Na początku lutego do parlamentarzystów trafił apel podpisany przez ponad 20-tu świdnickich samorządowców w sprawie pornografii, a dokładnie definicji tego pojęcia. Impulsem była sprawa kontrowersyjnej witryny sex shopu przy ulicy Długiej z wyeksponowanymi erotycznymi gadżetami. Do Prokuratury Rejonowej w Świdnicy wpłynęło ponad 100 doniesień od mieszkańców przeciwko wystawie, jednak śledztwo zostało umorzone ze względu na brak w polskim prawie definicji pornografii. Konkretne rozwiązanie proponuje poseł Anna Zalewska z Prawa i Sprawiedliwości. Pismo skierowała do premiera Donalda Tuska i ministra sprawiedliwości Krzysztofa Kwiatkowskiego:
Zwracam się do Pana w imieniu Samorządowców Ziemi Świdnickiej o podjęcie działań zmierzających do nowelizacji obowiązującego Kodeksu karnego (dalej również jako k.k.) w sposób precyzujący pojęcie treści pornograficznych. Od pewnego czasu obserwujemy nasilenie się zjawisk patologicznych, których wspólną cechą jest jednoznaczny kontekst pornograficzny. Zjawiska te przybierają nie tylko postać przestępstw (zgwałceń) dokonanych w szczególności przez osoby niepełnoletnie, ale również coraz częstsze przypadki zachodzenia w ciąże przez nieletnie, które nie ukończyły 15 roku życia, współżyjące ze swoimi rówieśnikami. Demoralizujący i niekorzystny wpływ treści pornograficznych na psychikę ludzką (w szczególności dzieci i młodzieży) został potwierdzony wynikami przeprowadzanych na przestrzeni wielu już lat badań, uwzględniających najnowsze osiągnięcia naukowe z dziedziny psychiatrii, psychologii oraz seksuologii. Pomimo tego obserwujemy bezkarność działań podmiotów prezentujących i propagujących treści pornograficzne, zwłaszcza w celach komercyjnych. Szczególnie jest to widoczne na przykładzie właścicieli tzw. „sex-shopów”. Nagminnie zdarza się, iż na wystawach takich sklepów prezentowane są artykuły (np. gazety, płyty CD i DVD) oraz wizerunki (często o dużych rozmiarach) nagich kobiet i mężczyzn albo wyraźnie wyeksponowanych ludzkich organów płciowych. Dotyczy to również działalności niektórych punktów sprzedaży prasy codziennej (tzw. kiosków), które na swoich wystawach prezentują wydawnictwa pornograficzne. Zarówno w przypadku „sex-shopów”, jak również wskazanych kiosków prezentacja tych treści odbywa się w sposób narzucający ich odbiór osobom dorosłym, które sobie tego nie życzą, dzieciom oraz nieletnim, którzy nie ukończyli 18 lat.
W Naszej ocenie sytuacja ta jest w dużym stopniu implikowana daleko posuniętą tolerancją wobec podmiotów prezentujących treści o charakterze pornograficznym. Sprzyja temu brak uregulowań przyjętych na gruncie obowiązującego Kodeksu karnego, definiujących „treści pornograficzne”. Ustawodawca w przepisach art. 202 Kodeksu karnego określił typy przestępstw polegające na prezentowaniu treści pornograficznych, jednak z uwagi na brak ich definicji w przepisach tegoż Kodeksu, obowiązująca regulacja jest ułomna. Sytuacja ta prowadzi nazbyt często do odmowy wszczęcia przez Prokuraturę postępowania karnego wobec sprawców czynów prezentujących i propagujących treści pornograficzne z uwagi na „brak znamion czynu zabronionego” w ich zachowaniu.
Naszej uwadze nie uszły prezentowane w piśmiennictwie prawniczym i orzecznictwie sądowym poglądy wskazujące na trudności w definiowaniu pojęcia pornografii na potrzeby prawa karnego Jednakże Naszej uwadze nie uszedł również fakt podejmowanych przez doktrynę prawniczą prób zdefiniowania pornografii dla potrzeb prawa karnego – unikających wszak niewskazanej, nadmiernej kazuistyki. Pragniemy również zwrócić uwagę, że przewidziane przepisami obowiązującego Kodeksu karnego z 1997 r. przestępstwo handlu ludźmi również „doczekało się” kodeksowej definicji tego przestępczego procederu (ustawa z dnia 20 maja 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy o Policji, ustawy – Przepisy wprowadzające Kodeks karny oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego, opubl. w Dz.U.2010, Nr 98, poz. 626) zawartej obecnie w przepisach art. 115 § 22 Kodeksu karnego.
Dlatego też, opierając się na podglądach prezentowanych w doktrynie prawa karnego na tle przepisów art. 202 k.k. proponujemy w art. 115 k.k. po § 23 dodanie § 24 w brzmieniu:
„§ 24. Treściami pornograficznymi są wszelkie formy oddziaływania na psychikę ludzką, utrwalone w przedmiotach, wizerunkach oraz nagraniach wizualnych lub fonograficznych, które przedstawiają:
1) ciało ludzkie lub zwierzęce
2) organy płciowe lub zachowania ludzi albo zwierząt
w sposób eksponujący ich znaczenie seksualne i ukierunkowane na wywołanie podniecenia płciowego osoby lub osób, którym są prezentowane”.
W Naszej ocenie zaprezentowana definicja stanowi ważne uzupełnienie regulacji przyjętej w Kodeksie karnym, pozwalając na skuteczniejsze ściganie sprawców czynów, o których stanowią przepisy art. 202 k.k..
opr. asz
