Niedawno informowaliśmy, że w powiecie świdnickim powstanie Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. We wrześniu pracę rozpoczął Zespół odpowiedzialny za stworzenie i koordynowanie takiego programu w latach 2011-2015. Właśnie odbyło się drugie posiedzenie Zespołu, do którego dołączyli znani Świdnicy lekarze: Hanna Marczyńska, Mariusz Leszczyński i Jan Zieńczuk. Wszystko po to, aby o zdrowie psychiczne dbać już od urodzenia.
Pracami w Zespole kieruje Barbara Świętek z Wydziału Zdrowia świdnickiego starostwa. Został od powołany w związku z nowymi wytycznymi Rady Ministrów, według których samorządy mają obowiązek zająć się ochroną zdrowia psychicznego swoich mieszkańców.
– Każdy z nas może być narażony na wystąpienie problemów zdrowia psychicznego. Istnieje bowiem wiele przyczyn, z powodu których te problemy mogą się pojawić. Może to być np. stresujące wydarzenia życiowe, takie jak śmierć bliskiej osoby czy utrata pracy. U młodzieży szkolnej są to zaburzenia w odżywianiu, czy brak akceptacji grupy powodujące depresję i ogromny stres. – mówi Barbara Świętek. – To właśnie do takich osób planujemy skierować nasz program.
Do współpracy przy powstawaniu programu włączyło się wiele osób, instytucji i stowarzyszeń, wśród których są: wicestarosta Alicja Synowska, kierownik Centrum Aktywizacji Zawodowej w Świdnicy – Lucyna Olbrycht, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie – Beata Galewska, przedstawicielki Polskiego Stowarzyszenia Osób z Upośledzeniem Umysłowym – Elżbieta Masłowska i Krystyna Pilarczyk, Katarzyna Lesińska ze Stowarzyszenia na rzecz Osób z Autyzmem, Małgorzata Curyl – dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej oraz Tadeusz Kotlarski – dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy.
– Do prac w zespole włączyli się także Jacek Domejko – dyrektor szpitala „Latawiec” oraz ordynatorzy trzech oddziałów: neurologicznego – Hanna Marczyńska, dziecięcego – Mariusz Leszczyński oraz fizjologii i patologii noworodka – Jan Zieńczuk. – wylicza wicestarosta świdnicki Alicja Synowska.
Wszystko po to, aby objąć opieką mieszkańców naszego powiatu od narodzin. Lekarze jako jedni z pierwszych bowiem mają wiedzę, które dziecko takiej opieki wymaga lub będzie wymagało w przyszłości.
– Zdarzają nam się przypadki, gdy na świat przychodzi chore dziecko i jest zawsze ten trudny moment, kiedy musimy powiadomić o tym fakcie matkę. Staramy się przekazać informację z wielkim wyczuciem i bardzo delikatnie, ale zdarza się także, że matka wpada w depresję i wtedy bardzo pomocny byłby taki program, który objąłby specjalistyczną opieką chore dziecko i jego rodzinę. – podkreśla Jan Zieńczuk, ordynator oddziału fizjologii i patologii noworodka świdnickiego „Latawca”.
Podobnie na oddziale dziecięcym jest wiele przypadków, kiedy pomoc psychologiczna jest bardzo potrzebna.
– Mamy małych pacjentów z różnymi schorzeniami, ale są także przypadki, gdy trafia do nas pobite dziecko czy to przez opiekunów, czy rówieśników. Takie dzieci potrzebują kompleksowej opieki i specjalistycznego wsparcia psychologicznego. – dodaje Mariusz Leszczyński, ordynator oddziału dziecięcego szpitala „Latawiec”. – W szpitalu takie dzieci otrzymują od nas kompleksową pomoc, także psychologiczną, ale taki program, nad którym dzisiaj pracujemy, byłby dodatkową formą pomocy, dającą narzędzia do dalszego działania.
Głównym celem programu jest bowiem promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym, zapewnienie osobom z zaburzeniami wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym.
A oto niektóre z konkretnych działań zaproponowanych podczas spotkania do realizacji w ramach tworzonego programu ochrony zdrowia psychicznego:
- kontynuacja realizowanego przez psychologa pracującego przy szpitalu „Latawiec” programu redukcji stresu, jako źródłsięgania przez młodzież po substancje psychoaktywne pt. „Step by step na drodze bez uzależnień” wśród młodzieży szkół ponadgimnazjalnych.
- organizacja warsztatów i szkoleń dla nauczycieli, pracowników socjalnych, rodziców/opiekunów z podziałemwiek dziecka – czyli co powinni wiedzieć nt. wychowywania oraz właściwych postaw rodzicielskich, rozwiązywanie problemów u podstaw
- powstanie grupy wsparcia dla rodziców dzieci, u których manifestują się zaburzenia psychiczne lub tych, którzy nie radzą sobie z wychowywaniem,
- organizacja warsztatów dla ucznióz zakresu uzależnień – prowadzone w szkołach
- spotkania z rodzicami na temat trudnościprzeprowadzane w trakcie zebrań na terenie szkół (od szkół podstawowych do ponadgimnazjalnych),
- spotkania z nauczycielami w trakcie rad pedagogicznych dotyczące pojawiających się problemów wychowawczych u dzieci i młodzieży,
- indywidualne konsultacje dla młodzieży i rodziców w zakresie radzeniaw trudnych sytuacjach rodzinnych,
- zajęcia grupowe socjoterapeutyczne dla gimnazjalistów,
- tworzenie grup wsparcia dla rodziców dzieci i młodzieży uzależnionej
- organizacja działań w zakresie przeciwdziałania przemocy psychicznej w domu (współpraca z instytucjami, wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dla ofiar przemocy, współpraca z instytucjami w zakresie organizowania pomocy materialnej i socjalno- bytowej dla ofiar przemocy),
- zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi,
- stworzenie ulotki nt. jak wspomóc i jak zapobiegać oraz co zrobić, gdy zaburzenia psychiczne się ujawniają,
- organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego,
- udzielanie pomocy specjalistycznej (psychiatrycznej, psychologicznej, prawnej) dla rodzin i osób borykających się z sytuacją kryzysową wynikającą z choroby psychicznej, udzielanie wsparcia indywidualnego i grupowego,
- orzekanie o potrzebie kształcenia specjalnego, o wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka, nauczaniu indywidualnym, o potrzebie indywidualnego przygotowania przedszkolnego.
- konsultacje medyczne trudnych do diagnozowania przypadków (lekarz psychiatra dziecięcy, pediatra, laryngolog)
- wczesne wspomagania rozwoju dziecka – dla dzieci 0-6 lat, u których zdiagnozowano deficyty rozwoju; w ramach tych działań dzieci mają zapewniony udział w terapii z udziałem psychologa, neurologopedy, pedagoga specjalnego, rehabilitanta w wymiarze 8 godz./tyg.
- prowadzenie badań predyspozycji zawodowych (badania przesiewowe dla gimnazjalistów) uczniów pod kątem wyboru zawodu i szkoły.
- zróżnicowanie form wspierania zatrudnienia i przedsiębiorczości społecznej, dostosowanych do potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez organizowanie i finansowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu, tj. staży, prac interwencyjnych, jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej.
To tylko kilka przykładowych działań, które zostaną wpisane do tworzonego programu ochrony zdrowia psychicznego mieszkańców naszego powiatu. Wiele z nich jest już realizowanych, ale zebrane w jeden program i usystematyzowane pozwolą na stworzenie konkretnego narzędzia do pracy w momencie, gdy taka pomoc będzie nam potrzebna.
Monika Żmijewska
