej
12. Barbara Burak – radna Rady Powiatu
13. Urszula Ganczarek – radna Rady Powiatu
14. Halina Nawrocka – radna Rady Powiatu
15. Małgorzata Chodkiewicz-Bednarz– radna Rady Powiatu
16. Leszek Niepsuj – radny Rady Powiatu
17. Zbigniew Zduńczyk – radny Rady Powiatu
18. Andrzej Gondek – radny Rady Powiatu
19. Jacek Krzaczek – radny Rady Powiatu
20. Edwarda Mikuła – Towarzystwo Przyjaciół Anny Jenke
21. Roman Etel – działacz społeczny
22. Adam Prusaczyk – działacz społeczny
23. Zofia Gnutek -działacz społeczny
24. Marcin Kudyba -działacz społeczny
25. Dariusz Sienko – działacz społeczny
26. Michał Szukała – przedsiębiorca
Na skwerze, nazwanym w 2010 roku imieniem Lecha Kaczyńskiego, przed II wojną światową stał pomnik Helmuta von Moltke. Po wojnie na skwerze rosły kwiaty. Później, w roku 1959 – jak pisze Lucjan Momot – Na nim to władze Świdnicy ustawiły myśliwski samolot odrzutowy produkcji radzieckiej Jakowlew Jak-23, który w kodzie Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) miał oznaczenie „Flora”. Sprawcą sprowadzenia oraz posadowienia samolotu w tym miejscu był kapitan (obecnie major rezerwy) wojsk lotniczych, Stanisław Jachułkowski./cytat za Świdnica Moje Miasto/.
W 2018 roku skwer jako jedną z możliwości wskazali świdniccy urzędnicy, pytając w sondzie mieszkańców, gdzie chcieliby ustawić replikę samolotu Czerwonego Barona. Makieta ostatecznie stanęła w Parku Sikorskiego.
Na tym jednak nie koniec. W ubiegłym roku Rada Miejska przystąpiła do zmiany planu zagospodarowania przestrzennego “Śródmieście Południe”. Jedna z kilku proponowanych zmian dotyczy skweru, znajdującego się u zbiegu ulic Muzealnej, Zamkowej i Kotlarskiej. Przystąpienie do zmiany planu podyktowane było między innymi wnioskiem Społecznego Komitetu Patriotycznego, w sprawie propozycji umieszczenia na Skwerze Kaczyńskiego pomnika „Państwa podziemnego” z okazji 100-lecia odzyskania Niepodległości Polski – tłumaczą miejscy urzędnicy. Konieczność zmiany wynika z faktu, że na terenie skweru – w myśl obowiązującego planu zagospodarowania – obowiązuje zakaz stawiania jakichkolwiek obiektów budowlanych. Zgodnie z prawem budowlanym pomniki są takimi obiektami. – Aby móc zlokalizować na Skwerze Kaczyńskiego pomnik, niezbędnym jest rozpoczęcie procedury od zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – twierdzili urzędnicy w kwietniu 2018 r.
Wśród pomysłów na pomniki obok pomnika Państwa Podziemnego i Ofiar Katastrofy Smoleńskiej znalazł się również pomnik Bolka Świdnickiego.
/opr. Agnieszka Szymkiewicz/
