Według zapisów ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny : Przedsiębiorca, który proponuje konsumentowi zawarcie umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, okazuje przed zawarciem umowy dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej oraz dokument tożsamości. W razie zawierania umów w imieniu przedsiębiorcy zawierający umowę okazuje ponadto dokument potwierdzający swoje umocowanie.
Przez lokal przedsiębiorstwa rozumie się miejsce przeznaczone do obsługiwania publiczności i oznaczone zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej.
Przepisy niniejsze stosuje się także do umowy zawartej w wyniku zorganizowanego poza lokalem przedsiębiorstwa zbierania ofert konsumentów w czasie odwiedzin przedsiębiorcy lub osoby działającej w jego imieniu w miejscu pracy konsumenta, w jego mieszkaniu albo w innym miejscu jego prywatnego pobytu.
Konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni od zawarcia umowy. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.
Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne). W razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym. Zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni.
Kto zawiera z konsumentem umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, powinien przed jej zawarciem poinformować konsumenta na piśmie o prawie odstąpienia od umowy w terminie, o którym mowa wyżej i wręczyć wzór oświadczenia o odstąpieniu, z oznaczeniem swojego imienia i nazwiska (nazwy) oraz adresem zamieszkania (siedziby); obowiązany jest także wręczyć konsumentowi pisemne potwierdzenie zawarcia umowy, stwierdzające jej datę i rodzaj oraz przedmiot świadczenia i cenę.
Konsument, na żądanie przedsiębiorcy, poświadcza na piśmie, że został poinformowany o prawie odstąpienia i że otrzymał wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
Jeżeli konsument nie został poinformowany na piśmie o prawie odstąpienia od umowy, bieg terminu, o którym mowa, nie rozpoczyna się. W takim wypadku konsument może odstąpić od umowy w terminie dziesięciu dni od uzyskania informacji o prawie odstąpienia, maksymalnie do trzech miesięcy od jej wykonania.
Powyższe zasady brzmią może trochę zagadkowo i chwilami zawile, ale są bardzo ważne, albowiem pozwalają na „uwolnienie się” od nieprzemyślanego, chybionego zakupu, dokonanego często pod wpływem impulsu. Podstawa, to prawo do rezygnacji z zakupu w terminie 10 dni – pod warunkiem, że towar nie był używany. Należy odesłać towar do sprzedawcy (na własny koszt) razem z pisemnym oświadczeniem o odstąpieniu od umowy. Odstąpić można od takiej umowy, która została zawarta poza siedzibą sprzedającego, czyli nie w sklepie, lecz na pokazie w hotelu, świetlicy czy restauracji, albo w mieszkaniu – własnym, znajomych, sąsiadów.
Przypominam o tym kolejny raz i bez wątpienia nie ostatni, ponieważ ilość tego typu transakcji wzrasta w dużym tempie, a obowiązki informacyjne po stronie przedsiębiorców nie są wykonywane – klienci nie wiedzą, że mogą zrezygnować bez ponoszenia konsekwencji.
Danuta Mazur
Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Świdnicy
