Od wczoraj świat nauki żyje niesamowitym wydarzeniem. Udostępniono XIX-wieczne nagrania głosów dwóch znanych postaci niemieckiej i europejskiej historii. Wśród nich najstarszy, słyszalny głos świata – hrabiego Helmutha Karla Bernharda von Moltke, który urodził się w 1800 roku. To właśnie on w 1867 roku kupił dla swojej rodziny majątek ziemski w Krzyżowej, gdzie w latach II wojny światowej jego potomek (prawnuk jego rodzonego brata) Helmuth James von Moltke miał zorganizować konspirację przeciwko Hitlerowi – Krąg z Krzyżowej.
Wszystko za sprawą fonografu firmy Edison. – To jest niesamowita wiadomość! – nie ukrywa emocji Annemarie Franke, dyrektor Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego. – Te nagrania są bezcenne historycznie, także w wymiarze naukowo-technicznym. Z Wystawy Światowej w Paryżu pan Wangemann z firmy Edison przyjechał specjalnie do Krzyżowej z całym sprzętem, aby nagrać głos feldmarszałka – to pokazuje, jak bardzo Helmuth Karl Bernhard von Moltke był popularną i znaną osobą. A wraz z nim jego rezydencja na Dolnym Śląsku – Kreisau, Krzyżowa.
Zapisy dźwięku z fonografu, na których wyraźnie słychać wypowiedzi także kanclerza Ottona von Bismarka, pochodzą z 1889 i 1890 roku. 11 września 1957 roku w Bibliotece Thomasa Alva Edisona odnaleziona została drewniana skrzynia ze starymi cylindrami z fonografu. Do 2005 roku cylindry leżały zapomniane w archiwum. Od tego momentu rozpoczęły się prace amerykańskich naukowców nad rozszyfrowaniem materiału dźwiękowego. Z pomocą Stephana Puille, niemieckiego inżyniera i archeologa dźwięku, udało się przetranskrybować materiał i nie ma wątpliwości: informacje zawarte na edisonowskich cylindrach pokrywają się z tymi z gazet z tamtych czasów.
Głos hrabiego von Moltke został nagrany na 4 cylindrach. Nagrań tych dokonał asystent Edisona, Adelbert Theodor Edward Wangemann 21 października 1889 roku w posiadłości hrabiego w Krzyżowej. Naukowcom udało się odnaleźć 2 cylindry, na których wyraźnie słychać głos hrabiego, który cytuje „Fausta” Goethego oraz Shakespeare’a.
Na innych edisonowskich cylindrach naukowcy odkryli również głos „żelaznego kanclerza”, Ottona von Bismarka, nagrany w jego posiadłości w Friedrichsruh. Z zapisów wynika, że wyrecytował on fragmenty pieśni „In Good Old Colony Times” i „Gaudeamus Igitur”, a także początek poematu „Als Kaiser Rotbart lobesam” oraz Marsylianki.
– Paradoksalnie tę sytuację przewidział sam Helmuth Karl Bernhard von Moltke: na jednym z nagrań mówi „Ten najnowszy wynalazek pana Edisona jest naprawdę zadziwiający. Dzięki fonografowi można jeszcze raz usłyszeć głos człowieka, który już leży w grobie” (źródło: www.cylinder.de) – przytacza słowa feldmarszałka Annemarie Franke. – Na cmentarzu w Krzyżowej zachowało się miejsce jego pochówku, ale niestety po II wojnie światowej sarkofag ze szczątkami zniknął w tajemniczy sposób. Dzisiaj okazało się, że zachował się jego głos. Sławny feldmarszałek Helmuth Karl Bernhard von Moltke do nas przemówił.
Na stronie New York Times’a mogą Państwo usłyszeć głos Helmutha Karla Bernharda von Moltke nagrany w Krzyżowej 21 października 1889 roku:
http://www.nytimes.com/2012/01/31/science/bismarcks-voice-among-restored-edison-recordings.html
Fundacja Krzyżowa
